«Նոր Հալեպ» թաղամասը ինչպես գրվել, այնպես էլ թղթի վրա է մնացել
Հայկական ՄամուլՍփյուռքի նախարարության հաղորդագրություններում շարունակում են հիշատակել «Նոր Հալեպ» թաղամասի մասին, որ ինչպես գրվել, այնպես էլ թղթի վրա է մնացել: Ծրագրի ձախողման մասին շատ է գրվել, բայց նախարարությունից շարունակում են վստահեցնել, որ այն ընթացքի մեջ է: Հիշեցնենք, որ Հայաստանում ապաստանած սիրիահայերի համար բազմաբնակարան շենք կառուցելու նպատակով կառավարության 06.06.2013թ. որոշմամբ Աշտարակ քաղաքում տարածք հատկացվեց: Շենքի նախագիծը 488 բնակարանի համար էր, 1 քմ-ն՝ 400-500 դոլար, ցանկացողներն ավելի քան 6 հարյուրն էին, բայց երբ բանը հասավ պայմանագիր կնքելուն, վերջիններս հրաժարվեցին: Պարզվեց՝ ոչ սիրիահայերն են պատրաստ իրենց ապագա բնակարանների համար պահանջվող չափի ներդրում անել, ոչ էլ սփյուռքահայ բարերարները: Գուցե պատճառը սփյուռքի նախարարության եւ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ սփյուռքահայերի բացասական վերաբերմունքն է, անվստահությունը: Թեեւ նախարարությունն արդարանում է, թե դա սիրիահայերի գաղափարն էր, ոչ թե իրենց: Առաջարկն արել են սիրիահայերը՝ սկզբնական ներդրումներ խոստանալով, իսկ նախարարության գործը կազմակերպչական աշխատանքներն իրականացնելը պիտի լիներ:
Ծրագրով զբաղվող «Սիրիահայերի հիմնախնդիրները համակարգող խորհուրդ» ՀԿ ղեկավար Լենա Հալաջյանը դժվարացավ ապագա բնակիչների հրաժարվելու պատճառները նշել: «2 հազար 500 ընտանիքից ցանկություն ունեցան 676 հոգին, բայց 488 բնակարանի նախագիծ է, եւ մեկը պայմանագիր չկնքեց: Պետությունը շատ հստակ ասել էր՝ սոցիալական ծրագիր չէ, եւ ընտանիքը թեկուզ 1000 դոլար պիտի վճարի, ոչ մեկ ոչ մի կոպեկ չտվեց: Մենք ըսել էինք, որ 5 հազար դոլարով գան կնքեն, բայց մեկը չեկավ՝ ըսավ, որ 50 դոլար ունի ու կուզի կնքել, էդպես ալ չեղավ: Կենտրոնական բանկը բացառության կարգով 6 տոկոսով վարկ պատրաստ էր տալու, ես, իհարկե, չեմ մեղադրում այդ ընտանիքներին, բայց մյուս կողմից էլ պետությունը հարց կտա, չէ՞, թե ովքե՞ր կնքեցին պայմանագիր»,-ասում է Լենա Հալաջյանը, ով եւս Սիրիայից է գաղթել 2012 թվականին: Նա պնդում է, որ գնի եւ տեղի ընտրության հետ կապված էլ առարկություն չի եղել, իրենք են համաձայնել այդ տարածքին: Սփյուռքահայ ներդրողներն էլ են սակավաթիվ եղել: Միակ խոշոր ներդրումը եղել է հայաստանյան «Գրանդ հոլդինգից»: Լուսահոգի Հրանտ Վարդանյանը 100 հազար դոլար է տրամադրել: Մեկ տարվա ընթացքում եւս 50 հազար դոլար է հավաքվել, սակայն դա բավարար չէ շինարարության մեկնարկի համար: Իրենց հաշվարկներով, 25 միլիարդ դրամ է հարկավոր: «200-ից ավելի նամակներով դիմած ենք Ռուսաստանի, Ամերիկայի տարածքներ, Եվրոպայի ու ծոցի երկրներ, ընդ որում՝ 24 եկեղեցական կառույցներուն դիմած ենք, եւ ոչ մեկը ոչ մի կոպեկով օգնած չէին, բացի Եգիպտոսի թեմից, որը ներողություն խնդրեց, որ չի կարող օգնել: Եթե ծրագիրը հանձնված էր մեզի, մենք պիտի դիմեինք նամակներով, բայց չկար առիթ, որ նախարարը չխոսեր ասոր մասին, եթե կային օժանդակողներ, անպայման սփյուռքի նախարարությունը նամա՞կ պիտի գրեր իրենց»: Գուցե պատճառն այն է, որ չե՞ն վստահում ձեզ, պետությանը։ «Ես համաձայն չեմ, եթե պատճառն այդ է, արդար չէ, իրենք պետք է ըսեն՝ պատճառն ինչ է»: Իսկ ապագա բնակիչներն ինչի՞ց հուսահատվեցին, գուցե չէի՞ն հավատում, որ ավարտին կհասնի ծրագիրը։ «Կարծեմ՝ իրենց ակնկալիքը անվճար բնակարան ստանալն է, չգիտեմ…»: Ծրագիրը տիկինը ձախողված չի համարում, նախարարությանը չի մեղադրում ճկուն չգտնվելու ու լուծում չտալու մեջ, ընդհակառակը՝ կարծում է, որ բարեգործական միությունները պիտի ճկուն գտնվեն: Օրինակ, սեփական շենքեր կառուցեն, որպես սոցիալական օգնություն տրամադրեն սիրիահայերին՝ բնակվելու համար, հետագայում էլ այն կմնա իրենց: Այս ուղղությամբ էլ հիմա աշխատում է Հրանուշ Հակոբյանը, թե ինչ հաջողություններ կգրանցի, վաղ է ասել, բայց փաստ է, որ նրա սրտաճմլիկ հայտարարությունը՝ «եթե յուրաքանչյուր հայ երկու դոլարին համարժեք գումար փոխանցի այդ հաշվեհամարով, նշանակում է՝ այդ ծրագիրն ընդհանրապես անվճար կլինի, եւ ոչ թե այն գումարը, որը մեր հայրենակիցներն ուզում են դնել՝ 20 հազար, 30 հազար դոլար ամեն մեկը», դեր չի խաղացել:
Շարունակությունը՝ թերթի այսօրվա համարում։