Բոլթոն-Փաշինյան-Մուր ծրագիրն՝ ընդդեմ Իրանի

Այն քաղաքականությունը, որն այսօր իրականացնում են ՀՀ իշխանություններն Իրանի նկատմամբ, ամբողջովին տեղավորվում է Արևմուտքի՝ Հայաստանը ՌԴ-ից և Իրանից անջատելու, այս երկու երկրների լծակները Հարավային Կովկասում զրոյի հասցնելու ծրագրի տրամաբանության մեջ: Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի համար Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ համագործակցությունն ունի ռազմավարական կարևորություն՝ հաշվի առնելով Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից իրականացվող շրջափակման և մեկուսացման քաղաքականությունը և անվտանգային խնդիրները: Սակայն, ՀՀ իշխանությունները սպասարկելով Արևմուտքի օրակարգը՝ մոռանում են այդ հանգամանքի մասին և անում քայլեր, որոնք անկասկած չեն բխում ՀՀ պետական շահերից: Թեհրանը չի էլ թաքցնում իր վերաբերմունքը Նիկոլ Փաշինյանի՝ Արևմուտքի հետ խորացող սիրախաղին: Ամիսներ առաջ Հայաստան այցելած Իրանի ԱԳՆ ղեկավար Աբդոլլահիանը նշել էր, որ Հարավային Կովկասում խաղաղություն ու կայունություն պետք է հաստատվի առանց արտաքին ուժերի միջամտության։ Եվ միայն տարածաշրջանային երաշխավորները կկարողանան այդ խաղաղությունն ու անվտանգությունն ապահովել:

«Ռահբորդե Մոասեր» (Ժամանակակից ռազմավարություն) իրանական վերլուծական կայքը մի հոդվածում անդրադարձել է Հայաստանի կառավարության՝ դեպի Արևմուտք շրջադարձի քաղաքականության հետևանքներին՝ գրելով. «Հաշվի առնելով  Մոսկվայի աճող դժգոհությունն իր հետնաբակում արևմտյան ուժերի ներկայությունից, ինչն անխուսափելիորեն հանգեցնելու է ՀԱՊԿ–ից Երևանի դուրս գալուն, ինչպես նաև Թեհրանի դժգոհությունն իր երկրի հյուսիսային սահմաններում սիոնիստական ​​ռեժիմի և ՆԱՏՕ-ի ներկայության հնարավոր ուժեղացումից, մտավախություն կա, որ տարածաշրջանում կսկսի հերթական լարվածությունը»։

Իսկ ու՞մ նառռատիվներով է առաջնորդվում Փաշինյանը: Այստեղ պետք է առանձնացնել երկու դերակատարի՝ ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով նախկին խորհրդական Ջոն Բոլթոնին և ՄԻ 6-ի ղեկավար Ռիչարդ Մուրին: Նիկոլ Փաշինյանն ավարտին է հասցնում Բոլթոնի պլանը: Ջոն Բոլթոնի ծրագրի թիրախը Իրանն էր, դրա իրականացման հարցում գործընկերներ են Թուրքիան եւ Ադրբեջանը (վերջինիս որպես բոնուս խոստացվել է հենց Ղարաբաղը), իսկ ռազմավարական թիրախը Ռուսաստանն է: Հայաստանին այս խաղում խոստացվել էր «տարածաշրջանային տնտեսական ներուժի իրագործմանն ուղղված որոշ փոխշահավետ տնտեսական նախագծերի իրականացում»: Ամերիկացի դիվանագետի պլանը ենթադրում էր, որ Հայաստանը պետք է զիջումների գնա Արցախի հարցում՝ իր հասարակությանը նախապես պատրաստելով «խաղաղությանը»: Ինչ վերաբերվում է Ռիչարդ Մուրին, ապա վերջինս հայտնի է, որպես տարածաշրջանում Իրանի և ՌԴ ազդեցությունը նվազեցնելու քաղաքականության ճարտարապետ:  Թեհրանը շատ մոտ է միջուկային զենք ունենալու հնարավորությանը։ Արևմուտքին անհանագստացնում է նաև Իրանի և Ռուսաստանի ռազմական և տնետեսական գործակցությունը, որն արտահայտվում է նաև ուկրաինական պատերազմում և ըստ այդմ՝ հակաիրանական խաղում Արևմուտքի համար մեծանում է հենց Հայաստանի դերը:

Այս թեմայով ԱՄՆ-ի հատուկ ծառայությունները նախազգուշացրել են հոկտեմբերի 7-ին Արեւմուտքում հնարավոր անկարգությունների մասին. Արևմուտքը փորձում է հասնել Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալուն. ՌԴ ԱԴԾ տնօրեն Բայդենն ասել է, որ Մերձավոր Արևելքում հնարավոր է գտնել դիվանագիտական լուծում Փաշինյանը ՌԴ-Արևմուտք «սեքսի ծնունդ» է, նա աշխարհաքաղաքական կոնսենսուսի արդյունք է, հարմար է բոլորին. Զոհրաբյան (տեսանյութ) Հայաստանի քաղաքական վեկտորը գնալով թեքվում է դեպի Արևմուտք. ՌԴ փոխվարչապետ