7-րդ գումարման ԱԺ «նոր որակը»՝ թվերով և դեմքերով

7-րդ գումարման ԱԺ-ն հեղափոխական իշխանության ներկայացուցիչները հպարտորեն անվանում են նոր որակի խորհրդարան: Որակը, սակայն, ավելի հստակ երևում է համեմատության մեջ: Դիցուք՝ համեմատենք 6-րդ և 7-րդ գումարման խորհրդարանների 3-րդ նստաշրջանները՝ բոլոր առանցքային չափորոշիչների հիման վրա: 

6-րդ գումարման Ազգային ժողովը 3-րդ նստաշրջանի ընթացքում գումարել է 8 հերթական, 7 արտահերթ և 4 հատուկ նիստ:  3-րդ նստաշրջանում խորհրդարանն ընդունել է 314 օրենք: Դրանցից 24-ը «մայր» օրենքներ են, 290-ը՝ լրացում-փոփոխություններ արդեն գործող օրենքներում: Ընդունված 323 օրենքներից 295-ի կամ շուրջ 90%-ի հեղինակը Կառավարությունն է, 28-ինը՝ ԱԺ պատգամավորները: Ընդունված օրենքների գերակշիռ մասը վերաբերել է պետաիրավական ոլորտին, Ազգային ժողովն ընդունել է նաև 9 օրենք-համաձայնագիր: 6-րդ գումարման 3-րդ նստաշրջանում չի փոխվել օրենսդրական նախաձեռնությունների Կառավարություն-ԱԺ հարաբերակցությունը. ընդունված օրենքների 90%-ը հեղինակել է Կառավարությունը: Քննարկվել և քվեարկությամբ մերժվել է միայն մեկ նախագիծ՝ «Ելք» խմբակցությունն առաջարկում էր ընդունել հայտարարություն 2008թ. մարտի 1-2-ի իրադարձությունների վերաբերյալ: «Ելք»-ը միակ խմբակցությունն էր, որը նստաշրջանի ընթացքում Կառավարությանը հարցապնդում էր ներկայացրել: Այն վերաբերել էր էլեկտրաէներգիայի ու գազի սակագներին, սպառման ծավալներին ու կորուստներին: Ամենաշատ կողմ քվեարկած խմբակցությունը ՀՀԿ-ն էր, ամենաշատ դեմ քվեարկածը «Ելք»-ը: Ամենաշատը ձեռնպահ էր քվեարկել «Ծառուկյան» խմբակցությունը: Վերջինը նաև նստաշրջանի ամենաակտիվ խմբակցությունն էր: «Ծառուկյան» խմբակցության պատգամավորներից յուրաքանչյուրը միջինը հնչեցրել է 6 հարց ու ելույթ: «Ելք»-ի նույն ցուցանիշը 5 էր, ՀՀԿ-ական պատգամավորներինը՝ 3, ՀՅԴ-ինը՝ 2: 6-րդ գումարման ԱԺ-ում պահպանվում էր «լուռ» պատգամավորների թիվը: 105 պատգամավորից 41-ը 3 նստաշրջանում քննարկման չի մասնակցել և միայն քվեարկել է (14-ը՝ «Ծառուկյան» խմբակցությունից, 27-ը՝ ՀՀԿ-ից): 6-րդ գումարման Ազգային ժողովի 3-րդ նստաշրջանում էթիկայի հանձնաժողովի ձևավորման որևէ առաջարկ չի ներկայացվել: Նախորդ նստաշրջանում քննարկված և հետաձգված միակ առաջարկը՝ Արտաշես Գեղամյան-Նիկոլ Փաշինյան միջադեպը քննելու համար հանձնաժողով ստեղծելու վերաբերյալ, 3-րդ նստաշրջանի օրակարգ չի ընդգրկվել: 

7-րդ գումարման Ազգային ժողովը 3-րդ նստաշրջանի ընթացքում գումարել է 5 հերթական և 3 արտահերթ նիստ: Բոլոր արտահերթերը հրավիրվել են Կառավարության նախաձեռնությամբ: 3-րդ նստաշրջանում խորհրդարանն ընդունել է 169 օրենք, որոնցից 7-ը «մայր» օրենքներ են, 22-ը՝ օրենք-համաձայնագրեր, 140-ը փոփոխություններ և լրացումներ գործող օրենքներում: Ընդունված օրենքների 30%-ը հեղինակել է խորհրդարանը, 70%-ը՝ Կառավարությունը:  Նվազել է արտահերթ նիստ-նստաշրջանների ընթացքում ընդունված օրենքների քանակը: 2-րդ նստաշրջանում արտահերթերի ընթացքում ընդունվել է օրենքների 44%-ը (63-ը 143-ից) , 3-րդում՝ 12%-ը (21-ը 169-ից):  Ընդդիմադիր խմբակցությունների 21 օրենսդրական նախաձեռնություն քվեարկությամբ մերժվել է և չի ընդգրկվել նստաշրջանի օրակարգ (նախորդ նստաշրջանում այդ թիվը 16 էր): Ընդդիմության 7 օրենսդրական նախաձեռնություն մերժվել է քննարկվելուց հետո:  Չի ընդունվել խորհրդարանական մեծամասնության պատգամավորի ներկայացրած 1 օրենսդրական նախաձեռնություն: Ուշագրավ է, որ մերժված նախագծով առաջարկվում էր ԱԺ նախագահին իրավունք վերապահել մասնակցելու ԱԽ նիստերին: ԼՀԿ-ն դեմ է քվեարկել, ԲՀԿ-ն՝ ձեռնպահ, իսկ «Իմ քայլից» քվեարկությանը մասնակցել ու կողմ է քվեարկել ընդամենը 66 պատգամավոր: 

Կառավարության որևէ նախագիծ նստաշրջանի ընթացքում չի մերժվել, բայց խորհրդարանը ընդունել է նախագծեր, որոնց վերաբերյալ գործադիրը վերապահումներ է ունեցել:  7-րդ գումարման Ազգային ժողովում երեք նստաշրջանների ընթացքում որևէ ժամանակավոր հանձնաժողով չի ձևավորվել, այդ թվում՝ պատգամավորների էթիկայի և շահերի բախման հարցերի առնչությամբ։ 3-րդ նստաշրջանի ընթացքում ամենաշատ «կողմ» քվեարկած պատգամավորը ԲՀԿ-ից Կարինե Պողոսյանն է (189), ամենաշատ «դեմ» քվեարկածը` «Իմ քայլ»-ից Հայկ Սարգսյանը (30), ամենաշատը «ձեռնպահ» է քվեարկել «Իմ քայլ»-ից Թագուհի Թովմասյանը (18): Ամենաշատը բացակայել է «Իմ քայլ»-ից Արուսյակ Ջուլհակյանը (132), ամենաշատը հարց տվել ու ելույթ է ունեցել ԲՀԿ-ից Միքայել Մելքումյանը (79): «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավորները միասին նստաշրջանի ընթացքում հարց են տվել և ելույթ են ունեցել 578, ԲՀԿ-ականները՝ 236, «Լուսավոր Հայաստանը»՝ 144 անգամ: «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավորներից յուրաքանչյուրը միջինը հնչեցրել է 7, ԲՀԿ-ի և ԼՀԿ-ի պատգամավորներից յուրաքանչյուրը՝ 8-ական հարց ու ելույթ։ 

Ամփոփենք՝ 7-րդ գումարման ԱԺ 3-րդ նստաշրջանի ընթացքում ընդդիմության ձայնը առավել քիչ լսելի է եղել, քան 6-րդ գումարման ԱԺ-ի 3-րդ նստաշրջանի ընթացքում: Օրենքների նախագծերի 90 տոկոսը շարունակվում է «ծնվել» Կառավարությունում , իսկ սա իր հերթին նշանակում է, որ որակական առումով գործող խորհրդարանը նախորդից ոչնչով չի տարբերվում և որպես կանոն զբաղված է Կառավարության բերած նախագծերը դակելով: Ընդունած օրենքների թվով 7-րդ գումարման ԱԺ-ի 3-րդ նստաշրջանը զիջում է նախորդ խորհրդարանի նույնանման նստաշրջանին, այսինքն՝ թեև հեղափոխական պատգամավորները կրկնակի անգամ բարձր աշխատավարձեր և պարգևավճարներ են ստացել, սակայն կրկնակի անգամ պակաս օրենսդրական ակտիվություն են ցուցաբերել: 

Այս թեմայով Հայաստանից տարածքների հանձման 3-րդ արարը. Փաշինյանի գաղտնի քայլերը ժողովրդի թիկունքում Փաշինյանը եթե ցանկություն ունի, թող ստեղ գա, մենք Մհեր Գրիգորյանին հանդիպելու չենք գնում․ քաղաքացի (տեսանյութ) Տարածքների փոխանակման հարցը շատ լուրջ հանրաքվեի անհրաժեշտություն ունեցող հարց ա. Նիկոլ Փաշինյան Արծվաշենի սահմանազատում կլինի, երբ դե յուրե հիմնավորենք, որ այդ էքսկլավը Հայաստանի մաս է. Փաշինյան Առաջին անգամ Հայաստանը և Ադրբեջանը սեղանի շուրջ հարց են լուծել. Նիկոլ Փաշինյան ՌԴ-ն՝ ՀՀ անվտանգության միակ գարանտ. Արևմուտքի հեղինակավոր պարբերականների «անկեղծացումը» Անվտանգությո՞ւն, թե կուշտ որովայն. ՔՊ-ականների «առաջարկը»՝ ժողովրդին Տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ ներկայացվել է Բրյուսելյան հանդիպման վերաբերյալ զեկույց Ինչ աղետների է հանգեցնելու Փաշինյանի արկածախնդրությունը Փաշինյանը հայտնել է՝ ինչ է պետք հաջողակ պետություն ունենալու համար (տեսանյութ)