Առանց ռեալ ռեսուրսի…
ՎերլուծականԱյսպիսով՝ երկար սպասված քաղաքական իրադարձություններից մեկն այլևս կայացած իրողություն է. դեկտեմբերի 12-ին «Հանրապետություն», «Քաղաքացիական պայմանագիր» և «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցությունները հուշագիր են ստորագրել համատեղ գործունեության վերաբերյալ, որի հիմնական դրույթներից մեկն էլ դարձել է այն, որ այս երեք ուժերը 2017 թվականի խորհրդարանական և Երևանի ավագանու ընտրություններին մասնակցելու են դաշինքով։
Այս ընդդիմադիր քաղաքական դաշինքը, որն, ի դեպ, դեռևս առաջինն է, ինչպես հայտնի է, հիմնականում փորձելու է հանդես գալ արևմտամետ դիրքերից՝ ջանալով դառնալ այն հիմնական առանցքը, որի շուրջ գոնե տեսականորեն պետք է համախմբվեն բոլոր այն ուժերը, որոնց համար արևմտյան արժեքները հիմնահենքային նշանակություն ունեն, որոնց նպատակը Հայաստանի հետագա զարգացումը եվրոպական զարգացման մոդելին համապատասխանեցնելն է. դատելով տարածված խոսակցություններից այն մասին, որ առաջիկայում երեք ուժերի դաշինքին միանալու է «Գալա» նորաստեղծ կուսակցությունը, կարելի է ասել, որ նոր «իմիջի» հետ կապված դաշինքի խնդիրները, դեռ չսկսված՝ արդեն իսկ հարթված կարելի է համարել:
«Իմիջը»՝ «իմիջ», բայց հարցերը, որոնք առաջանում են նոր դաշինքի ստեղծմամբ, ամենևին էլ չեն կարող օդից կախված մնալ, ու վաղ թե ուշ՝ ինչ-որ մեկը ստիպված է լինելու տալ, գտնել դրանց պատասխանները: Առաջին հարցը, որ կարող է ծագել ցանկացած մեկի մոտ, այն է, թե որքանով են բնական այն հիմքերն ու առանցքները, որոնք էլ, ըստ էության, պատճառ են դարձել դաշինքի կազմավորման: Այլ կերպ ասած՝ այդ ուժերը որքանո՞վ են միմյանց միջև գտնվում գաղափարական ներդաշնակության մեջ. չէ՞ որ ընդամենը մի քանի ամիս առաջ՝ ասենք՝ նույն ՏԻՄ ընտրությունների ժամանակահատվածում, նորաթուխ դաշնակիրցները բառացիորեն միմյանց «կոկորդ էին կրծոտում», ու այն ժամանակ որևէ մեկի մտքով իսկ չէր կարող անցնել, որ ասենք Նիկոլ Փաշինյանի ու Էդմոն Մարուքյանի «ջրերը կարող են երբևիցե նույն առվով հոսել»: Բայց ինչպես հայտնի է, քաղաքականության մեջ հավերժական շահերի մասին պատմող ասույթը դեռևս ոչ ոք չի չեղարկել, ու քաղաքական շահերից ելնելով՝ նունիսկ երեկվա ոխերիմ թշնամիները կարող են այսօր բարեկամներ հռչակվել:
Չնայած այն հանգամանքին, որ ոմանք քաղաքական դաշինքների ֆորմատը համարում են սպառված, պնդել, թե նման գնահատականներն օբյեկտիվ են, ոչ մի կերպ չի կարելի: Խնդիրն այստեղ ոչ թե «քաղաքական դաշինք» երևույթի մեջ է, այլ՝ այն ուժերի, որոնք միմյանց հետ դաշինքի մեջ են մտնում: Եվ ուրեմն՝ քաղաքական դաշինքների կենսունակությունը, որպես կանոն, կախված է լինում ոչ թե ինչ-որ վերացական բաներից կամ նունիսկ արտաքին գործոններից, այլ դաշինքի մեջ մտնող ուժերի կողմից ցուցաբերվող դիրքորոշումից, այն հարցից, թե որքանով են դաշինքի կողմերը պատրաստ հարկ եղած դեպքում հանուն ընդհանուր շահի գոնե ժամանակավորապես անտեսել սեփականը. գործնականում գաղափարական ընդհանրություններ չունեցող, ոչ մի իրական ռեսուրսի չտիրապետող այս ուժերի կազմած դաշինքն, ըստ էության, քաղաքական դաշտում որևիցե էական գաղափարական նորամուծություն չի բերում. դաշինքի հիմնական իմաստն ու նպատակն ընդամենն առաջիկա ընտրություններում հնարավորինս շատ ձայներ կորզելն ու խորհրդարան անցնելն է լինելու՝ խնդիր, որի հնարավոր բարեհաջող լուծումից հետո դաշնակից ուժերն, այլևս միմյանց կարիքը չզգալով, ազատ են լինելու՝ ամեն մեկն իր ճամփով գնալու. այս քաղաքական դաշինքը միանգամայն արհեստական հիմքերի վրա է կայանում:
Դավիթ ԲԱԲԱՆՈՎ