Առաջնագծում հերթապահող զինվորը հակառակորդի հարձակում ենթադրելով՝ կրակել ու սպանել է ծառայակցին
Հայաստան«Առաջին լրատվական»-ը գրում է.
Վերաքննիչ քրեական դատարանի վարույթում է Կարեն Ս.-ի գործով բերված վերաքննիչ բողոքի քննությունը:
Գործը քննվել է Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանում Արսեն Սարդարյանի նախագահությամբ:
Ըստ մեղադրանքի՝ պարտադիր ժամկետային զինծառայող, շարքային Կարեն Ս.-ն, նշանակված լինելով մարտական հերթապահության, Ապրիլյան պատերազմի օրերին՝ 2016 թվականի ապրիլի 14-ին, ժամը 23-ն անց 20-ի սահմաններում մարտական դիրքի արթուն հերթափոխի պարտականություններն իրականացնելիս, խախտելով մարտական հերթապահությունը կրելու կանոնները, թողել է խրամաբջիջը, անցել է գետնատնակի դիմացի հարթակ, նկատել է հարթակի աջ կողմից դեպի ձախ՝ ճաշարանի ուղղությամբ գնացող մարդու կերպարանք:
Կարեն Ս.-ն, ենթադրելով, որ դա հակառակորդ է, լիցքավորել է իրեն ամրակցված ինքնաձիգը և առանց նշանաբառ պահանջելու՝ կրակահերթ է արձակել կերպարանքի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով նույն մարտական դիրքի դիտորդ, ժամկետային զինծառայող, կոչումով՝ կրտսեր սերժանտ Մանվել Գ.-ն կրծքավանդակի շրջանում ստացել է հրազենային գնդակային վիրավորում և տեղում մահացել է:
Կարեն Ս.-ին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 365 հոդվածի 3-րդ մասով:
Կարեն Ս.-ն իրեն մեղավոր չի ճանաչել: Նա հայտնել է, որ սկզբում ինքն իր խրամաբջջի հետնամասից շարժ է զգացել: Շրջվել է այդ շարժի ուղղությամբ, և այդ պահին առաջնագծում կրակահերթ ու գոռգոռոցներ են լսվել: Ինքը չի հասկացել՝ հակառակորդի՞ կողմից էր աղմուկը, թե՞ յուրայինների: Իրենց այդ օրը հրահանգավորել էին ավելի զգոն լինել, զգուշացրել էին, որ կարող է դիվերսիոն ներթափանցում ու հարձակում լինի…
Մութ գիշեր էր, անձրև էր գալիս… Խրամաբջջից դուրս գալիս ինքը սայթաքել ու ընկել է: Ընկած ժամանակ հետևից, իր կարծիքով՝ ոտնաձայներ ու գոռգոռոցներ են լսվել: Ինքը շրջվել ու մարդու ուրվագիծ է տեսել, որը շարժվում էր դեպի հարթակը: Անմիջապես մտածել է, որ թշնամու ներթափանցում է եղել, քանի որ իր կարծիքով՝ առաջնագծում կրակում էին: Այդ պայմաններում հնարավոր չէր գաղտնաբառ հարցնել: Բացի այդ՝ առաջինը գաղտնաբառ պիտի հարցներ հենց տուժողը: Բայց նա շարունակում էր արագ ու ձայներ հանելով՝ մոտենալ:
Դիրքում կար ազդարարման կոճակ, ռադիոկապ, հերթապահները դրանք չեն օգտագործել: Ինքը, համոզված լինելով, որ իր առաջ դիվերսանտ է, կրակ է բացել նրա ուղղությամբ: Հետո վեր է կացել, գնացել է դեպի գետնատնակ, գոռացել է՝ դիվերսիա, ու կանգնել է գետնատնակի դիմաց:
Դիրքի անձնակազմից Գեղամը կրակել է լուսավորող հրթիռ, որի լուսավորության տակ տեսել են, որ գետնին ընկածը Մանվելն է…
Դեպքի օրվա դրությամբ ինքը 10 ամսվա զինծառայող էր, որից 3 ամիսը մարտական հեևթապահություն է կատարել:
Ինքը տեղյակ էր, որ պարտավոր էր գաղտնաբառ հարցնել, բայց կերպարանքը շատ արագ էր մոտենում: Նրա մոտենալու ուղղությունից ինքը հասկացել է, որ նա առաջնագծից է մոտենում: Նա շարժման մեջ էր, չէր երևում՝ մոտը զենք կա՞, թե՞ ոչ: Հագուստն էլ չէր երևում՝ մթության պատճառով: Նրա մոտենալու ձևը իրեն հարձակում է թվացել… Իր խրամաբջիջը դիրքավորվելու համար հարմար չէր, դա բոլորը գիտեին, բայց իրավիճակի վտանգավորությունից ելնելով՝ չէին կարողանում զբաղվել ինժեներական աշխատանքներով: Հակառակորդի առաջնագիծը փոսում էր, իրենց տեսանելի չէր…
Կարեն Ս.-ն պնդել է, թե ինքը չի խախտել մարտական հերթապահության կանոնները, քանի որ խրամաբջիջը չէր համապատասխանում սահմանված կարգով նախատեսված խրամաբջջի ինժեներական կահավորմանը:
Դատական քննության ընթացքում կատարվել է դեպքի վայրի տեղանքի զննություն: Ամբաստանյալը հայտնել է, որ դեպքից հետո խրամաբջջում որոշակի փոփոխություններ են կատարվել: Նա պնդել է, թե մինչև մարդու ուրվագիծ տեսնելն ինքը գոռգոռոցներ է լսել…
Գործով վկա Սոս Ս.-ն հայտնել է, որ դեպքի օրն ինքը Կարենի հետ արթուն հերթափոխի դիտակետում է եղել, ինքը եղել է դիրքի ավագը: Առաջնագծից, իրոք, կրակոցներ են լսվել: Ինքը ցանկացել է վերցնել զենքն ու սաղավարտը ու գնալ դեպի առաջնագիծ, բայց չի հասցրել , քանի որ դեպի կացարան կրակոցներ են լսվել: Երբ կրակոցները վերջացել են, տագնապ է հայտարարվել: Մտածել են՝ հակառակորդի դիվերսիոն խումբ է ներթափանցել: Բայց տեղանքը լուսավորելով՝ տեսել են, որ Մանվելն է կացարանի մոտ ընկած:
Վկան նշել է, որ Կարեն Ս.-ն շատ լավ է ծառայել, խախտումներ թույլ չի տվել, նա եղել է զգոն զինծառայող:
Արթուն հերթափոխն իրավունք չունի ոչ մի պարագայում թողնել դիրքը: Դեպքի պահին շատ մութ էր, անձրև, տեսանելությունը՝ շատ վատ: Դեպքից հետո ինքը գնացել է առաջնագիծ, բայց դիվերսիայի որևէ հետք չի գտել:
Այդ ժամանակաշրջանում առաջնագծի ամբողջ երկայնքով կրակոցները շատ էին: 2016 թվականի ապրիլի 2-ից սկսած՝ իրենց ամեն օր զգուշացնում էին, որ դիվերսիոն ներթափանցման և բացահայտ հարձակման վտանգ կա…
Վկան, հարցերին պատասխանելով, ասել է, որ զինվորն առանց նշանաբառը հարցնելու՝ զենք կիրառելու իրավունք չունի: Կարեն Ս.-ի խախտումն այն է, որ նա թողել է իր դիտակետը և առանց նշանաբառ հարցնելու կրակել է: Կրակել թույլատրվում է, եթե կան դիվերսիոն խմբեր, իսկ դեպքի պահին ամբողջ անձնակազմը համոզված էր, որ դիվերսիոն խումբ է ներթափանցել…
Վկան նշել է նաև, որ ակնհայտ խախտում է թույլ տվել նաև տուժողը՝ նա գոնե Կարենին մոտենալիս նշանաբառ պիտի ասեր: Մանվելի մարմինն ընկած էր Կարեն Ս.-ից մոտ 3-4 մետր հեռավորության վրա…
Դատարանը հանգել է հետևության, որ մարտական հերթապահության կանոնների խախտում է թույլ տվել ինչպես ամբաստանյալը, այնպես էլ՝ տուժողը: Եվ, ըստ դատարանի, մեղքի առավել մեծ բաժինը հենց տուժողինն է եղել… Նրա վարքագիծն է էապես նպաստել հանցավոր արարքի կատարմանը: Եթե Կարեն Ս.-ն, խրամաբջջից դուրս գալով՝ իրեն դրել է անպաշտպան վիճակի մեջ ու ստիպված է եղել ենթադրյալ հակառակորդի վրա կրակել առանց նշանաբառը հարցնելու, ապա տուժող Մանվել Գ.-ն, առաջնագծից կրակոցներ լսելով, հակառակորդի հարձակում ենթադրելով՝ «իր մարտական ընկերոջ հետ առաջնագծի պաշտպանությունն իրականացնելու և առաջնագծում գտնվող տագնապի ազդանշանի կոճակը սեղմելու փոխարեն դիմել է փախուստի՝ դեպի թիկունք… Հանցագործության կատարման ընդհանուր իրադրությունը, Կարեն Ս.-ի՝ էքստրեմալ լարված վիճակում գտնվելը, տուժողի հակաիրավական գործողությունները իրենց համակցության մեջ էապես նվազեցնում են Կարեն Ս.-ի կողմից կատարված արարքի ու այն կատարող անձի հանրային վտանգավորությունը և հանդիսանում են բացառիկ մեղմացնող…»:
Այս հետևությանը հանգելով՝ դատարանը կիրառել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 64 հոդվածը՝ կատարված արարքի համար օրենքով նախատեսված նվազագույն պատժից ավելի մեղմ պատիժ սահմանելով Կարեն Ս.-ի նկատմամբ:
Ամբողջությամբ՝ ԱՅՍՏԵՂ: