Տավուշից հետո, որպես երկրորդ կետ, հավանական է Նախիջևանի ուղղությունը. Ժիրայր Սեֆիլյան

Հայ-ադրբեջանական սահմանին օրեր շարունակ  տեղի ունեցող ռազմական գործողությունների, սահմանին տիրող լարվածության հնարավոր հետևանքների մասին ԼՈՒՐԵՐ.com-ը զրուցել է «Սասնա Ծռեր» համահայկական շարժման ղեկավար անդամ, Ազգային-ժողովրդավարական բևեռի նախաձեռնող խմբի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի հետ:

 - Պարոն Սեֆիլյան, ինչի՞ հետ եք կապում հայ-ադրբեջանական սահմանին սկսված լարվածությունը: Սպասելի էր արդյոք սահմանի՝ այս ուղղությամբ ակտիվացումը:

- Նախորդ օրերին մեկ անգամ առիթ ունեցել եմ պատասխանելու այս հարցին: Գաղտնիք չէ, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունն ունի աշխարհաքաղաքական հիմքեր, որոնց վրա հարյուր տարի առաջ ձևավորված տարածաշրջանի ճարտարապետությունը, չնայած 1988-94-ին Արցախի ազատագրմամբ կատարված որոշակի փոփոխության, հիմնականում պահպանում է իր նախնական ձևակազմը:

Ուստի հակամարտությունը հայանպաստ ձևով կարող է հանգուցալուծվել, եթե տարածաշրջանի ճարտարապետությունը կերպափոխվի Հայաստանի 1-ին Հանրապետության իրավահաջորդության վրա հիմնված ազգային ռազմավարության իրագործմամբ, որի շնորհիվ.

1)      դատապարտվեն 1920-21 թթ. քեմալաբոլշևիկյան ագրեսիայով Հայաստանի Հանրապետության զավթումը, մասնատումն ու բռնակցումը, այդ թվում՝ նաև դրանք արձանագրած Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերը,

2)      հաղթահարվի Ռուսաստանից Հայաստանի կիսագաղութային կախյալությունը,

3)      ըստ այդմ, Հայաստանի 1-ին Հանրապետության տարածքային ամբողջականության վերականգնման նպատակով մեր տարածաշրջանում վերանայվեն այդ պայմանագրերով և, որպես շարունակություն, Ստալինի ձեռքով գծած կեղծ ու ապօրինի սահմանները:

Տավուշի հատվածում հակամարտության մասնակի տաքացումը պայմանավորված է աշխարհում և տարածաշրջանում կատարվող արմատական փոփոխությունների ընթացքով, որի համատեքստում տեղի է ունենում Ռուսաստանի ու Թուրքիայի ներուժային ու կարգավիճակային անկում, իսկ դրան հակառակ՝ փոքր ուժերը, այդ թվում՝ Ադրբեջանը և Հայաստանը, ձեռք են բերում գործելու ավելի մեծ ազատություն:  

Դիտարկելով այս օրերին Տավուշի հատվածում տեղի ունեցող գործընթացը, կարող ենք ասել, որ առայժմ զարգացումները մեզ համար նպաստավոր են: Մենք հնարավորություն ունենք հյուսիս-արևելյան հատվածում առնվազն շտկելու ստալինյան անհեթեթ զիգզագային սահմանները և հասնելու Արծվաշենն ու Լեռնային Գարդմանքը ներառող նոր ռազմավարական բնագիծ, որը, ի դեպ, դուրս չէ Հայաստանի 1-ին Հանրապետության միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններից:  Միայն այդպես մենք կարող ենք ապահովել մեր խաղաղ բնակչության անվտանգությունը և ՀՀ նվազագույն սուբյեկտությունն ու կենսունակությունը:  Սև Քարը և հարակից ռազմավարական բարձունքներն ազատագրելը շատ կարևոր մեկնարկ է, բայց ընդամենը մեկնարկ է:  

