Երևանին հակառուսական քայլերի դրդող Գերմանիան խորացնում է դաշնակցային հարաբերությունները Բաքվի հետ

Analytical 17 January, 2024 22:00

Օրեր առաջ ռուսական ՏԱՍՍ-ը, վկայակոչելով իր աղբյուրին, գրել էր, որ Գերմանիան շահագրգռված է Հայաստանից ռուս սահմանապահների շուտափույթ դուրսբերմամբ, դրա և մի շարք այլ հակառուսական քայլերի դիմաց Բեռլինը ֆինանսական օգնություն է առաջարկում Երևանին: «Գերմանիան ձգտում է Հայաստանին ներքաշել Արևմուտքի հակառուսական քաղաքականության մեջ։ Բեռլինի խնդիրն է հնարավորինս լարել Երևանի և Մոսկվայի հարաբերությունները»,- ասել է գործակալության զրուցակիցը։ Նա հայտնել է նաև, որ գերմանացիները շահագրգռված են, որ Հայաստանի իշխանություններից հեռացվեն այն մարդիկ, որոնք Ռուսաստանի նկատմամբ բարյացակամ են տրամադրված, ներառյալ՝ զինված ուժերից, հատուկ ծառայություններից և իրավապահ մարմիններից: Փոխարենը, ըստ աղբյուրի, Բեռլինն առաջարկում է Երևանին ֆինանսատեխնիկական աջակցություն ցուցաբերել, ինչպես նաև աջակցել Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության ջանքերին՝ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված անձանց զանգվածային արտագաղթը Եվրոպական միության երկրներ կանխելու համար։ Ուշագրավ է, որ ՏԱՍՍ-ի այս արտահոսքը ՀՀ ԱԳՆ-ն փաստացի չի էլ հերքել՝ հայտարարելով, որ Հայաստանն արտաքին քաղաքականության մեջ առաջնորդվում է միայն իր պետական շահերով:

Հայաստանի հանդեպ Բեռլինի ողջ հետաքրքրությունն այս ընթացքում սահմանափակվել է Փաշինյան-Շոլց հանդիպումով, Գերմանիայի ԱԳՆ նախարարի Երևան կատարած այցով և Բունդեսթագի մի քանի պատգամավորների պրո-հայկական թվիթերյան գրառումներով: Երևանում գեղեցիկ խոստումներ շռայլած և այնուհետև Բաքու մեկնած Անալենա Բերբոքը Ջեյհուն Բայրամովի հետ համատեղ ասուլիսի ընթացքում հայտարարել էր, որ Գերմանիան միշտ աջակցել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությանը և Ղարաբաղն Ադրբեջանի մաս է համարում: Բեռլինի նման կեցվածքը կարելի է հասկանալ․ Գերմանիան Ադրբեջանի խոշոր առևտրային գործընկերներից է: Հարավային Կովկասի երկրների հետ Գերմանիայի ապրանքաշրջանառության 70%-ը բաժին է ընկնում Ադրբեջանին։ Երկու երկրների միջև ապրանքաշրջանառությունը 2022 թվականին կազմել է 1,3 միլիարդ դոլար, իսկ 2023 թվականին ապրանքաշրջանառությունն աճել է 60 տոկոսով: Ադրբեջանի տնտեսության մեջ գերմանական ընկերությունների ընդհանուր ներդրումները գնահատվում են 810 մլն դոլար, իսկ գերմանական տնտեսության մեջ ադրբեջանական ներդրումները գնահատվում են 550 մլն դոլար: Ադրբեջանում տարբեր ոլորտներում գործում են ավելի քան 200 գերմանական ընկերություններ: Բացի այդ, Գերմանիան 2023 թվականի հունվար-նոյեմբերին Ադրբեջանից ներմուծել է մոտ 1 մլն տոննա նավթ։ Ըստ Գերմանիայի Դաշնային վիճակագրական ծառայության (Destatis) տվյալների ՝ դրամական արտահայտությամբ մատակարարման ծավալը գնահատվում է մոտավորապես 648,3 մլն եվրո։ Ըստ նույն Destatis-ի՝ 2022 թվականին Գերմանիան 2021 թվականի համեմատ ավելացրել է Ադրբեջանից նավթի ներկրումը 1,5 անգամ՝ մինչև 2,2 մլն տոննա, արժեքային առումով՝ հաշվետու ժամանակահատվածում մատակարարումներն աճել են 2,5 անգամ՝ մինչև 1,7 մլրդ եվրո։ Պետք է նշել նաև, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմի ֆոնին ԵՄ–ի և այդ թվում՝ Գերմանիայի համար մեծացել է Ադրբեջանի՝ որպես գազի այլընտրանքային մատակարարի դերը, ինչը թույլ է տալիս Բեռլինին նվազեցնել կախվածությունը ռուսական էներգակիրներից: Համեմատության համար նշենք, որ 2022-ին Հայաստանից արտահանումը Գերմանիա ընդամենը 106 միլիոն դոլար է կազմել, իսկ ներմուծվել է ավելի քան 420 միլիոն դոլար ընդհանուր արժողությամբ ապրանք։

Իսկ այժմ տրամաբանական հարց՝ որտե՞ղ է ՀՀ ԱԳՆ-ն տեսնում պետական շահը, մի իրավիճակում, երբ բոլոր փաստերը խոսում են այն մասին, որ Գերմանիան պարզապես փորձում է գործող իշխանությունների ձեռքերով օգտագործել Հայաստանը՝ ՌԴ-ին տարածաշրջանից դուր մղելու և հայ ժողովրդի շահերի հաշվին իր սեփական գեոպոլիտիկ օրակարգը սպասարկելու նպատակով: Ընդ որում, ինչպես տեսնում ենք, Բեռլինն ու Բաքուն միմյանց հետ կապված են այնպիսի տնտեսական և առևտրային կապերով, որ Գերմանիայի համար երբեք Հայաստանի շահն առաջնային դեր չի խաղալու: Ավելի վաղ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը 2023 թվականի արդյունքներով ՏԱՍՍ-ին տված բացառիկ հարցազրույցում հայտարարել էր, որ Երևանը, ենթարկվելով Արևմուտքի հորդորներին, փորձում է Մոսկվայի հետ դաշինքը փոխել «մշուշոտ խոստումներով»։ Կարծես թե, հենց նման մի իրավիճակի հետ էլ գործ ունենք, երբ Հայաստանի իշխանությունների հերթական արկածախնդրության արդյունքում կրկին տուժելու է հայ ժողովուրդը և մեր երկրի կենսական շահերը: Որքան գումար էլ գերմանացիները խոստանան, Փաշինյանի և նրա թիմի անհաշվենկատ արտաքին քաղաքականության արդյունքում կրած վնասներն այդ գումարներով, բնականաբար, ծածկել չի ստացվելու, և Հայաստանը մեն-մենակ է մնալու խնդիրների մի ամբողջ բույլի դեմ՝ քաղելով այդ քաղաքականության դառը պտուղները: