Վաշինգտոնի նախազգուշացումն Երևանին
ՎերլուծականՔաղաքականության մեջ՝ պատահական իրադարձություններ չեն լինում։ ԱՄՆ կառավարությունը ֆինանսական օժանդակություն կցուցաբերի Հայաստանի կառավարությանը՝ խորհրդարանական ընտրություններին քվեարկության նոր գործընթացներ ու սարքավորումներ ապահովելու նպատակով։ Այս մասին հայտարարություն երեկ տարածել է ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը։ Խիստ ուշագրավ է, որ ամերիկյան կողմը Հայաստանի խորհրդարանական ընտրությունների օրինականությանն աջակցելու հայտարարություն հնչեցնում է՝ ՀՀԿ համագումարից անմիջապես հետո։
Այդ համագումարի ընթացքում հնչած ելույթները, այնտեղ տիրող մթնոլորտը հուսադրող չեն ու որեւէ կերպ չեն հուշում, որ մեր հասարակության մոտ կամ արտերկրում ձեւավորվել է նոր՝ բարեփոխված ՀՀԿ-ի իմիջ։ Այլ խոսքով՝ շաբաթ օրվա համագումարը չէր կարող խանդավառել պրագմատիկ ամերիկացիներին՝ վերջիններիս մղելով ներդրում անել մի գործընթացում, որի հաջողությունը, մեղմ ասած, երաշխավորված չէ։
ԱՄՆ դեսպանատունն, իհարկե, հղում անում է Սերժ Սարգսյանի ինչ-որ ելույթի, սակայն դա ակնհայտորեն այն ելույթը չէ, որը հնչել է շաբաթ օրը՝ Մարզահամերգային համալիրում։ Հակառակը պնդելու հիմքերը, կարծես թե, ավելի շատ են։ Ըստ ամենայնի՝ ամերիկացիներին ավելի շուտ անհանգստացրել է շաբաթ օրվա համագումարի ընթացքը, դրա միապաղաղությունն ու նմանությունը կոմկուսի համագումարներին, ՀՀԿ ղեկավարության վերարտադրությունը, մի գիշերում՝ յոթ հազար մարդու կամավոր-պարտադրական անդամագրումը Հանրապետականին։ Ի վերջո, այն հանգամանքը, որ համագումարում կարմիր թելի պես անցնում էր՝ առաջիկա ընտրություններում ՀՀԿ-ի հաղթանակի անխուսափելիության թեզը։ Վաշինգտոնում կամ նրան ներկայացնող երեւանյան դիվանագիտական կորպուսում, հավանաբար, մտահոգվել են, որ Երեւանը նահանջում է՝ օրինական ընտրություններ անցկացնելու՝ ավելի վաղ հնչեցրած իր հրապարակային հանձնառությունից։
Թերեւս, դրանով էր պայմանավորված ԱՄՆ դեսպանատան կայծակնային արձագանքը։ Հարցն այստեղ՝ ֆինանսները չեն, այլ այն, որ ԱՄՆ-ն կարծում է, թե միայն Եվրամիության ներգրավումը չի կարող Հայաստանի խորհրդարանական ընտրությունների օրինականության երաշխիք լինել։ Եթե ԱՄՆ դեսպանատունն՝ ընտրությունների օրինականության վերաբերյալ, կոնկրետ մտահոգություն չունենար, հանգամանալից չէր անդրադառնա ընտրական գործընթացի հիմնական պատասխանատուի խնդրին։ «Մենք միանում ենք այս ջանքերին, սակայն գիտակցում ենք, որ ընտրական մեկ եզակի մեխանիզմի ներդրմամբ հնարավոր չէ ամբողջովին վերջ դնել ընտրակեղծիքներին: Սա քաղաքական կամքի հարց է: Բեռն, ըստ էության, կառավարության ու վերջինիս մաս կազմող հաստատությունների՝ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի, իրավապահ և դատական մարմինների ուսերին է, որպեսզի ընտրությունների նկատմամբ լինի զգալիորեն տարբերվող մոտեցում, ապահովվի Հայաստանի ժողովրդի ազատ կամարտահայտումը քվեախցիկում ընտրություն կատարելիս ու երաշխավորվի տեղական և միջազգային դիտորդների և լրատվամիջոցների էական ու անարգել աշխատանքն ընտրության օրը և հաջորդիվ»,- կարդում ենք ԱՄՆ դեսպանի՝ երեկ տարածած հայտարարության տեքստում։
Սա ոչ թե տեխնիկական աջակցություն է՝ օրինական ընտրություններ կազմակերպելու Հայաստանի իշխանությունների ջանքերին, այլ վերջիններիս ուղղված կոնկրետ նախազգուշացում, թե չեն հանդուրժվելու ընտրական գործընթացը մանիպուլացնելու փորձերը։
Սարգիս Հակոբյան