Եվ այս ամենի համար մենք ունենք բոլոր հիմքերը: Ադրբեջանը մեծ սխալ է կատարում: Նա ծանր սպառազինության կիրառմամբ հարվածում է մեր բնակավայրերին՝ մեզ առիթ և իրավունք տալով համարժեք քայլեր կատարելու և մեր ուզած ձևով սահմանը վերագծելու: Առանց հապաղելու պետք է լիարժեք կերպով օգտվենք նրա սխալից:

- Ինչպե՞ս եք գնահատում մեր պատրաստվածությունը:

- Ադրբեջանական բանակի համեմատությամբ նկատելիորեն լավ է, սակայն մեր նպատակը պետք է լինի լավագույն բանակներին չզիջելը: 

- Հետաքրքիր է, որ Ադրբեջանը լարվածության առաջին օրվանից ազատ ռեժիմով հրապարակում է իր զոհերի անունները: Նախկինում հիմնականում այս տվյալները թաքցնում էին, ինչի հետ եք սա կապում:

- Հավանաբար այլևս չունի նախկինի նման իր կորուստները թաքցնելու ռեսուրս, ուստի գերադասում է հիմնականում ընդունել դրանց առկայությունը: Միևնույն ժամանակ՝ Ադրբեջանն ամեն կերպով փորձում է իր քաղաքացիներին խաբել ու համոզել, թե հայկական կողմը շատ ավելի մեծաքանակ կորուստներ ունի: Կարծես թե այս անգամ ձգտում է գոյություն չունեցող այդ համեմատությամբ լուծել ներքին դժգոհության խնդիրը: Անշուշտ, ծիծաղելի է պաշտոնական Բաքվի այս մարտավարությունը, բայց ստի վրա հիմնված Ադրբեջան-համակարգն ուրիշ բանի ընդունակ չէ:  

- Այս պահին Բաքվում ցույցեր են ընթանում, քաղաքացիների լոզունգները ուղղված են կառավարությանը՝ ստիպելով գնալ ծայրահեղ քայլերի: Ձեր գնահատմամբ, սա կարող է կազմակերպված մեսիջ լինել Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից՝ իր հետագա քայլերը արդարացնելու և լայնածավալ գործողություններ սկսելու համար:

-Սկզբում այդպիսի վարկածի տպավորություն կար: Սակայն, դրա կյանքի իրավունքը չժխտելով հանդերձ, չենք կարող անտեսել ցուցարարներին ուղղված Ալիևի հայտնի խոսքը, թե դուք պատերազմ եք պահանջում, բայց ընդամենը հարյուր հիսուն մարդ է կամավորագրվել պատերազմին մասնակցելու համար: Այս հանգամանքը վկայում է այն մասին, որ Ադրբեջանում ներքին փտածությունը համատարած է և այնտեղ առկա հակադիր գործոնների մրցակցությունից կարող են մեծ անակնկալներ ծնվել: Հատկապես, որ դրանց վրա ազդող արտաքին ուժերը նման իրավիճակներում կարող են շատ ավելի արդյունավետ կերպով միջամտել: 

- Որքա՞ն հավանական եք համարում, որ իրավիճակը Արցախում ևս կարող է սրվել:

- Հակամարտության տաքացմամբ պայմանավորված՝ հավանականությունը մեծանում է: Սակայն, որպես երկրորդ կետ, ավելի հավանական է Նախիջևանի ուղղությունը:

- Օրեր առաջ եղավ Աննա Հակոբյանի խաղաղասիրական կոչը՝ ուղղված Ադրբեջանի առաջին տիկնոջը և ադրբեջանցի կանանց: Ի պատասխան դրա եղավ Մեհրիբան Ալիևայի խիստ ագրեսիվ և հարձակողական գրառումը: Դրան հաջորդեց Նիկոլ Փաշինյանի որդու ՝ Աշոտ Փաշինյանի գրառումը, որում նա այս միտքը արտահայտեց՝ խաղաղության համար զոհվելը հերոսություն է: Ի՞նչ եք կարծում, մեր կեցվածքը մի տեսակ շատ խաղաղասիրական չի՞ դարձել պետական մակարդակով: Հիմա մեր զինվորները խաղաղությա՞ն համար են զոհվում, թե հայրենիքի:

