Որքանո՞վ է ավելացել օլիգարխների «բեռը» հետպատերազմյան Հայաստանում

Պետական եկամուտների կոմիտեն հայտնում է, որ հարկային մարմնի կողմից հրապարակվել է 2021 թվականի հունվար-դեկտեմբեր ամիսների ընթացքում առաջին 1000 խոշոր հարկ վճարողների կողմից վճարված հարկերի վերաբերյալ տեղեկատվությունը:

Առաջին հորիզոնականում Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատն է: ԶՊԿ–ն տարվա ընթացքում պետական բյուջե է վճարել 48 մլրդ 842 մլն դրամ։ Հետաքրքրական է, որ կոմբինատը տարվա առաջին 3 եռամսյակում` հունվար–սեպտեմբեր ամիսների ընթացքում, ՀՀ խոշոր հարկատուների ցանկում մշտապես զբաղեցրել է երկրորդ հորիզոնականը` «Գազպրոմ Արմենիայից» հետո։ Եվ միայն տարեվերջին` չորրորդ եռամսյակում է գլխավորել հարկատուների ցանկը` շուրջ 1 մլրդ դրամով գերազանցելով «Գազպրոմ Արմենիայի» վճարած հարկերի չափը։ Սա թերևս համաշխարհային շուկայում պղնձի գնի անկասելի բարձրացման հետևանք է։ «Գազպրոմ Արմենիան» այս տարվա ընթացքում 47 մլրդ 825 մլն դրամի հարկ է վճարել բյուջե։ Երրորդ խոշոր հարկատուն ՀՀ պաշտպանության նախարարությունն է (42 մլրդ 656 մլն դրամ), չորրորդը` «Գրանդ Տոբակո» ընկերությունը, որը 42 մլրդ 157 մլն դրամ հարկ է վճարել բյուջե։ Ավանդաբար խոշոր հարկատուների տասնյակում են շարունակում մնալ «Գեոպրոմայնինգ Գոլդ» և «Ինտերնեյշնլ Մասիս Տաբակ» ընկերությունները` համապատասխանաբար 20.8 և 20.3 մլրդ դրամ հարկային մուտքերով։ Խոշոր 10 հարկատուների շարքում են նաև հեղուկ վառելիքի շուկայի խոշոր ընկերությունները` «Ֆլեշը» (18,1 մլրդ) և «Սի Փի Էս օյլ»–ը (15,4 մլրդ)։ Կապի օպերատորներից խոշորների տասնյակում է միայն «ՄՏՍ Հայաստանը»` 15.7 մլրդ դրամ տարեկան հարկերով։ Խոշոր հարկատուների տասնյակը եզրափակում է «ԹԵՂՈՒՏ» հանքարդյունաբերող ընկերությունը, որն այս տարվա ընթացքում 15.3 մլրդ դրամի հարկ է մուծել պետությանը։

Իսկ ի՞նչ պատկեր էր 2020-ին: Բարսեղ Բեգլարյանի «Ֆլեշը» 8-րդն էր՝ վճարած 16,024,538 դրամով: Հարություն Փամբուկյանի ընտանիքին պատկանող «Սի Փի Էս օյլ»–ը 7-րդը ՝ 18,059,092 դրամով: Սամվել Ալեքսանյանի Սիթին 16-րդն էր՝ 7,814,702 դրամով: 2021-ին՝ 19-րդն էր՝ 8,078,235 դրամով: «ԱԼԵՔՍ ԷՆԴ ՀՈԼԴԻՆԳ»-ը 2021-ին 14-րդն էր ՝ 10,529,642 դրամով, 2020-ին՝ նույնպես  14-ը՝ 8,544,497 դրամով: «Նատալի ֆարմը» 2021-ին՝ 37-րդն է՝ 4,784,897 դրամով: 2020-ին 28-ն էր՝ 4,955,213 դրամով: Արկադի Համբարձումյանի «Սլավ Գրուպը» 2021-ին 56-րդն էր՝ 3,894,729 դրամով, 2020-ին՝ 57-ը՝ 3,083,575 դրամով:Դերժավա Մ-ը 2020-ին 66-րդն էր՝ 2,736,762 դրամով, 2021-ին 72-ը՝ 3,085,629 դրամով:

Ինչպես տեսնում ենք, չնայած իրենց ներկրման և իրացման` շուկաներում տվյալ գործարարները գների շեշտակի աճ են ունեցել, ինչն, անշուշտ, արտահայտվել է նաև նրանց ստացած եկամուտների վրա՝ դրանք բազմապատկելով. չեն բազմապատկվել վերջիններիս կողմից բյուջե վճարված հարկերը: Նման խոշոր շուկաներում 1 միլիարդ ավել հարկի վճարումը նույնիսկ զավեշտալի ավելացում է` հաշվի առնելով, թե որքան են ավելացել նախորդ տարի սույն գործարարների եկամուտները...

Այս թեմայով Հարկերը նվազեցրած օլիգարխները միլիոններ են ուղղում Փաշինյանի ընտենական հիմնադրամին «Նահանջ առանց հարկի». խոշոր հարկատուների ցանկում նոր «օլիգարխներ» են հայտնվել