ՄԻԵԴ-ում ՀՀ շահերը պաշտպանված են. Կոստանյանը հիմնավորում է
ՎերլուծականՀՀ նախագահի խորհրդական և ՄԻԵԴ-ում ՀՀ կառավարության ներկայացուցիչ Գևորգ Կոստանյանը ՀՀ գլխավոր դատախազի պաշտոնից հրաժարական տալուց հետո երեկ Շանթ հեռուստաընկերության եթերում առաջին հարցազրույցը տվեց, որտեղ անդրադարձավ այս օրերին մեր հասարակությանը հուզող մի շարք թեմաների: Կոստանյանը խոսեց Բելառուսի կողմից Արցախ այցելած բլոգեր Լապշինին Ադրբեջանին արտահանձնելու փաստին: Ըստ նախագահի խորհրդականի, այստեղ անհրաժեշտ է քննարկման առարկա դարձնել Ադրբեջանի և Բելառուսի գործողությունները, որոնք մեկը մյուսով պայմանավորված են և իրենց ամբողջությամբ խախտում են մարդու հիմնարար իրավունքները. Լապշինի դեպքում՝ տեղաշարժվելու և խոսքի ազատության իրավունքը: Ընդ որում, եթե Ադրբեջանի սահմանի խախտում է դիտվում այն փաստը, որ Լապշինը ՀՀ տարածքով մուտք է գործել Արցախ, ապա դա միանշանակ այդպես չէ, հետևաբար, ռուս բլոգերի ձերբակալման և այնուհետև Ադրբեջանին արտահանձնման իրավական հիմքերը, մեղմ ասած, հեղհեղուկ են:
Կոստանյանը փաստեց, որ էքստրադիցիայի համար բավարար իրավական հիմքեր չկային, քանի որ արտահանձման պահանջի հիմնավորումը պետք է պարունակի առնվազն երկու փաստ. առաջինը՝ պահանջող երկրում ևս այդ արարքները պետք է լինեն հանցավոր, երկրորդ՝ պետք է բացառվի քաղաքական հետապնդման հնարավորությունը: Բոլորս էլ քաջ հասկանում ենք, որ Լապշինի դեպքում՝ անգամ այս իրավական պահանջների մինիմումը չի կատարվել:
Կոստանյանի կարծիքով՝ ՀՀ և Բելառուսի պատկան մարմիններն, անշուշտ, քննարկման առարկա դարձրել են այս խնդիրը, որն ի հայտ եկավ և որոշակի ստվեր գցեց հայ–բելառուսական բարեկամական հարաբերությունների վրա: Կոստանյանն իր հարցազրույցում զուգահեռներ անցկացրեց Լապշինի և Պերմյակովի գործերի միջև, այն ժամանակ ևս ՌԴ քաղաքացու էքստրադիցիայի հարց էր բարձրացվում, սակայն ըստ հաղորդավարի՝ ռուսական կողմը համառում էր: Այն փաստը, որ Պերմյակովի դատավարության ողջ գործընթացն իրականացվեց ՀՀ տարածքում, Հայաստանի դատարանի կողմից, ՀՀ դատախազը պաշտպանեց մեղադրանքը, ՀՀ դատարանն էր որոշում Պերմյակովի իրավունքների իրացումը, Հայաստանի դատարանը հանուն ՀՀ դատավճիռ արձակեց, և այսօր էլ Պերմյակովի դատավճիռը բողոքարկվում է ՀՀ, այլ ոչ թե ՌԴ դատարանում՝ ինքնին խոսում է այն ահռելի ծավալի աշխատանքների մասին, որոնք այդ ընթացքում տարվել են Գլխավոր դատախազության և մասնավորապես՝ գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանի կողմից: Վերջինիս պրոֆեսիոնալիզմն ու մինչև վերջ ՀՀ շահերը պաշտպանելու կամքը նպաստեցին, որ այս գործում որևէ կերպ չխախտվեն ՀՀ քաղաքացիների իրավունքները և կայացվի օրենքի տառին և ոգուն համահունչ, արդար դատավճիռ: Պարզից էլ պարզ է, թե ինչպիսի խնդիրների է բախվել այն ժամանակ գլխավոր դատախազ Կոստանյանը, սակայն ՀՀ գլխավոր դատախազությունը լրջագույնս է մոտեցել խնդրի լուծմանը՝ ելնելով պետության և քաղաքացիների շահերից:
Կոստանյանը միևնույն ժամանակ վստահություն հայտնեց, որ ՀՀ պատկան մարմինները կկենտրոնանան հենց Ադրբեջանի դեմ իրավական հայցերի վրա: Այն պայմաններում, երբ հայցերը կներկայացվեն, ՀՀ կառավարությունն այս գործընթացներում կներգրավվի որպես երրորդ կողմ: Նախագահի խորհրդականը փաստեց, որ մեր իրավապաշտպանները շատ արդյունավետ են աշխատել նաև ապրիլյան պատերազմի օրերին ադրբեջանցի զինծառայողների կողմից կատարված վայրագությունների և մարդու իրավունքների ոտնահարման դեպքերը բարձրաձայնելու ուղղությամբ: Հարյուրավոր հայցեր են ներկայացվել Եվրոպական դատարան: Ադրբեջանական կողմն իր հերթին Եվրոպական դատարան է ուղակել շուրջ 700 հայց: Իսկ փաստը կայանում է նրանում, որ ՀՀ կառավարությունը ստացել է ընդամենը 5 հայց և դա նշանակում է, որ Եվրոպական դատարանը ՀՀ դեմ ներկայացված հայցերից վարույթ է ընդունել ընդամենը 5-ը, այնինչ՝ ՀՀ քաղաքացիների կողմից ներկայացված հայցերից 23-ն արդեն վարույթ է ընդունվել:
Ստելլա Խաչատրյան