Փոխենք օրհներգը ու լա՞վ ապրենք
ՀրապարակումներՇառլ Ազնավուրը Le Club de Richard Findykian ռադիոհաղորդաշարին հյուրընկալվելիս ասել է, թե կուզեր, որ «Քեզ համար Հայաստան» երգը լիներ Հայաստանի օրհներգ: Ազնավուրն ասել է նաեւ, թե դա հնարավոր բան է: Նա նշել է, որ իր այդ գաղափարը հայտնել է Սերժ Սարգսյանին, ով այն հավանության է արժանացրել: «Քեզ համար Հայաստան» երգը Շառլ Ազնավուրն ու Ժորժ Կառվարենցը ստեղծեցին 1988-ի երկրաշարժից հետո: Երգը կատարեցին Ֆրանսիայի էստրադայի աստղերը, հռչակավոր անուններ: Դա նրանց օգնությունն էր Հայաստանին:
Ազնավուրի այս առաջարկը երկու օր է ինչ դարձել է համացանցի և մամուլի քննարկման գլխավոր թեմաներից մեկը:
Կարծես թե լսեցինք բոլոր հնարավոր կարծիքները, դեմ և կողմ ձայները, բողոքները և որքան էլ զարմանալի է ՝ հավանության կոչերը, փոփոխության կողմնակիցն է նաև Մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանը:
Այս էմոցիոնալ թոհուբոհի մեջ մեր հանրությունը կարծես թե մոռանում է մի պարզ ճշմարտություն: Պետական խորհրդանիշների ընտրությունն, իհարկե, բավական լուրջ հարց է: Դրանք հնարավոր չէ փոխել ձեռնոցի նման: Միևնույն ժամանակ դրանք չեն կարող լինել դոգմատիկ: Նման փոփոխությունները ենթադրում են ինչպես հանրության լայն շերտերի, այնպես էլ մասնագիտացված նեղ խմբերի կողմից լայնածավալ և խորքային քննարկումներ: Միևնույն ժամանակ հասկանալի է, որ եթե անգամ հրաշք տեղի ունենա և այս հարցում մենք ստանանք համազգային կոնսենսուս, Հայաստանն ունի սոցիալ-տնտեսական, քաղաքական, իրավական, անվտանգային բազմաթիվ խնդիրներ, որոնց պատճառը ամենեւին այն չէ, որ Հայաստանի օրհներգը լավը չէ: Եվ եթե օրհներգը փոխվի անգամ համազգային կոնսենսուսով, մեղմ ասած, քիչ հավանական է, որ դա էական ազդեցություն ունենա խնդիրների լուծման, պետական կառավարման որակների վրա: Իսկ օրհներգի հնարավոր փոփոխության շուրջ քննարկումներն էլ անկասկած կդիտարկվեն հանրությանն ավելի կարեւոր խնդիրներից շեղելու փորձ:
Ոչ ոք չի կարող ասել, թե որն է օրհներգը փոխելու պատճառն ու անհրաժեշտությունը։ Տնտեսության անկումից բացի մեր կյանքում էական ոչ մի փոփոխություն չի կատարվել, որի պատճառով ստիպված լինեինք փոխել Հանրապետության գլխավոր խորհրդանիշերից մեկը։ Հակառակը՝ տնտեսության նման վիճակի պարագայում կարիք կա վերականգնելու Նալբանդյանի բնագիրը։ Նկատի ունեմ հատկապես «թշվառ, անտեր» բառերը։
Պետության օրհներգն ավելի լուրջ բան է, քան սոսկ երաժշտական ճաշակը, եւ չեմ կարծում, թե նախորդ իշխանությունները ճաշակ չունենալու պատճառով են կանգ առել «Մեր Հայրենիքի» վրա։ «Մեր Հայրենիքն» է ընտրվել, որպեսզի զգանք, որ մենք ոչ թե Սովետական կայսրության՝ մեր կամքից անկախ, փլուզման արդյունքում ենք դարձել պետություն, այլ մեկ անգամ եւս հնարավորություն ենք ունեցել իրականացնելու շարունակաբար փայփայած մի երազանք։ Եթե Հայաստանի անկախության վերականգնումից հետո մի քանի ճիշտ բան է արվել, ապա այդ քիչ ճիշտ բաներից մեկը 1918-20թթ մեր Առաջին հարնապետության պետական խորհրդանիշների վերականգնումն է՝ որոշ շտկումներով:
Ստելլա Խաչատրյան