«Եթե Թուրքիան չճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, ապա պատրաստ չէ բարեկամանալ մեզ հետ»

ԼՈՒՐԵՐ․com-ը Մեծ Եղեռնի, ԱՄՆ նախագահ Ջոզեֆ Բայդենի կողմից «Հայոց ցեղասպանություն» եզրույթը օգտագործելու, հունիսի 20-ին կայանալիք արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների և այլ հարցերի շուրջ զրուցել է Հայ Դատի Ավստրալիայի գրասենյակի ղեկավար Հայգ Կայսերյանի հետ:

Պարո՛ն Կայսերյան, ապրիլի 24-ին Ավստրալիայում ի՞նչ միջոցառումներ իրականացրիք:

Հաշվի առնելով՝  կորոնավիրուսի պայմանները, ապրիլի 23-ի երեկոյան ոգեկոչման միջոցառումը տեղի ունեցավ առցանց տարբերակով: Բազմահազար մարդիկ էին հետևում, որի ընթացքում շեշտադրեցինք Հայոց ցեղասպանությունը՝ կապելով Արցախում տեղի ունեցած վերջին իրողությունների հետ: Տեղի ունեցավ նաև վավերագրական ֆիլմի ցուցադրություն, որի ժամանակ ելույթներ ունեցան Արցախի ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը, Հայաստանի ՄԻՊ Արման Թաթոյանը: Մենք էլ, անշուշտ, ունեցանք մեր պահանջատիրական խոսքը, արտահայտեցինք մեր դժգոհությունն Ավստրալիայի կառավարության կողմից Հայոց ցեղասպանությունը չճանաչելու դիրքորոշմանը: Իր լռությամբ և ցեղասպանություն բառը չգործածելով՝ աջակցում է Թուրքիային, որպեսզի կարողանա շարունակել իր հարձակողական դիրքորոշումը Հայաստանի և Արցախի դեմ: Մոտավորապես, 20 ելույթներ տեղի ունեցան կառավարական և խորհրդարանական անձնավորությունների կողմից, որի ժամանակ բոլորը շեշտեցին իրենց աջակցությունն Ավստրալիայի կառավարությանը՝ ճանաչելու Հայոց ցեղասպանությունը: Ապրիլի 24-ին քայլարշավներ իրականացրինք Սիդնեյում և Մելբուռնում` բազմաթիվ մարդկանց մասնակցությամբ, այդ թվում՝ ասորի ու հույն համայնքների ներկայացուցիչներ:

-Ապրիլի 24-ին ԱՄՆ նախագահ Ջոզեֆ Բայդենն օգտագործեց «Հայոց ցեղասպանություն» եզրույթը՝ փաստացի պաշտոնապես ճանաչելով այն: Ըստ Ձեզ՝ ինչի՞ արդյունք էր դա և ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք: Նկատենք, որ Թուրքիայի արտգործնախարար Մեվլութ Չավուշօղլուն էլ անընդունելի համարեց ԱՄՆ նախագահի ուղերձը:

Եթե Չավուշօղլուն խոսում է այդ հարցի մասին, նշանակում է, որ այն ունի կարևորություն: Անկախ Ռուսաստանի հետ ունեցած հարաբերություններից՝ ԱՄՆ-ն մեծ ու ազդեցիկ պետություն է և ժողովրդավարական երկրների մեջ ամենահզորներից: Տարիներ շարունակ ԱՄՆ-ում  Հայ դատի հանձնախմբի մեր գործընկերները աշխատել են դա իրականացնելու համար և ուրախ ենք, որովհետև ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը  մեծ ազդեցություն կունենա, նախ արևմտյան աշխարհում: Ջո Բայդենի հայտարարությունը կարող է մեծ ազդեցություն ունենալ նաև Ավստրիալայի, Անգլիայի, Իսրայելի վրա, որոնք մինչ օրս  չեն ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը:

-ՀՀ ներկա իշխանությունները Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ խաղաղություն և բարեկամություն  հաստատելու կոչեր են հնչեցնում. ի՞նչ եք կարծում, որքանով է դա իրատեսական:

44-օրյա պատերազմում ոճրագործությունները, որոնք տեղի ունեցան, պետք չէ պատճառ դառնան, որպեսզի մենք մեր հարաբերությունները բարելավենք այդ թշնամի պետությունների հետ: Մի քանի ամիս առաջ մեր քաղաքացիներին էին ռմբակոծում, հայկական զորքերին մահվան էին ենթարկում և մինչ օրս ունենք մեծ թվով հայ գերիներ թշնամու բռնության տակ, ուստի այս իրավիճակում ամենասխալ ժամանակն է հարաբերությունները կարգավորելու մասին խոսելը: Մինչև այդ ոճրագործությունները չճանաչեն, չեն կարող անկեղծ հարաբերություններ հաստատվել: Եթե Թուրքիան չճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, ապա պատրաստ չէ բարեկամություն հաստատել մեզ հետ: Մեր կոչն է, որ բանակցային որևէ գործընթաց, որը պետք է սկսվի, նախևառաջ լինի նախապայմաններով՝ Հայոց ցեղասպանության ճանաչում, ռազմագերիների վերադարձ, Արցախի Հանրապետության կարգավիճակի հաստատում և այլն:

