Ազգային կապիտալը վտանգի տակ է․ «Երրորդ ուժ»-ը բաց քննարկումներ է պահանջում մտահոգիչ օրենքի ընդունումից առաջ

Տնտեսություն 27 Ապրիլ, 2021 17:31

«Երրորդ ուժ» քաղաքացիական նախաձեռնության «Գործարար կապերի խորհրդի» մոտ մտահոգություն է առաջացրել «Բաժնետիրական ընկերությունների մասին» օրենքում և հարակից օրենքներում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը։ Խորհուրդը կոչ է անում դադարեցնել և կանգնեցնել նախագծի ընդունումը, քանի որ համոզված է՝ այն վտանգում է հայ ազգի կապիտալը, վերջինիս գոյությունը և նպաստում է կապիտալի արտահոսքին։ Արդյոք ՀՀ էկոնոմիկայի և արդարադատության նախարարությունները տեղյա՞կ են «Երրորդ ուժ»-ի այս հայտարարության մասին, արդյոք օրենքն ընդունումից առաջ հավելյալ կքննարկվի՞ մասնագիտական խմբերի կողմից և հաշվի կառնվի՞ առաջ բերված դիտարկումները՝ փորձեցինք պարզել համապատասխան գերատեսչություններից։ Ի պատասխան մեր հարցման էկոնոմիկայի նախարարությունից հայտնել են, որ տեղյակ են հայտարարությանը, սակայն չեն կիսում «Երրորդ ուժ»-ի դիրքորոշումը, քանի որ նախագիծը բազմիցս քննարկվել է կապիտալի շուկայի զարգացման տեսանկյունից և դրական է դիտարկվել։ Արդարադատության նախարարությունից ևս նշել են, որ ծանոթ են հայտարարությանը, սակայն լրացուցիչ քննարկում կազմակերպելու առաջարկ չեն ստացել «Երրորդ ուժ»-ի կողմից։

ԼՈՒՐԵՐ․com-ը նախարարությունների կողմից տրված պարզաբանումների վերաբերյալ զրուցել է «Երրորդ ուժ» քաղաքացիական նախաձեռնության անդամ, տ.գ.թ. տնտեսագետ/ֆինանսիստ Արտակ Պողոսյանի հետ՝ հասկանալու նախաձեռնության դիրքորոշումը բարձրացված հարցի կապակցությամբ։ Մեր այն դիտարկմանը, թե ինչպես Էկոնոմիկայի, այնպես էլ Արդարադատության նախարարությունը նշել են, որ նախագծի քննարկումը տեղի է ունեցել լայն ներկայացուցիչների հետ, միևնույն ժամանակ, «Երրորդ ուժ» քաղաքացիական նախաձեռնությունը որևէ ձևով չի հայտնել իր կարծիքը կամ մասնակցության ցանկությունը՝ Պողոսյանը հակադարձեց․ «Քննարկումներին ոչ բոլոր կողմերն են հնարավորություն ունեցել մասնակցելու և իրենց դիրքորոշումը հայտնելու, առավել ևս իրենց մասնագիտական կարծիքը լսելի դարձնելու համար։ «Երրորդ ուժ» քաղաքացիական նախաձեռնությունն անգամ նամակով դիմել է, օրինակ Բաբկեն Թունյանին և հրավիրել քննարկման, սակայն 0 արձագանք»,- ասաց նա:

Պողոսյանը նշեց՝ եթե նախագծի քննարկմանը մասնակցել են բազմաթիվ անձինք, կառույցներ և տվյալ տեղեկատվությունը իսկապես համապատասխանում է իրականությանը, ապա խնդրում է հրապարակել բոլոր անձանց և կառույցների անունները, որոնք «լավ» գործ են արել։ Նա նշում է, որ նրանց անունները գաղտնի պահելու կարիք չկա (խոսքը պետական կառավարման համակարգի և ՀՀ կենտրոնական բանկի ներկայացուցիչների մասնակցության մասին չէ)։ Ինչպես նաև խնդրում է տեղեկացնել, թե քանի՞ անգամ, ե՞րբ, ի՞նչ կազմով և որտե՞ղ են կազմակերպվել քննարկումները, հրապարակել քննարկումների արձանագրությունները և մասնակիցների ցանկերը:

ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունը նշել է, որ ներկայացված նախագիծն ունի բարենպաստ ազդեցություն վենչուրային ներդրումային ֆոնդերի հիմնադրման, ավելի վաղ՝ մինչև 3 տարի հիմնադրված ընկերություններում ներդրումներ ներգրավելու և այլնի համար: Մեկնաբանելով Էկոնոմիկայի նախարարության տեսակետը՝ Պողոսյանը կարծիք հայտնեց․ «Մեր կողմից բարձրացված հարցերը և ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության պատասխանը չունեն որևէ եզրեր: Նախարարության պատասխանը անգամ տարակուսանք է առաջացնում: Մեր կողմից բարձրացված հարցը հստակ է՝ խոսքը այն բաժնետիրական ընկերությունների մասին է, որտեղ Հայաստանի Հանրապետությունն ունի, հատկապես, 50 % և ավելի մասնակցություն: «Երրորդ ուժ» քաղաքացիական նախաձեռնությունը ունի հստակ դիրքորոշում՝ ՀՀ սեփականությունը չի կարող վտանգի ենթարկվել և առավել ևս «նվեր» տալ որևէ մեկին: Առաջարկվող գործընթացը՝ «բաժնետիրացման ծրագիրը», աշխատակիցներին իրավունք է տալիս դառնալ ընկերություններում բաժնետերեր, որը ավելի շատ նմանեցնում է նախկինում իրականացված և տապալված քաղաքականությանը՝ «վաուչեռային»՝ 20 %-ի նվիրատվությունը կոլեկտիվին: Կամ առաջարկվող օրենքի նախագծով գործադիր մարմնին իրավասություն են վերապահում մինչև 25 %-ը ընկերության գույքի ձեռքբերման կամ օտարման հետ կապված ինքնուրույն որոշման կայացմանը: Դուք պատկերացնում եք՝ ինչ գումարների մասին է խոսքը, օրինակ՝ Հայփոստ ընկերության գույքի 25 %-ը: Ամբողջացնելով բոլոր պետական մասնակցության ընկերությունների գույքի ընդամենը 25 %-ները՝ կնկատենք, որ խոսքը միլիարդների և դրանց վտանգված լինելու մասին է»,- ասաց տնտեսագետը:

Արդարադատության նախարարությունից հայտնել են, թե ներկայացված նախագծի վերաբերյալ ազդեցության գնահատումը դուրս է իրենց իրավասության շրջանակներից, մյուս կողմից՝ նախագծի հիմնավորումներում կատարվել են այնպիսի ուսումնասիրություններ և վերլուծություններ, որոնք Կառավարության ազդեցության գնահատման որոշման 8-9-րդ կետերի տրամաբանությամբ բավարարում են ինչպես պարզեցված, այնպես էլ խորացված կարգավորման ազդեցության գնահատման որոշ չափանիշներին: Պողոսյանն անդրադառնալով Արդարադատության նախարարության այս դիտարկմանը նկատեց՝ ազդեցության գնահատումն ավելի քան կարևոր է և Արդարադատության նախարարության պնդումը, թե «որոշ» չափանիշներին համապատասխանում է նախագծին կից ներկայացված վերլուծությունը՝ չի համապատասխան իրականությանը․ «Արդարադատության նախարարության կողմից հիշատակված ՀՀ կառավարության 2020 թ․ դեկտեմբերի 17-ի թիվ 2075-Ն որոշումը չի կարելի անվանել իրավական ակտ կամ որևէ ոլորտի կարգավորումն ապահովող փաստաթուղթ: Խնդիրը այն է, որ հիշատակված իրավական ակտով առնվազն 5 ամսով ազդեցության գնահատման գործընթացը բարձիթողի վիճակում է: Մասնավորապես, այսպես ասած, իրավական ակտով ուժը կորցրած են ճանաչել ազդեցության գնահատման մեթոդաբանությունը, իսկ նորը 5 ամսվա ընթացքում դեռ պետք է ներկայացնեն տարբեր պետական կառավարման մարմինները՝ վերոգրյալ որոշման 3-րդ կետը: Այս ամենից հետո Արդարադատության նախարարությունը պնդում է, որ «որոշ» չափանիշներին համապատասխանում է: Կարևորագույնը թողած՝ Արդարադատության նախարարության կողմից ներկայացվում է ինչ-որ տեսություն ազդեցության գնահատման վերաբերյալ, ինչը ավելի շատ մոլորեցնում է, քան բովանդակային հարցին պատասխան է տալիս»,- ասաց նա:

Եզրափակելով իր խոսքը՝ Արտակ Պողոսյանը հավելեց, որ «Երրորդ ուժ» քաղաքացիական նախաձեռնությունն ինչպես այս, այնպես էլ իր կողմից բարձրացված բոլոր հարցերի վերաբերյալ պատրաստ է տարբեր հարթակներում հանդես գալ և հայտնել իր դիրքորոշումը հանուն ՀՀ պետականության պաշտպանության:

Սոնա Հարությունյան