ՀՀ-ն առաջին անգամ մասնակցելու է ԵՄ երկրների խորհրդարանների նախագահների հավաքին․ Սիմոնյան Սևաստոպոլում ռազմական ինքնաթիռ է խոցվել (տեսանյութ) Հիմա էլ եմ հայտարարում՝ Հայաստանը սառեցրել է իր մասնակցությունը ՀԱՊԿ–ին․ Սիմոնյան Արմեն Գևորգյանը ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում կհետևի Հյուսիսային Մակեդոնիայի նախագահական ընտրություններին Սարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Մենք չենք պատրաստվում որևէ բան զիջել, որը մերն է. Ալեն Սիմոնյան Դժվարին որոշում եմ կայացրել այս պահին չհավակնել ԲԴԽ դատավոր անդամի թափուր տեղին. Վազգեն Ռշտունի Տեղի է ունեցել ՔՊ-ի նախաձեռնող խմբի նիստ Մարգարիտա Սիմոնյանը պատմել է, թե ինչպես է հրաշքով փրկվել «Կրոկուսում» տեղի ունեցած ահաբեկչությունից «Հեղափոխական անդարդությունն» ու 4 տարի կառուցվող 13 տունը 

Նիկոտինը բժշկության մեջ․ ի՞նչն է, որ մենք բաց ենք թողել

Հասարակություն

Ի՞նչ օգուտ կարող է բերել ծխախոտի գլխավոր ալկալոիդը

 2021 թվականի հունիսին Լիվերպուլում տեղի ունեցավ Նիկոտինի ութերորդ համաշխարհային ֆորումը (Global Nicotine Forum)։ Միջոցառման թեման՝ «նիկոտինի ապագան»։ Վերջին տարիների գիտական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ այդ ապագան խոստումնալից է ու ամենևին էլ կապ չունի ծխելու հետ։

Բնական պրոդուկտ

Նիկոտինը կենսաբանական ակտիվություն ունեցող նյութ է, որն առկա է մորմազգիների ընտանիքի բույսերում։ Այլ ալկալոիդների նման, մեծ չափաքանակով օգտագործման դեպքում այն կարող է օրգանիզմի համար անցանկալի հետևանքներ ունենալ՝ չնայած փոքր չափաբաժիններով ալկալոիդները արդյունավետ օգտագործվում են բուժական ու այլ նպատակներով։ Օրինակ, ջերմիջեցնող ու ցավազրկող խինինը մալարիայի բուժման հիմնական միջոցն է։ Ատրոպինը լայնորեն կիրառվում է ակնաբուժության մեջ՝ աչքի հատակն ուսումնասիրելիս, ինչպես նաև խոցի, խոլեցիստիտի, բրոնխային ասթմա բուժման համար  (ու սա ամբողջական ցանկը չէ)։ Կոլխիցինն օգտագործվում է հոդատապի (подагра) և AA ամիլոիդոզի բուժման մեջ: Կոդեինը ցավազրկող միջոց է, որ օգնում է պայքարել հազի դեմ։  Ստրիխինն օգտագործվում է ինչպես բժշկության մեջ, այնպես էլ կրծողների դեմ պայքարում։

Ծխախոտաբույսի (ավելի հաճախ դրան «թութուն» են անվանում) մեջ առկա են մի քանի ալկալոիդներ՝ նորնիկոտին, անաբազին, անատաբին, բայց հիմնականը նիկոտինն է։ Բրիտանացի հոգեբույժ Մայքլ Ռասսելն ասել է՝ «Մարդիկ ծխում են նիկոտինի համար, բայց մահանում են խեժից»։ Այնուամենայնիվ նիկոտինը, թեև անվնաս չէ ու առաջացնում է կախվածություն, ծխելու հետևանքով առաջացող հիվանդությունների հիմնական պատճառը չէ։

Վերջին շրջանում ակտիվորեն ուսումնասիրվում են նիկոտինի հնարավոր օգտակար հատկությունները, այդ թվում նաև բժշկության ու անասնաբուժության մեջ վերջինիս կիրառման հնարավորությունը։

 Նիկոտինը ատամնաբուժության մեջ

Հայտնի է, որ սիգարետ ծխելը լուրջ վնաս է հասցնում բերանի խոռոչին։ Իսկ ո՞րն է նիկոտինի դերը։

2019 թվականին Նյուքասլի համալսարանի ատամնաբույժներ Ռիչարդ Հոլլիդեյը, Ջեյմս Քեմպբելլն ու Ֆիլիպ Պրեշոուն Journal of Dentistry  պարբերականում տպագրեցին լնդերի, պարոդոնտալ կապանների և եղջերավոր խոռոչի էպիթելի վրա նիկոտինի ազդեցության ուսումնասիրությունների համակարգված վերանայում: Աշխատանքի շրջանակներում վերլուծվել են նիկոտինի օգտագործմամբ 42 վերահսկվող հետազոտություն։ Ուսումնասիրվել են բջիջների կենսունակությունը, կապվածությունն և տարածումը (վերարտադրման միջոցով ավելացումը), բորբոքային միջնորդների ձևավորումը:

Այն դեպքերում, երբ փորձի շրջանակներում օգտագործվող նիկոտինի ծավալը համապատասխանում էր սիգարետ ծխողի կամ ծխախոտը տաքացնող սարք օգտագործողի ստացվող նիկոտինի չափին, բջիջների կենսունակության վրա ոչ մի ազդեցություն չի արձանագրվել։

Կենսունակության վրա բացասական ազդեցություն էր գործում միայն նիկոտինի այն՝ ավելի բարձր չափաքանակը, որը համապատասխանում է ծամախոտ օգտագործողի թքում նիկոտինի մակարդակին։ Նիկոտինի՝ բերանի խոռոչի վրա գործած այլ ազդեցության վերաբերյալ տվյալներն անբավարար են ու հակասական։ Ուսումնասիրության հեղինակները կոչ էին անում այս ուղղությամբ այլ հետազոտություններ ևս անցկացնել։

Նիկոտինը Պարկինսոն հիվանդության դեմ պայքարում

Այն փաստը, որ ծխողների մոտ ավելի հազվադեպ է զարգանում Պարկինսոնի հիվանդություն, բժշկական համայնքում քաջ հայտնի ու հետազոտություններով հիմնավորված փաստ է։

2015 թվականին Արևելյան Չինաստանի Գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի և Չինաստանի Գիտությունների ակադեմիայի գիտնականները հրապարակեցին 1959–2014 թթ․ գիտական ​​հրապարակումների մետաանալիզի արդյունքները։ Դրանք հակադարձ կապ ցույց տվեցին ծխելու և Պարկինսոնի հիվանդության զարգացման ռիսկի միջև: Հետևաբար, աշխատության հեղինակներն առաջարկեցին ծխախոտաբույսի հիման վրա Պարկինսոնի հիվանդությունը բուժող դեղեր ստեղծելու գաղափարը։

2020 թվականին Neurology ամսագիրը հրապարակեց Օքսֆորդից մի խումբ հետազոտողների աշխատանքը, ում նպատակն էր պարզել սիգարետ ծխելու և Պարկինսոնի հիվանդության միջև կապը:

1951 թվականին բոլոր բրիտանացի բժիշկներին հարցաշար ուղարկվեց՝ նրանց ծխելու սովորություններն ուսումնասիրելու նպատակով։ Ամբողջական պատասխան ստացվեց  34 439 բժիշկներից։ Հետագայում՝ 1958-1998 թվականներին նույն բժիշկները վեց անգամ պատասխանել են նոր հարցաշարերին, որտեղ ֆիքսվում էր՝ արդյոք նրանց վերաբերմունքը ծխելու նկատմամբ փոխվել է։ 2020 թվականի հետազոտության հեղինակները ուսումնասիրել են 65 տարիների ընթացքում հարցման մասնակիցների մահվան պատճառները։ Պարզվեց, որ Պարկինսոնի հիվանդությունից մահացել է 283 բժիշկ։ Ծխողների մոտ այդ հիվանդությունը ձեռք բերելու ռիսկը 30–40% ավելի քիչ էր, քան չծխողների մոտ։

 

Նիկոտինը Ալցհեյմերի հիվանդության դեմ պայքարում

Պարկինսոնի հիվանդությունը նեյրոդեգեներատաիվ հիվանդությունների շարքում զբաղեցնում է երկրորդ տեղը՝ ըստ տարածվածության։ Առաջին տեղում է Ալցհեյմերի հիվանդությունը։

ԱՄՆ-ում 2017-2020 թվականներին Ծերացման ազգային ինստիտուտը, Վանդերբիլտի համալսարանն ու Այցհեյմերի հիվանդության թերապիայի ինստիտուտը MIND ծրագրով համատեղ կլինիկական հետազոտություն իրականացրին, որին մասնակցեցին 300 պացիենտ։ MIND հապավումը բացվում է որպես Memory Improvement Through Nicotine Dosing (հիշողության բարելավում նիկոտինի չափաբաժնի ընդունման արդյունքում)։ Հետազոտության մասնակիցների կեսը հաշվետու ժամանակաշրջանում օգտագործում էր նիկոտինային սպեղանի։ Երկրորդ խմբի սպեղանիների մեջ նիկոտին չկար, թեև խմբի անդամները կարծում էին, որ նույնպես նիկոտին են օգտագործում։ Պաշտոնական արդյունքները դեռևս հրապարակված չեն, բայց մամուլում արդեն իսկ առկա են հետազոտության մասնակիցների մեկնաբանությունները․ առաջին խմբի մասնակիցները նշում են, որ իրենց հիշողությունն ու ուշադրությունը բարելավվել են։

 

Նիկոտինը սրտաբանության մեջ

Պերիֆերիկ նյարդային համակարգի վրա ազդեցության պատճառով նիկոտինը անմիջական բացասական ազդեցություն ունի սրտանոթային համակարգի վրա։ Դա է պատճառը, որ նիկոտինի փոխարինման թերապիայի (ՆՓԹ) մեթոդների մշակման ու գնահատման համար անցկացվող հետազոտություններում դիտարկվում է նիկոտինի մեկուսացված ազդեցությունը հենց սրտանոթային համակարգի վրա։

Նման հետազոտությունների ընթացքում պարզ է դարձել, որ չնայած սրտի կծկումների հաճախության և արյան ճնշման վրա ազդեցությանը, այն ծխողների մոտ, ովքեր արդեն իսկ ունեին զարկերակային հիպերտենզիայի նախանշաններ, ՆՓԹ-ի անցնելիս վիճակի վատացում չի արձանագրվել։ Սա թույլ է տալիս արձանագրել, որ ՆՓԹ-ի կիրառման օգուտները վնասներից ավելի են։

Scientific Reports պարբերականում 2021 թվականի հունիսին հրապարակվել է մի հետազոտության զեկույց, որը Իգնատիոս Իկոնոմիդեսի ղեկավարությամբ անցկացվել է Աթենքի ազգային համալսարանի մի խումբ գիտնականների կողմից։

Գիտնականները համեմատել են սիգարետի ու ծխախոտի տաքացման համակարգերի ազդեցությունը մարդու սրտանոթային համակարգի վրա։ Հայտնի է, որ նոր սերնդի սարքերը պարունակում են նիկոտին, բայց դրանց օգտագործման ժամանակ չի արտազատվում խեժ ու այրման այլ պրոդուկտներ (քանի որ այդ սարքերն աշխատում են առանց այրման ու ծխի)։ Հետազոտությունը ցույց է տվել, որ ծխախոտը տաքացնող սարքերի օգտագործման ժամանակ անոթների միջոցով զարկերակային ալիքի տարածման արագությունը ավելի քիչ  է աճել, քան սիգարետ ծխելու ժամանակ։

Սիգարետ ծխելու ժամանակ բրախիալ զարկերակում սիստոլիկ զարկերակային ճնշումը և սրտի կծկումների հաճախությունն աճում էին, իսկ ծխախոտը տաքացնող սարքերի օգտագործման ժամանակ մնում գրեթե անփոփոխ։

Սիգարետ ծխելը հանգեցրել է օրգանիզմում ածխածնի մոնօքսիդի, մալոնդիալդեհիդի, թրոմբոքսան B2-ի մակարդակների զգալի աճի, ինչը չի նկատվել ծխախոտը տաքացնող սարքերի օգտատերերի մոտ:

Այն պացիենտների մոտ, ովքեր սիգարետից անցում էին կատարել ծխախոտը տաքացնող սարքերին, անցումից մեկ ամիս անց բարելավվել էին արյան հոսքի հարաբերական ռեզերվի ցուցիչը, անոթային էնդոթելիի գործառույթները, զարկերակային անոթների պատերի առաձգականությունը, սրտամկանի ֆունկցիան, թրոմբոցիտների ագրեգացումը, օքսիդատիվ սթրեսը:

Մարմնի վրա նիկոտինի մեկուսացված ազդեցության հետագա ուսումնասիրությունը կարող է նոր հեռանկարներ բացել բժշկության և գիտության այլ ոլորտներում այդ նյութի օգտագործման համար:

Հետևե՛ք -ին Youtube-ում`
ՀՀ-ն առաջին անգամ մասնակցելու է ԵՄ երկրների խորհրդարանների նախագահների հավաքին․ ՍիմոնյանՍևաստոպոլում ռազմական ինքնաթիռ է խոցվել (տեսանյութ) Հիմա էլ եմ հայտարարում՝ Հայաստանը սառեցրել է իր մասնակցությունը ՀԱՊԿ–ին․ ՍիմոնյանԱրմեն Գևորգյանը ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում կհետևի Հյուսիսային Մակեդոնիայի նախագահական ընտրություններին Սարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել«Քեզ շատ եմ կարոտում». Անի Երանյանը շնորհավորել է հայրիկի տարեդարձը (լուսանկարներ) Մենք չենք պատրաստվում որևէ բան զիջել, որը մերն է. Ալեն ՍիմոնյանԴժվարին որոշում եմ կայացրել այս պահին չհավակնել ԲԴԽ դատավոր անդամի թափուր տեղին. Վազգեն Ռշտունի Տեղի է ունեցել ՔՊ-ի նախաձեռնող խմբի նիստ Մարգարիտա Սիմոնյանը պատմել է, թե ինչպես է հրաշքով փրկվել «Կրոկուսում» տեղի ունեցած ահաբեկչությունից«Հեղափոխական անդարդությունն» ու 4 տարի կառուցվող 13 տունըՍուրեն Պապիկյանն այցելել է «Բաղրամյան» զորավարժարան, հետևել մարտական հրաձգությանը (տեսանյութ)Ալեն Սիմոնյանն ու Ադրբեջանի խորհրդարանի նախագահը մայիսին կհանդիպեն (տեսանյութ) Տղամարդկանց զգուշացրել են վտանգավոր հիվանդության առաջին նշանների մասինՔննարկվել են Երևանի գլխավոր հատակագծի մշակմանն առնչվող հարցեր Մայր Աթոռում Կաթողիկոսի հանդիսապետությամբ կատարվեց Ոտնլվայի կարգը (լուսանկարներ)ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետինՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը «Սկզբունքայնություն»՝ ՔՊ ոճով. Գագիկ Մելքոնյան, Անդրանիկ ՔոչարյանԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարարՄարտի 7-ին ԱՄՆ-ն գրավոր կերպով նախազգուշացրել է ՌԴ–ին ահաբեկչական սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տունԻրաքում ԻՊ-ի բարձրաստիճան անդամ է սպանվելՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումըԲաղանիսցիները զայրացած են, վրդովված են իշխանության հայտարարություններից․ պատգամավոր Այսօր ընթանում ենք խաչելության խորհրդով՝ մատնված, դավաճանված՝ խաղաղության համբույրի պատրվակի ներքո․ Բագրատ Սրբազան (տեսանյութ) Վիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր Տղամարդը քաղցած լինելու շնորհիվ մեկ միլիոն դոլար է շահելԹուրք-ադրբեջանական տանդեմը զինում է Ուկրաինային՝ ընդդեմ ՌԴ-իԱԺ պատգամավորները գործուղվում են Բեռլին Հայաստանը ցեղասպանության կանխարգելման պայքարի առաջատար է. Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում են Հայաստանի ուղարկած մարդասիրական օգնությունը Եգիպտոսում է. 1-2 օրում այն կփոխանցվի Գազայի բնակիչներին Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ԼավրովՓաշինյանը շտապում է ՔՊ գրասենյակ (տեսանյութ) «Մարդու սեռական դաշտը համարում եմ իր անձնական տարածք, որտեղ ոչ ոք չպետք է իր հետաքրքրասեր քիթը խոթի». Իլոնա ՆուրբեկյանԱռաջիկայում շատ լուրջ քաղաքական գործընթացներ են սպասվում․ Նաիրա ԶոհրաբյանԲաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացնում է որպես «ռազմական համալիր» Բրիթնի Սփիրսը լուսանկարվել է ամբողջովին մերկ (լուսանկարներ)5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ Աֆղանստանում «Կրոկուսի» ահաբեկիչների և ուկրաինական կողմի միջև կապը հաստատվել է․ ՌԴ ՔԿՆարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան Ադրբեջանը Ֆրանսիային մեղադրել է «իր տարածքում լրտեսական ցանց ստեղծելու» մեջՀայկական լեռնաշխարհը պատմականորեն եղել է համաշխարհային քաղաքակրթությունների խաչմերուկ. Խաչատուրյան (տեսանյութ) Մակրոնը հանդիպել է Բրազիլիայի նախագահի հետ (տեսանյութ)Մենք Հայաստանին օգնելու պարտականություն ունենք ագրեսորի դեմ պայքարում․ Անն-Լորանս Պետելի հարցազրույցը Կապալառու կազմակերպությունը Նոր Հաճնի կամրջի վրա իրականացնում է փոսային նորոգման աշխատանքներ«Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղելՀանձնաժողովում քննարկվել է ՀՀ կառավարության ծրագրի նախորդ տարվա կատարողականը
Ամենադիտված