Նիկոլյան Հայաստանն ունեցել ու ունենալու է զրո հնարավորություններ. Միքայել Մինասյան

Հարավային Կովկասը հերթական անգամ վերածվել է աշխարհաքաղաքական ճակատամարտերի թատերաբեմի։ Դրան նպաստում են իրադարձությունները, որոնք զուգահեռ զարգանում են երեք հարթություններում։ Առաջին լոկալ, հարթությունը՝ Ղարաբաղյան երրորդ պատերազմն է և դրանից հետո ստեղծված իրավիճակը։ Երկրորդ՝ ընդլայնված տարածաշրջանային մակարդակ, որն իր մեջ ներառում է Արեւելյան Միջերկրածովյան տարածաշրջանից մինչեւ Մերձավոր արեւելք ընկած տարածքը՝ նրա դերակատարներով, շահերով եւ հակամարտություններով։ Եվ երրորդ, գլոբալ, հարթությունը՝ Ռուսաստան-ԱՄՆ (կամ Արևմուտք-Ռուսաստան) լարվածության աճն է։ Կրակի վրա յուղ են լցնում ԱՄՆ-ի և Իրանի, ԱՄՆ-ի և Թուրքիայի հարաբերությունների առանձնահատկությունները և դրանց զարգացումների վերաբերյալ սպասումները։ Այս մասին Սուրբ Աթոռում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանը գրում է Տելեգրամ ալիքում:

Նման իրավիճակներն իրենց մեջ պարունակում են ինչպես մարտահրավերներ, այնպես էլ հնարավորություններ ցանկացած երկրի համար՝ կախված դրա ծավալից, նշանակությունից և այլն։ Բայց այստեղ կա մի շատ կարևոր «բայց»: Որպեսզի ի հայտ գան դրանցից արդյունավետ օգտվելու որևէ հնարավորություն կամ շանս, պետք է գոյություն ունենան անհրաժեշտ պայմաններ՝ երկիրը պետք է լինի կանխատեսելի և հասկանալի գործընկեր, պետք է ունենա ազնիվ և վստահելի հարաբերություններ դաշնակիցների հետ, ունենա սկզբունքներ և արժեքներ։

Եվ, անշուշտ, երկրում պետք է լինի իշխանություն, որն ի վիճակի կլինի ապահովել վերոգրյալը, ունենալ իրական, այլ ոչ միայն ֆորմալ, լեգիտիմություն և ունենալ սուբյեկտայնություն, որպեսզի կարողանա կյանքի կոչել իր պետության առաջնահերթությունները։ Եվ, ի վերջո, այս իշխանությունը պետք է հարգված լինի թե դրսում, թե երկրի ներսում։ Վերը նշվածից ակնհայտ է դառնում, որ նիկոլական Հայաստանն ունի և կունենա զրո հնարավորություններ, զրո գործիքներ հնարավորությունների իրականացման համար և մարտահրավերների այնպիսի գունապնակ, որը կարող է կասկածի տակ դնել մեր երկրի գոյությունը որպես այդպիսին: Դա մեր այսօրվա ողբերգությունն է։

Իրադարձությունների նման պատկերի դեպքում նույնիսկ առաջին հայացքից դրական նորությունները խորը մտահոգության առիթ են հանդիսանում։ Դրա վառ օրինակն է Բայդենի վարչակազմի ազդանշանները Հայոց ցեղասպանության թեմայով 10 օր առաջ։ Եվ այստեղ առաջանում են մի շարք հարցեր։ Մեզ համար կարևո՞ր է արդյոք ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը։ Միանշանակ՝ այո։ Կա՞ արդյոք վստահություն, որ ԱՄՆ-ում գործընթացը գնում է այդ ճանապարհով։ Ոչ: Վարչակազմի ներկայացուցիչների կողմից հնչեցված ոչ այնքան որոշակի մեսիջներ կան։ Որո՞ նք են երևացող ու ստորջրյա այս գործընթացի նպատակները եւ ինչպիսի՞ն պետք է լինի մեր պատասխան քայլերը, եւ արդյո՞ք Հայաստանի իշխանությունները պատասխանել այն հարցին, թե ինչու հենց հիմա ԱՄՆ-ի ղեկավարը սկսել խոսել այս մասին: Պատասխանը նույնն է՝ միանշանակ ոչ։

Բայդենն աշխարհին խոստացել է «Ամերիկայի վերադարձը»։ ԱՄՆ-ին «հրավիրողների» պակաս չկա, այդ թվում՝ մեր տարածաշրջան։ Վտանգավոր են նրանք, ովքեր Ամերիկային հրավիրելով՝ հետապնդում են միայն անձնական նպատակներ։ Ավելի վտանգավոր են նրանք, ովքեր երկակի/եռակի խաղ են վարում, որոնք հրահրում են ուժի կենտրոնների բախումներ։ Պետք է՞ արդյոք այստեղ հատուկ նշել Նիկոլի անունը։

Այս թեմայով Միքայել Մինասյանն ինձ խնդրեց դադարեցնել ընտրությունների արդյունքներին ու «Հայաստան» դաշինքին անդրադառնալը. Ես խոստացա, որ 14 օր կլռեմ «Հրապարակ». Ի՞նչ են քննարկել Վիկտոր Սողոմոնյանն ու Միքայել Մինասյանը Հիշենք՝ ինչ ձեռնարկեց հեղափոխական ուժը, լավագույն դեպքում ավարտվեց ձախողմամբ, առավել հաճախ՝ ողբերգությամբ. Մինասյան Նիկոլը պլանավորում է հայի արյունը թափել հայի ձեռքով. Միքայել Մինասյանը տեսանյութ է ներկայացրել Ձայնագրության հերոս դատավոր Վաչե/Հրաչ Մարգարյանը բավարարել է Միքայել Մինասյանին կալանավորելու միջնորդությունը. փաստաբան Այսօր ապացուցվեց, որ Հայաստանը ներկայացնում է ոչ թե գիժը, այլ գիժ ձևացողը. Միքայել Մինասյան Ալիևի հետ բանակցողն էլ ես, հետը լիֆտերում ու գաղտնի, ուղիղ կապերով խոսողն էլ ես, նարկաման տղուդ փոխանակող ես, զանգի փոխանակի, ի՞նչ ես շոու սարքում. Մինասյան Նիկոլը վերաբերվում է ուրիշի երեխաներին ոնց ուզում է, ինչպես իր սեփականություն. Մինասյան Տեսե՛ք և մի՛ մոռացեք մեր նորագույն պատմությունը. Միքայել Մինասյանը տեսանյութ է տարածել Էլ ո՞ր մայրն իր զավակին կնվիրի հայրենիքին, եթե որդու ոսկորներից «տոպրակ» են սարքում ու նկուղի հատակին գցում. Միքայել Մինասյան