Հայաստանը պիտի ճանաչի Արցախի Հանրապետութունը. դա կասկածի տակ դնել պետք չէ: Մեր նպատակն է Արցախի ինքնորոշման իրավունքների ճանաչումը, կարգավիճակի հաստատումը և պիտի աշխատենք այդ ուղղությամբ: Ավստրալիայի Հայ դատի հանձնախումբը և աշխարհի չորս կողմում գտնվող բոլոր հանձնախմբերը ունեն նույն նպատակը:

-Հունիսի 20-ին նախատեսված են արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ. ի՞նչ եք կարծում՝ հիմա որքանով է տեղին ընտրությունների անցկացումը:

Մեզ համար առաջնայինը համայնքին հուզող հարցերն են և կարևոր է ունենալ կառավարություն, որը կլինի պահանջատեր թե՛ Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցում, թե՛ Արցախի ինքնորոշման իրավունքները պաշտպանելու, թե՛ մարտունակ և ապահով պահելով մեր երկրի սահմանները: Ամենահաջող ժողովրդավար պետությունները միշտ ավելի առողջ են, երբ կուսակցություններն ունեն գաղափարախոսություն, որովհետև դա ստեղծում է առողջ մթնոլորտ, քաղաքականությունն էլ անցակենտրոն չի լինի, այլ կենտրոնացած է լինում ծրագրերն իրականացնելու վրա. Հայաստանում այդպիսի քաղաքական իրավիճակ չկա: Ներկա քաղաքական իրավիճակի շուրջ մտահոգ եմ. պարտություն կրող պետությունը պետք է  հաշվետվություն ներկայացնի՝ հրաժարական տալով կամ այլ քայլերով, բայց, դժբախտաբար, նախընտրական հարցերով է զբաղված:

Պայմաններն այնպիսին են, որ այս իրականության մեջ ընտրությունների անցկացումն ամենահարմար ելքն էր, սակայն պետք է լուծված լինեին բանակին և Սյունիքին առնչվող հացերը, այսինքն՝ կային ուրիշ առաջնահերթություններ ևս: Հաշվի առնելով երկրում ստեղծված չափազանց մեծ անվստահությունը՝ կարծես թե, ժողովուրդն էր ցանկանում նման հաշվետվություն: Մենք ոչ թե իշխանության կամ ընդդիմության, այլ ժողովրդի կողքին ենք կանգնած, պատրաստ ենք ընդունել ցանկացած որոշում  և թիկունք կանգնել հայրենիքի բարգավաճմանը, սահմանների ապահովմանը, Արցախի ճանաչմանը և այլ հարցերում:

Արփինե Հակոբյան

Կարդացեք նաև՝ «Վերջին 3 տարիներին ցեղասպանության ճանաչումը մտել է փակուղի. իշխանություններն իրականացնում են դավադիր ծրագիր»:

«Խաղաղասիրական ճիգերը միակողմանի են և իրականանալի չեն, քանի դեռ մեր թշնամին դրա համար ոչ մի քայլի չի դիմել»:

Այս թեմայով «Հրապարակ». «Միասնական հայրենիք»-ի ղեկավար Մհեր Տերտերյանը հայտնվել է ամբաստանյալի կարգավիճակում ՀՀ նախագահը և դեսպանը խոսել են Ավստրալիա մուտքի արտոնագրային ռեժիմի դյուրացման հեռանկարների մասին Պարույր Հովհաննիսյանն ՀՀ-ում ընդունել է Եվրոպայի խորհրդի գրասենյակի նորանշանակ ղեկավար Մաքսիմ Լոնգանգեին Արայիկ Հարությունյանը վերջապես կհասնի նպատակին. ո՞վ կնշանակվի ՍԱՏՄ ղեկավար. «Փաստ» «Հայկական սփյուռքի կենտրոնի» ղեկավար Ամրամ Պետրոսյանի ջանքերով՝ հայկական գյուղմթերքը կարտահանվի Կամերուն Մեկնարկել են ՀՀ ԶՈՒ ղեկավար կազմի հետ անցկացվող քառօրյա օպերատիվ հավաքները «Ժողովուրդ». Ռեկտորը դարձավ Քաղշին կոմիտեի ղեկավար. հանդերձարանից պոկված կախիչների հետքերով «Ժողովուրդ». ԲԴԽ-ի նոր որոշմամբ դատավորների ղեկավար է «նշանակվել». բրգաձեւ կառավարում անկախ համակարգում Ավստրալիայի բնակչուհին գողությունից առաջ յոգայով է զբաղվել փողոցում ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Սեյրան Օհանյանն ընդունել է ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանին