Թրամփի պլանը հայտնի է…
ՎերլուծականԻնչպես հայտնի է, ԱՄՆ Տեխաս նահանգը ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը: Այսպիսով` Տեղասը ԱՄՆ նահանգներից դարձավ թվով 46-րդը, որ ճանաչեց Ցեղասպանության իրողությունը:
Մի յուրատեսակ օրինաչափություն է նկատվում. Թրամփի կառավարման օրոք մեկը մյուսի հետևից ԱՄՆ նահանգները ճանաչում են Հայոց ցեղասպանությունն, ինչը ոչ մի կերպ պատահական չի կարելի համարել: Թե հատկապես ինչով է դա պայմանավորված, և կամ ԱՄՆ ներկա վարչակազմի վերջնական նպատակը որն է, երբ փաստացի կանաչ լույս է վառված ամեն մի առանձին վերցրած նահանգի առջև' պաշտոնապես ֆիքսելու պատմական իրողությունն, իհարկե, հասկանալի է. ԱՄՆ-ը, նման գիծ տանելով, լուծում է երկու արտաքին քաղաքական խնդիր' երկարաժամկետ' հետագա տասնամյակներին վերաբերող, և կարճաժամկետ' պայմանավորված Անդրկովկասում ընթացող գործընթացներով: Եթե Արևմտյան էլիտաների Մերձավոր Արևելքում ունեցած երկարաժամկետ պլանների առումով ընդհանուր առմամբ որոշ բաներ հայտնի են (ի վերջո Մերձավոր Արևելքում մնալու է երկու հզոր պետություն' Իսրայելն ու Իրանը, ու Թուրքիայի համար տեղ չի լինելու, այն քայքայվելու է), ապա կարճաժամկետ մարտահրավերների իմաստով, որոնք իրականում նույն երկարաժամկետ ծրագրերի բաղադրիչներն են, ամեն բան այնքան էլ կարծես թափանցիկ չէ. դրանք հարափոփոխ են: Այսպիսով' հարց' ի՞նչ նոր քաղաքականություն է փորձում բանեցնել ԱՄՆ հայերի հարցում:
Հասկանալու համար խնդիրի էությունը նախ պետք է դիտարկել, թե ինչ է կատարվում տարածաշրջանում: Պարզից էլ պարզ է, որ եթե Մոսկվային հաջողվի իրականացնել «Լավրովի պլան» կոչվածն ու ազատագրված տարածքներից առնվազը հինգը հանձվեն Ադրբեջանին այսպես կոչված կայուն խաղաղության դիմաց, ապա չափից դուրս մեծ է հավանականությունը, որ համապատասխան տարածքներում կտեղակայվեն հենց ռուս խաղաղապահները, ինչն արմատապես կփոխի տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական ուժերի միջև ներկայում գոյություն ունեցող հարաբերակցությունը հոգուտ Մոսկվայի: Իսկ սա նշանակում է, որ Արևմուտքը ձեռքերը ծալած նստելու իրավունք ուղղակի չունի ու պարտավոր է ուղիներ փնտրելու' ինչ-որ կերպ հակազդելու ռուսական պլանին:
Իսկ հակազդեցության լավագույն միջոց կարող են այս պարագայում դառնալ հայերիս հայրենասիրական զգացմունքները. իրականում Ցեղասպանության ճանաչումը վերջին շրջանում Հայաստանի նկատմամբ Արևմուտքի կողմից վարվող սիրաշահման քաղաքականության անքակտելի մասնիկն է, որի նպատակը ռուսական ազդեցության զսպումն է Հայաստանում. նույն Միլսի 8 մլրդ դոլարի մասին վերջին հայտարարությունը հենց այս նույն ժանրից է: Նպատակն է տապալել Անդրկովկասի փաստացի գրավման ռուսական պլանը' որոշ հարցերում աջակցություն ցուցաբերելով Հայաստանին, փորձելով հետ պահել մեր երկրին Ալիևի հետ ձեռքսեղմումից: Դրան հասնելու համար Արևմուտքն, ի դեպ, կարող է օգտագործել նաև Հայաստանում իր տրամադրության տակ գտնվող որոշ ուժերի ևս. նույն քաղաքացիական հասարակությունն ու ԵԼՔ-ը կարող են ցանկացած պահ օգտագործվել ներքաղաքական լարումներ առաջ բերելու համար, եթե իհարկե, բանը հասնի դրան:
Թե որքանով Արևմուտքի այս տակտիկան իրեն կարդարացնի, իհարկե, ցույց կտա ժամանակը, բայց որ իրավիճակը գերզգայուն է, փաստ է. սա պայքար է, ուր ընդունելի են անխտիր բոլոր միջոցները:
Դավիթ ԲԱԲԱՆՈՎ