We have a duty to help Armenia in the fight against the aggressor - Anne-Laurence Petel European Council's Political and Security Committee Members to visit Armenia Armenia government makes allocations to hold events for Parajanov, Aznavour 100th birth anniversaries Yerevan ex-mayor Hayk Marutyan is founding political party ‘Europeans for Artsakh’ discusses upcoming actions toward protecting Karabakh’s interests Consistent support to 16 Armenian Educational Institutions Operating in Lebanon Secretary Blinken and USAID Administrator Power will join a U.S.-EU trilateral meeting with Armenia Argentina’s Milei bans gender-inclusive language in official documents RA NA delegation meets with UAE delegation within the framework of 148th Assembly of Inter-Parliamentary Union Ucom launches network modernization efforts in a few regions of Armenia 

Հնագույն և կարևորագույն հայտնագործությունները՝ արված չինացիների կողմից

Հայտնի է, որ ոչ մի հնագույն մշակույթում չեն արվել այնքան գյուտեր, որոնք նպաստել են ընդհանուր զարգացմանը, որքան չինական մշակույթում: Ձեզ ենք ներկայացնում հնագույն ազգի կարևորագույն հայտնագործությունները:

 

Վառոդ

Սկսենք ամենահայտնի հին չինական հայտնագործությունից: Ըստ լեգենդի՝ վառոդը պատահաբար է ստեղծվել, երբ հին չինացի ալքիմիկոսները փորձել են խառնուրդ ստեղծել, որը նրանց անմահություն կպարգևեր: Ճակատագրի հեգնանքով նրանց հաջողվել է ստեղծել մի բան, որի օգնությամբ հեշտությամբ հնարավոր կլիներ մարդու կյանքը խլել:

Առաջին վառոդը ստեղծվել է կալիումի նիտրատի, փայտածխի ու ծծմբի խառնուրդից: Առաջին անգամ այս խառնուրդը նկարագրել են 1044 թ. մի գրքում, որը պատմում էր կարևորագոյւն ռազմական տեխնիկայի մասին: Գրքում խոսվում էր նաև այն մասին, որ վառոդի գյուտը վաղուց է արվել, և գոյություն ունի երեք տեսակի վառոդ, որոնք չինացիներն օգտագործել են ազդանշանային հրթիռների և հրավառությունների ստեղծման մեջ: Ավելի ուշ վառոդը սկսել են կիրառել ռազմական նպատակներով:

Ավելի ուշ մարդիկ հասկացել են, որ այս խառնուրդին մետաղներ ավելացնելիս վառ գույներ են ստացվում: Հենց դա հասկանալու շնորհիվ էլ մեզ այսօր հայտնի են գունավոր հրավառությունները:

 

Թուղթ

Մինչ այսօր հստակ չէ, թե ով է առաջինը իր մտքերը թղթին հանձնել՝ բանավոր խոսը գրավորի վերածելով: Այս հարցի շուրջ երկբայություններ կան ՄԻջագետքի շումերների, ներկայիս Աֆղանստանի տարածքում բնակվող հարապների ու Եգիպտոսում բնակվող կոմիտների մեջ: Սակայն, հայտնի է, որ առաջին լեզուները ի հայտ են եկել 5000 տարի առաջ: Կարելի է նաև ասել, որ դրանք առավել վաղ են հայտնվել, եթե հաշվի առնենք դրանց գեղարվեստական արտահայտումները, պատկերները: Երբ լեզուները սկսեցին զարգանալ, մարդիկ սկսեցին գրել յուրաքանչյուր բանի վրա, եթե այն երկար կպահպանվեր: Կավե աղյուսակներ, բամբուկ, պապիրուս, քար. սա միայն մի փոքր մասն է այն մակերևույթների, որոնց վրա գրել են հնագույն մարդիկ:

Իրավիճակը կտրուկ փոփոխվեց այն բանից հետո, երբ Ցայ Լուն անունով մի չինացի հայտնագործեց ժամանակակից թղթի նախատիպը: Մ.թ.ա. 105 թ. նա փայտի մանրաթելերից և ջրի խառնուրդից թուղթ ստեղծեց:

 

Սայլակ

Յուգո Լյանգ անունով գեներալը, ով ապրել է Հան դինաստիայի ժամանակաշրջանում, ստեղծել է զամբյուղ, որը տեղաշարժվում էր անիվների վրա և նախատեսված էր երկրորդ դարում ծանր բեռներ տեղափոխելու համար: Լյանգի «զամբյուղը» մի թերություն ուներ. այն բռնակներ չուներ: Բռնակները ավելի ուշ ստեղծվեցին, երբ սայլակն արդեն զարգացման փուլում էր:

Ի սկզբանե սայլը նախատեսված էր ռազմական նպատակներով օգտագործելու համար: այն չինացիներին մեծ առավելություններ էր տալիս թշնամիների հետ հարաբերություններում, քանի որ դրանք տարատեսակ եղանակներով էին կիրառվում պատերազմների ժամանակ:

Կա նաև վարկած, որ գյուտի հեղինակը ֆերմեր Կո Յուն է, ով ապրել է մ.թ.ա. առաջին դարում: Չնայած որ այս մարդու գոյությունը մինչ այսօր կասկածի տակ է, ամեն դեպքում կա կապ Յուգոյի ու Կոյի մեջ: Ինչպես և գեներալը, ֆերմերը ևս գաղտնի է պահել իր հայտնագործությունը, այն նկարագրելու համար հատուկ կոդ մշակելով:

 

Ալկոհոլ

Չինացիներին հարկավոր է շնորհակալություն հայտնել նաև էթանոլի և իզոպրոպիլային ալկոհոլի ստեղծման համար, որոնք ժամանակակից ալկոհոլային խմիչքների հիմքն են հանդիսանում: Ի դեպ, մարդկանց կողմից արված քիչ հայտնագործություններ կան, որոնք մարդուն միաժամանակ ուրախություն ու դժբախտություն են պատճառում:

