Հերթական խաբված խոշոր ներդրողը Հայաստանում (տեսանյութ)
ВидеоՀոկտեմբերի 10-ին Lurer.com-ի խմբագրություն էր զանգահարել ծագումով հույն, կանադացի գործարար Բիլ Մավրիդիսը։ Հեռախոսազրույցի ընթացքում պարզվեց, որ Մավրիդիսը, ներդրում կատարելով Հայաստանում, բավականին մեծ կորուստներ է կրել։ Նա 2009 թվականից սկսել է համագործակցել «Գլոբալ գոլդ մայնինգ» ընկերության հետ, որը պատկանում է հայ գործարար Վան Գրիգորյանին։ Համագործակցությունը եղել է հայաստանյան հանքավայրերի շահագործման ոլորտում։ Ըստ գործարարի՝ նրա կրած վնասների չափը հասնում է 4.5 մլն դոլարի։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ Բիլ Մավրիդիսի՝ Lurer.com-ին տված բացառիկ հարցազրույցում։
1. Lurer.com-ի հետ զրույցում դուք հայտնեցիք, որ «Գլոբալ գոլդ մայնինգ» ընկերության հետ համագործակցելու արդյունքում լուրջ վնասներ եք կրել։ Ինչպե՞ս սկսվեց ձեր համագործակցությունը ընկերության հետ: Կմանրամասնե՞ք՝ որոնք են Ձեր դժգոհության պատճառները։
Նախևառաջ կցանկանայի շնորհակալություն հայտնել Lurer.com-ին, որ ինձ հնարավորություն ընձեռեց Կանադայի Մոնրեալ քաղաքից իմ բողոքը ներկայացնել և խոսել իմ՝ «Գլոբալ գոլդ»-ի և պարոն Վան Գրիգորյանի հետ ունեցած փորձի մասին: Համագործակցությունը սկսել ենք 2009-ին, երբ ստորագրվեց նախնական համաձայնագիրը «Մարջան» նախագիծը զարգացնելու համար: 2010-ի մարտին կնքեցինք վերջնական պայմանագիրը: Ցավոք սրտի, երբ սկսեցինք հաստատել, ընկերությունն ամեն ինչ արեց, որ չեղյալ համարի պայմանագիրը: Ես իրավաբան չեմ, բայց գործարք եմ արել այնպիսի մարդու հետ, ինչպիսին Վան Գրիգորյանն է, ով թվում էր, որ մեծ հեղինակություն է վայելում և շատ ակտիվ գործունեություն է ծավալում հայկական համայնքում. Ամերիկայի հայկական ասոցեացիայի տնօրեն, հոգաբարձուների խորհրդի անդամ, մի լոբբիստ, ով Հայկական հարցն է բարձրացրել Կոլումբիա նահանգում, բազում գործարքներ է արել և շատ-շատ կապեր ունի, ներառյալ նախագահականը, վարչապետի գրասենյակը և ԱՄՆ-ի դեսպանատունը Հայաստանում: Այսպիսով, երբ գործարք ես անում, ենթադրվում է, որ ամեն կողմն իր պարտավորությունները պետք է անի, սակայն երբ Վան Գրիգորյանի նման մեկը գալիս և ցանկանում է հետ վերցնել այն, շատ դժվար է գործարք կատարել: Ցավոք սրտի, երբ նա հասկացավ, որ մենք չենք պատրաստվում նահանջել, ամեն ինչ արեց, որպեսզի հետ վերցնի պայմանագիրը՝ օգտագործելով իր կապերը, և նույնիսկ դիմեց կոռումպացված գործողությունների:
2. Ինչքա՞ն գումար եք ներդրել դուք։ Այդ գումարից ինչքա՞նն է մտել ՀՀ պետբյուջե։