-Նախորդ հարցերի պատասխաններում արդեն ներկայացրեցի իրավիճակը և հակամարտությունը հայկական կողմի օգտին հանգուցալուծելու մեր մոտեցումները, ուստի ավելորդ եմ համարում անդրադառնալ նման քննարկումներին:

- Այս օրերին, ըստ Ձեզ, պատրաստակա՞մ են իշխանությունները մի կողմ դնել ներքաղաքական խնդիրները և համախմբվել ընդդիմադիր ճամբարի հետ: 

- Հայաստանում ներքաղաքական խնդիրները չեն սահմանափակվում միջկուսակցական մրցակցությամբ: Դրանց որոշիչ մասը հետևանք են գաղութացման և պետության չկայացածության: Ըստ այդմ՝ ընդդիմադիր չեն կարող համարվել տասնամյակներ շարունակ իշխանությունը յուրացրած, պետությունը զավթած և արդեն իրենց հանցագործությունների գործիքի վերածած պետության միջոցով սպիտակ ցեղասպանություն իրականացրած, ազգային դավաճանություն կատարած ուժերն ու շրջանակները: Դրանք հանցավոր խմբավորումներ են, որոնց տեղը Հայկական Նյուրնբերգի նստարանն է, այլ ոչ թե քաղաքական դաշտը:

Ինչ վերաբերվում է առողջ ուժերին, ապա կառավարող ուժը պարտավոր է ժամ առաջ ստեղծել նրանց հետ երկխոսության ու համախմբման հարթակներ, որպեսզի ձևավորվի համազգային համաձայնության անհրաժեշտ վիճակ, որի շնորհիվ հնարավոր կլինի ներգրավել ամբողջ ազգի քաղաքական-կառավարչական ռեսուրսը, կազմել հակաճգնաժամային անցումային կառավարություն և հակաճգնաժամային անցումային կառավարմամբ երկիրը ճգնաժամից դուրս բերել կայունության ափ՝ պայմաններ ու նախադրյալներ ստեղծելով Հայաստանի 1-ին Հանրապետության իրավահաջորդության հիման վրա ՀՀ-ը վերակերտելու համար: 

Առայժմ կառավարող ուժը գործուն քայլեր չի կատարում քաղաքական ուժերի անվան տակ հանդես եկող հանցավոր խմբավորումներին ասպարեզից հեռացնելու և առողջ ուժերին համախմբելու ուղղությամբ:

Ներկայիս փաստացի պատերազմական վիճակը հավելյալ նպաստավոր է դրա համար:

Հարցազրույցը՝ Անի Հակոբյանի

Այս թեմայով Նա իր համն ու հոտը փոխանցեց երևանցիներին. հանգչես խաղաղությամբ, սիրելի՛ Ժիրայր. Ավինյան Ժիրայր Սէֆիլյանը հրավիրվել է ԱԱԾ Ժիրայր Սեֆիլյանը կանչվել է ԱԱԾ Զոհվածների ծնողները հեռացրեցին Ժիրայր Սեֆիլյանին և ԱԺԲ ին Տեղեկություն ունեմ, որ «Լիդիան Արմենիա» ընկերությունում տեղի է ունեցել բաժնեմասերի առուվաճառք, և Ռուբեն Վարդանյանը որոշ մասնաբաժին է ձեռք բերել. Ժիրայր Սեֆիլյան Հաջորդ հանրահավաքը լինելու է վճռորոշ՝ գալու ենք այստեղ և մնալու ենք հրապարակներում․ Սեֆիլյան Ես Ադրբեջանից ու Թուրքիայից վտանգ չեմ տեսնում. Ժիրայր Լիպարիտյան Նողկալի է տեսնել, որ անգամ նման ծանր իրավիճակում ամեն մեկն իր ճղճիմ շահն է հետապնդում․ Սեֆիլյան Պատրաստվենք ընդվզելու, հրապարակները լցնելու. Ժիրայր Սեֆիլյան Ժիրայր Սեֆիլյանը մերօրյա Արամ Մանուկյանն ու Գարեգին Նժդեհն է. Վարուժան Ավետիսյան