Մ.թ.ա. 3-րդ դարի սկզբում չինացիները մտածում էին՝ ինչպես ֆերմենտացիայի միջոցով կատարելագործել այնպիսի արտադրանքներ, ինչպիսիք էին քացախն ու սոյայի սոուսը: Հետագայում նման կերպով պատրաստվեց ալկոհոլը:

Սակայն վերջին հնագիտական պեղումները խոսում են այն մաիսն, որ ալկոհոլը չինացիները ստեղծել են ավելի վաղ: Կերամիկայի կտորների վրա, որոնք գտնվել Հենան պրովինցիայում և ունեն 9,000 տարվա հնություն, հայտնաբերվել են ալկոհոլի հետքեր:

 

Մետաքս

Մոնղոլները, բյուզանդացիները, հույներն ու հռոմեացիները միշտ տառապել են չինացիների՝ վառոդ ունենալու պատճառով: Սակայն մետաքսի շնորհիվ չինացիներին հաջողվեց իրենց և այլ մշակույթների միջև հարթել բոլոր հակասությունները: Մետաքսի պահանջարկն այնքան մեծ էր, որ այս բարակ կտորը առևտրի շնորհիվ Չինաստանը կապում էր այլ երկրների հետ: Այդ եղանակով մետաքսը հանգեցրեց Մետաքսի ճանապարհի ստեղծմանը, որը ձգվում էր Չինաստանից մինչև Միջերկրածովյան տարածք, Աֆրիկա, Մերձավոր Արևելք և Եվրոպա:

Երկար ժամանակ չինացիները մետաքսի գոյությունը կարողացել են գաղտնի պահել, սակայն կորցրել են վերահսկողությունը դրա նկատմամբ հետագայում:

 

 

Հետևե՛ք -ին Youtube-ում`
We have a duty to help Armenia in the fight against the aggressor - Anne-Laurence PetelEuropean Council's Political and Security Committee Members to visit ArmeniaAbu Dhabi plans to create paradise for gamers: World's first eSports islandNature Neurology: Chemicals in baby wipes can damage brain structures, study showsArmenia government makes allocations to hold events for Parajanov, Aznavour 100th birth anniversariesArmenia to provide $300,000 to Japan for earthquake reliefArmenia MP: Euronest called on EU to increase humanitarian, financial aid for forcibly displaced Karabakh childrenQatar Airways has introduced first virtual flight attendant operating in AIYerevan ex-mayor Hayk Marutyan is founding political party‘Europeans for Artsakh’ discusses upcoming actions toward protecting Karabakh’s interestsKim Kardashian is sued over furnitureForeign firms' losses from exiting Russia top $107 billion: ReutersConsistent support to 16 Armenian Educational Institutions Operating in LebanonPutin says Russia will not attack NATO countries, but F-16s will be legitimate targets “wherever they might be located”Pashinyan: Some circles forcibly displaced from Karabakh are taking steps that create threat to Armenia’s securityState Department disagrees with Azerbaijan comments on upcoming US-EU-Armenia meetingNo official versions of Crocus City Hall terror attack voiced yet, PeskovNewspaper: Generals are gone, Armenia PM has decided to hand over some Tavush Province settlements to AzerbaijanDeath toll from Crocus City Hall attack reaches 143Secretary Blinken and USAID Administrator Power will join a U.S.-EU trilateral meeting with ArmeniaVolvo launches its last diesel carRevisit the Tom Hanks Oscars acceptance speech that Spielberg called ‘incredible’CONCACAF Nations League final between US men’s team and Mexico stopped twice by ‘discriminatory chanting’Argentina’s Milei bans gender-inclusive language in official documentsLukashenko undermines Putin’s Ukraine claim on Moscow concert hall attackSteven Spielberg: ‘The echoes of history are unmistakable in our current climate’Russia MFA spox: We do not use the term ‘Zangezur corridor’Armenia does not join CSTO statement condemning terrorist attack in Moscow RegionWhich Samsung smartphones will receive AI functions tomorrow?Deputy Speaker Hakob Arshakyan discusses Yerevan-New Delhi direct flights with Indian counterpartCentral Bank of Armenia: exchange rates and prices of precious metalsRA NA delegation meets with UAE delegation within the framework of 148th Assembly of Inter-Parliamentary UnionUS and South Korea want to block oil supplies to North KoreaCharity dinner: “Successful Businesswomen Support Novice Women Entrepreneurs”Parliament speaker: No part of Armenia territory is subject to negotiationFrance-Armenia friendship group of National Assembly of France visited Armenian Genocide MemorialAraratBank places its 27th issue of dollar bondsUcom launches network modernization efforts in a few regions of ArmeniaEU and US will share responsibility for any destabilizing action: HajizadaNumber of those injured in Moscow attack rises to 360US State Department warned Israel of international isolation if it launches a large-scale operation in RafahStart of dialogue on visa liberalization between Armenia and EU will be important step for deepening relations: Friends of Armenia Network reportWashington's goal is to help Armenia and Azerbaijan achieve lasting peace. MillerPalestinian death toll from Israeli attacks in Gaza climbs to 32,414: ministryEU mission presented situation in Gegharkunik to French delegationOil Prices DownTigran Balayan to Toivo Klaar: Azerbaijan is gearing up for new aggression against ArmeniaXiaomi unveils cheap smartphone Poco C61, which has flagship designFrench Ambassador to Armenia reminds about right of return for Nagorno-Karabakh ArmeniansLukashenko briefs on Belarus’ role in detaining Crocus City Hall attackers
Most Popular