Պայմանավորվածություն կար «Գլոբալ գոլդ»-ի և Վան Գրիգորյանի հետ 3 միլիոն ԱՄՆ դոլար վճարել, որն իր մեջ ներառում էր նախագծի ուսումնասիրությունը: Արդյունքում, ավելի քան 4 մլն դոլար ներդրվեց այս նախագծում: Մոտ 1.2 միլիոն դոլար է ծախսվել «Մարջան»-ի հետազոտության, աշխատողների, հանքափորության և վերլուծության համար: Մենք նաև 100 հազար դոլար ենք տրամադրել 2010 և 2011 թթ. լիցենզիայի և կոնցեսիոն վճարումները կատարելու համար, նաև կանխիկ վճարել ենք «Գլոբալ գոլդ»-ին 150 հազար դոլար: Վարչական դատարանի միջոցով «Գլոբալ Գոլդ»-ը հետ վերցրեց Մարջանը, բայց այսօրվա դրությամբ մի դրամ անգամ չէր ներդրել նախագծի համար: Իրականում նրանք պնդում էին, որ նախկինում ներդրել են 3 մլն դոլար «Մարջան»-ի նախագծի վրա, սակայն, իմ վերլուծությամբ, նրանք 1 մլն դոլարից ավելին չեն ներդրել և շահագործման աշխատանքները չեն կատարել : Նա ոչինչ չի արել և հիմա էլ չի շահագործում: Այսպիսով, նրանք օգուտ քաղեցին նախագծից, սակայն ոչինչ չեն ուզում անել նախագծի համար, իսկ պատճառը, որ նա հետ էր ուզում վերցնել նախագիծը, շատ պարզ էր. երբ կնքեցինք պայմանագիրը, ոսկու և արծաթի գները սկսեցին աճել, և իմ համոզմամբ պարոն Գրիգորյանն արեց սա՝ ագահությունից ելնելով, և որոշեց, որ այն 3 միլիոն դոլարով «Կալդերա»-ին վաճառելը շատ էժան էր, այդ իսկ պատճառով հետ վերցրեց նախագիծը: Նա ուզում էր այն հետ վերցնել և արեց հնարավոր ամեն ինչ՝ դիմելով նույնիսկ կոռուպցիայի:
3. Իսկ ինչպե՞ս են ձեզ խաբել, կմանրամասնե՞ք։
Ցանկը շատ երկար է այս հարցազրույցի շրջանակներում նշելու համար: Երբ «Գլոբալ Գոլդ»-ն ասաց մեզ, որ պաշարներ կան, պարզվեց, որ ոչ մի նման հաստատված պաշար չկա: Պարզվեց, որ Գլոբալ Գոլդը Մարջանի լիցենզիան ապօրինի ստացավ։ Գլոբալ Գոլդը գիտեր սա, և կարծում եմ՝ սա էր այն պատճառներից մեկը. նրանք ցանկանում էին օգտագործել այդ փաստը՝ ասելու համար՝ «տեսեք «Կալդերա»-ն եկել է այդտեղ գործ անելու, նրանք այն չեն արել, ապօրինի են գործել և սա իրենց մեղքն է, մեր մեղքը չէ»: պարզ է, որ լիցենզիան տրվել է անօրինական կերպով, պարզ է նաև, որ շուրջ 3 տարի «Գլոբալ գոլդ»-ը ոչ մի աշխատանք չի տարել նախագծի շուրջ։ Եվ Մարջանի նախագիծը հետ ստանալու համար նրանք մեր դեմ քրեկան գործ անհիմն ձևով հարուցելու համար դիմեցին կոռուպցիային։ Երևան քաղաքի կենտրոն թաղամասի դատախազի տեղակալ Ա. Աֆանդյանը հարուցել է քրեկան գործ, նշելով, որ մենք իբրև թե գողացել ենք իրենցից Մարջանն այն դեպքում, որ ես փաստաթուղթ ունեմ, որ գլոբալ Գոլդն այն վաճառել է մեզ։ Հետո հետաքննություն սկսվեց, որը տևեց 11 ամիս և կարճվեց հանցանշանների բացակայության պատճառով։Երբ նրանց բողոքի հիման վրա քրեական գործ հարուցվեց, իրենք սկսեցին տարածել նամակներ ամեն տեղ՝ սկսած նախարարներից մինչև վարչապետ՝ անվանելով Կալդերայից Բիլ Մավրիդիսին և Ազադ Վարդանյանին Մարջանից հանցագործներ և մեղադրելով պետգրանցումների աշխատակարգի աշխատակիցներից Արթուր Ազարյանին՝ կաշառք ստանալու մեջ, մեզ պիտակելու համար։ Այնուհետև նրանք գնացին ԱՄՆ-ի դեսպանատուն և ստեր հորինեցին։ Չգիտեմ, թե ինչու ԱՄՆ-ի դեսպանատունը դիմեց այս քայլին, բայց դեսպան Հովանովիչն այցելեց վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին՝ «հանցագործ գործունեության մասին հայտնելու համար»։ Հունիսի 14-ին 2011 թվականին ԱՄՆ-ի դեսպանատունը նամակա ուղղարկեց վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին մեր «հանցագործ » գործունեության մասին։ Բայց ինչ հանցագործ գործունեության մասին է խոսքը, քրեական հետախուզությունը ցույց տվեց, որ ոչ մի նման գործունեություն չի տարածվել։ ԱՄՆ-ի նախագահ Օբամայի խոսքով ուղղակի դիմել էին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին՝ ասելով, որ «Գլոբալ գոլդ»-ը մեր ընկերությունն է, նրանց լավ չեն վերաբերել և պետք է քայլեր ձեռնարկել այս ուղղությամբ: Այդքանից հետո ես վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին չեմ մեղադրում, որ ինքը միջամտեց և վարչական դատարանը հօգուտ «Գլոբալ Գոլդի» որոշում ընդունեց։ Սա է կոռուպցիան։ Գիտենք, որ դատավոր Քրիստինե Մկոյանն ինքնաբացարկ հայտարարեց, քանի որ կապ է ունեցել «Գլոբալ Գոլդ»-ի հետ։ Այնուհետև նոր դատավոր Հակոբյանը հօգուտ Գլոբալ Գոլդի լուծեց հարցը երկու շաբաթ անց այն բանից հետո, երբ միջամտեց ԱՄՆ-ի դեսպանատունը։ Եվ սա այսբերգի միայն ծայրն էր, քանի որ այն ավելի խորն էր՝ ներառելով Կորյուն Հակոբյանին, որը կոնցեսիոն բաժնի պետն է և որն օգնել է «Գլոբալ գոլդ»-ին՝ խուսափել պատասխանատվությունից:
4. Հետագա ի՞նչ քայլեր եք պատրաստվում ձեռնարկել:
Դուք պետք է հասկանաք, որ արբիտրաժը ԱՄՆ-ում դեռ շարունակվում է, չնայած նրան, որ արբիտրն արդեն ընդունել է մասնակի որոշում այն ամսին, որ 2010 թվականի մարտ ամսին ստորագրված պայմանագիրը ուժի մեջ չի, որը դեռ պետք է հաստատվի Նյու Յորքի դատարանի կողմից։ Մենք համաձայնագիր ունենք 2009 թվականի դեկտեմբերից, որ Գլոբալ Գոլդը պետք է գործարք կնքի Կալդերայի հետ, Գլոբալ Գոլդը պետք է անի Մարջան գործարքը և մենք պայքարելու ենք մինչև վերջ։ Ես Հայաստանում գտնվող իրավաբաններից տեղեկացել եմ, որ Վարչական և վերաքննիչ դատարանների որոշումները կոռուպցիայի արդյունք են: Ես հավատում եմ, որ եթե Էներգետիկային և բնական պաշարների նախարարությունը մեկ անգամ լիովին հետազոտի, շահագործման լիցենզիան հետ կկանչվի, քանի որ այն ապօրինի է տրամադրվել՝ առանց հաստատ պաշարների։ Անհնարին է անօրինական շահագործման լիցենզիա տրամադրել առանց հաստատված պաշարների։ Եվ նման իրավիճակը սովորական է դարձել Գլոբալ Գոլդի համար։ Նույնիսկ հիմա, իմ կարծիքով, Էներգետիկայի բնական պաշարների նախարարության վարչությունը զեկույց է կազմել, նշելով, որ Մարջանի լիցենզիան պետք է անվավեր ճանաչվի և ուղարկել է այդ եզրակացությունը նաև Գլոբալ Գոլդին։ Սակայն վերջինս թաքցնում է այն։ Իսկ այն լիցենզիայից պետք է զրկվբի բոլոր դեպքերում քանի որ տրվել է անօրինական ճանապարհով։ Ես վստահ եմ որ Գլոբալ Գոլդի ողջ գործունեությունը կեղծիք է, ինչը մենք դեռ չենք կարողանում ապացուցել։ Մեծ խնդիր է դարձել Հայաստանում գործ անել կոռուպցիայի պատճառով։ Հայաստանում մարդիկ աշխատասեր են, ազնիվ, և իմ նման ներդրողներն օգնում են բարենպաստ պայմաններ ստեղծել իրենց համար:
Ցավոք սրտի, «Գլոբալ գոլդ»-ի և Վան Գրիգորյանի նման մարդիկ փոխում են իրավիճակն իրենց օգտին և խոչընդոտում են իմ նման խոշոր ներդրողներին Հայաստանում ներդրում կատարել։ Ցավալի է, բայց փաստ: