Ռոմանոս Պետրոսյանի «կադրերը»՝ իրավապահների թիրախում. ինչ խախտումներ են կատարվել անտառատնտեսություններում

Վերլուծական 4 Մայիս, 2023 21:33

Վերջին ամիսների և նույնիսկ շաբաթների ընթացքում իրավապահ մարմինների պարբերաբար տարածվող հայտարարություններից պարզ է դառնում, որ Հայաստանի անտառանտեսություններում կոռուպցիան այս տարիներին լայն թափով զարգացել է և բավական խորը արմատներ է գցել:

Դիցուք՝ հաշվեքննիչ պալատը խնդիրներ է հայտնաբերել «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ում: ՊՈԱԿ-ի կողմից կնքված 9 վարձակալության պայմանագրերում չի պահպանվել անտառների վարձավճարների սահմանված նվազագույն չափը: Այս հանգամանքը հանգեցրել է մի իրավիճակի, որ 2019-2020 թվականների ժամանակահատվածում 14 մլն դրամի վարձավճարներ չեն գրանցվել: Այլ խախտումներ ևս կան. բացակայում են ՊՈԱԿ-ի «Մեկ անձից գնում» ընթացակարգի համաձայն կատարված գործարքների հաշվետվությունները: Նաև մատուցվել են այնպիսի ծառայություններ, որոնք նորմատիվ իրավական ակտերի կանոններով չեն եղել: Նշենք, որ այս ընթացքում ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Վահե Մացակյանն արդեն իշխանական թիմի ներկայացուցիչ էր: Նա 2019 թվականի սեպտեմբերի 24-ին նշանակվել է «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի պաշտոնակատար, 2020 թվականի ապրիլի 8-ին՝ «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն։

Դեռևս մայիսին Քննչական կոմիտեն հայտնել է, որ պարզվել են «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի «Վայոց ձորի անտառտնտեսություն» մասնաճյուղի տնօրենի կողմից առանձնապես խոշոր չափերի յուրացում և ապօրինի որս կատարելու դեպքերի հանգամանքները:

Նախորդ տարվա նոյեմբերին հայտնի դարձավ, որ ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտում նախաձեռնված և ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում քննվող քրեական վարույթով փաստական տվյալներ են ձեռք բերվել այն մասին, որ ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության Անտառային կոմիտեի «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի «Թումանյանի անտառտնտեսություն» մասնաճյուղի տնօրեն Կ. Ղ.-ն 2021 թվականի ընթացքում «Թումանյանի անտառտնտեսությունից» մթերված փայտանյութը տարբեր անձանց վաճառելու համար նրանցից ստացել է կաշառք և կատարել պաշտոնեական կեղծիք:

Այնուհետև հայտնի դարձավ, որ Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնի կողմից ստուգում է իրականացվել «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի «Վանաձորի անտառտնտեսություն» մասնաճյուղում։ Ստուգման արդյունքում անտառտնտեսությունում հայտնաբերվել է ապօրինի հատված 2173 ծառ։ Հաշվարկվել է շրջակա միջավայրին հասցված վնաս՝ 79.187.500 ՀՀ դրամի չափով։ Ստուգման արդյունքները փոխանցվել են իրավապահ մարմիններին։

Դեկտեմբերի 9-ին «Հայանտառ» ՊՈԱԿ Արագածոտնի մարզի անտառտնտեսությունից ոստիկանության Աշտարակի բաժին անտառախախտման արձանագրություն էր ստացվել։ Նոյեմբերի 30-ին Բյուրականի անտառպետության աշխատակիցը նշված անտառպետության 2-րդ պահաբաժնում հայտնաբերել էր ապօրինի հատված տարբեր տրամաչափի 50 կաղնի։

Օրեր առաջ էլ Քննչական կոմիտեն հայտնեց, որ պարզվել են պաշտոնեական անփութության արդյունքում երեք տասնյակից ավելի ծառերի ապօրինի հատման հանգամանքներ «Դիլիջան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ում: Մասնավորապես՝ քննությամբ փաստական տվյալներ են ձեռք բերվել այն մասին, որ «Դիլիջան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի պաշտոնակատարը, «Հաղարծին տեղամաս» մասնաճյուղի տարածքի և ապրանքանյութական արժեքների պահպանության պատասխանատվությունը ժամանակավորապես նույն կազմակերպության տեսուչին հանձնելու նպատակով իր հրամանով ստեղծել է հանձնաժողով և հրամանի կատարման հսկողությունը վերապահել է իրեն։ Նա հաստատել է հանձնում-ընդունումը, որի ընթացքում, սակայն, նշված մասնաճյուղի պահաբաժիններից մեկի անտառապահի պարտականությունները կատարողի անաշխատունակության վիճակում գտնվելու պայմաններում, վերջինիս պարտականությունների կատարումն այլ անձի չի հանձնարարել։ Արդյունքում՝ պահաբաժինն օրեր շարունակ մնացել է առանց հսկողության:

Նման իրավիճակը համակարգում տիրում է դեռևս նախորդ տարվանից սկսած: Ապօրինի անտառահատումների դեմ քրեաիրավական պայքարի արդյունավետությունն ավելի բարձրացնելու նպատակով Լոռու մարզի դատախազության կողմից իր լիազորությունների շրջանակում 2021թ. դեկտեմբերին ուսումնասիրվել էին «Հայանտառ» ՊՈԱԿ Լոռու մարզի համապատասխան ստորաբաժանումների աշխատողների տվյալները: Պարզվել էր, որ զանազան անտառխախտումների և իրենց ծառայողական պարտականություններն անբարեխիղճ կատարելու, դրանով պետությանը վնասներ պատճառելու համար նախկինում դատապարտված կամ նույնպիսի արարքների համար որպես մեղադրյալ ներգրավված անձանց կողմից պաշտոնավարման պրակտիկան «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի տարբեր մասնաճյուղերում շարունակվում է: Ընդ որում, այդպիսի անձինք զբաղեցնում են նաև անտառտնտեսության բարձր պաշտոններ: Ուշագրավն այն է, որ ՊՈԱԿ-ի տնօրենի պաշտոնակատարը այն ժամանակ Պավել Ցուգունյանն է՝ ըստ մամուլի տեղեկությունների ՊՎԾ պետ Ռոմանոս Պետրոսյանի ազգականը, ավելի հստակ՝ նրա կնոջ քեռորդին: Հենց Պետրոսյանի քավորությամբ էր ՔՊ-ն ցանկանում Ցուգունյանին դարձնել Աբովյանի քաղաքապետ, սակայն չստացվեց, արդյունքում` նրան նշանակեցին «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի ԺՊ:

Վերը նշված անձինք, ովքեր այսօր այս կամ այն քրեական գործով ֆիգուրանտ են նույնպես մեծամասամբ նշանակվել են հենց նախկին նախարար Ռոմանոս Պետրոսյանի կողմից և ղեկավարել են նրա նախարար լինելու ընթացքում: Չենք պնդում, որ վերջինս որևէ կապ ունի այս կոռուպցիոն գործարքների հետ, սակայն, երկու տրամաբանական հարց է առաջանում: Արդյո՞ք նախկին նախարար Պետրոսյանը որևէ պատասխանատվություն չի կրելու իր կառավարման ընթացքում, փաստացի՝ իր քթի տակ տեղի ունեցած նման ապօրինությունների համար: Ի վերջո, նրանց աշխատանքի թափանցիկության և արդյունավետության համար պատասխանատու է նաև նրանց նշանակողը և այն անձը, ով պարտավոր է նաև վերահսկող գործառույթներ իրականացրել իրենց վստահված կառույցներում, բացառելու համար ցանկացած տիպի ապօրինություն: Եվ երկրորդ հարցը՝ ինչու Պետրոսյանի ՊՎԾ-ն, որն ունի բավական լայն գործիքակազմ, չի փորձել ուսումնասիրություններ կատարել այս ոլորտում, չէ՞ որ Նիկոլ Փաշինյանի հանձնարարականը բավական պարզ էր. Պետրոսյանը պետք է դառնար վարչապետի աչքերը պետական կառավարման ոլորտում, ինչո՞ւ այդ աչքերը չեն նկատել նման աղաղակող ապօրինությունները...