Ամփոփվեց դպրոցականների գրաբարյան մրցույթը

Մարտի 1-ին ԵՊՀ Հայ բանասիրության ֆակուլտետում տեղի ունեցավ գրաբարի դպրոցական մրցույթի ամփոփումը։ Մրցույթը նախաձեռնել ու կազմակերպել էին Դասական դպրոցը, Իրական դպրոցը, ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետի հայոց լեզվի պատմության ամբիոնը` Արարատյան Հայրապետական թեմի հետ համագործակցությամբ։

Արարատյան Հայրապետական թեմի Նորք-Մարաշի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու խորհրդակատար Տեր Թովմա քահանա Անդրեասյանը սկսեց աղոթքով, ապա բոլորին փոխանցեց Նավասարդ արքեպիսկոպոս Կճոյանի հայրական օրհնությունն ու երախտիքի խոսքը։

Տեր հայրը երրորդ փուլ անցած խմբերի բոլոր ուսուցիչներին հանձնեց Նավասարդ Սրբազանի Օրհնագրերն ու գրքեր: Դրանցից մեկը թեմի Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու համայնքի կողմից տպագրված Աղոթագիրք էր, որտեղ աղոթքները ներկայացված են գրաբար ու աշխարհաբար զուգադրությամբ:

 Սրբազան հոր Օրհնագրում ասվում է. «Սիրելի՛ նվիրյալներ, դուք կամավորաբար ու մեծ սիրով դարձել եք այն անոթը, ում ցանած հունդերի եւ նվիրական ջանքերի շնորհիվ հայ պատանիները հաղորդակից են դառնում հայոց Ոսկեդարից մեզ հասած ժառանգությանը: Դուք ուղղորդվում եք` «խավարը հավերժ անիծելու փոխարեն ոչ միայն մեկ մոմ վառենք, այլեւ ամեն մեկս դառնանք մեկ մոմ եւ լուսավորենք» կարգախոսով։

Գրաբարի հետ հաղորդակցումը հայրենասիրության, հայրենիքը զգալու, մեր գրական ժառանգության հետ կենդանի կերպով առնչվելու մի գործընթաց է, որի տքնաջան իրագործմամբ Դուք հայկականությունը վերարթնացած, վերածաղկյալ վիճակով հաստատում եք մատաղ սերնդի հոգիներում:

Վստահ ենք, որ նրանցից շատերն իրենց էությամբ կդառնան մեր գրական ու գիտական ժառանգության լուսավորիչները, այդ լուսավորության տարածման զինվորները եւ կանդամագրվեն այս հոգեշահ առաքելությանը, որպեսզի լույսն արեգակնային լինի, եւ ճառագայթները տարածվեն մեր երիտասարդների մտքի, հոգու եւ սրտի մեջ: Վստահ ենք, որ նրանք կդառնան որակապես առավել ազնվացած հայեր ու կկարողանան պատկանել այդ արժեքներին եւ դրանք կրելով իրենց մեջ՝ կտարածեն նաեւ իրենց ընտանիքներում եւ իրենց միջավայրից ներս:

Մեր մաղթանքն է, որ Բարձրյալն Աստծո Սրբասուրբ Աջը զորավիգ լինի Ձեզ եւ Ձեր ընտանիքին, եւ Երկնավոր Տիրոջ բարեսեր կամքով ապրեք արեւշատ ու խաղաղ օրեր»:

Հայ բանասիրության ֆակուլտետի դեկան Արշալույս Գալստյանը բարձր գնահատեց ոսկեղենիկ գրաբարին նվիրված մրցույթի գաղափարն ու անցկացումը: «Չափազանց կարևորում եմ նմանօրինակ միջոցառումների կազմակերպումը՝ հայոց լեզվի թանկարժեք մասի՝ ոսկեղենիկ գրաբարի պահպանման և տարածման տեսանկյունից։ Հուսով եմ, որ այս օլիմպիադայի անցկացումը կդառնա շարունակական, նաև վստահ, որ ԵՊՀ-ն մշտապես պատրաստ է հյուրընկալելու և մնալու ջերմ ու հարազատ միջավայր բոլոր նրանց համար, ովքեր ցանկանում են ուսումնասիրել ու լավագույնս ճանաչել մեր լեզուն»,- ասաց պարոն Գալստյանը:

ԵՊՀ Հայ բանասիրության ֆակուլտետի Հայոց լեզվի պատմության և ընդհանուր լեզվաբանության ամբիոնի վարիչ Աննա Աբաջյանը, որը մրցույթի կազմակերպման սկզբից ներգրավված է եղել աշխատանքներում, ասաց, որ իր համար սա կրկնակի տոն է, քանի որ մասնակից ուսուցիչների շարքում տեսել է իր ուսանողներին: «Այս մրցույթի անցկացման նպատակը թե՛ գրաբարի ուսուցանումը, արժևորումն ու տարածումն է, թե՛ ԵՊՀ-դպրոց կապի սերտացումը։ Նման մրցույթների շնորհիվ աշակերտները նաև հնարավորություն են ունենում այցելելու Մայր բուհի մայր ֆակուլտետ, ծանոթանալու հայոց լեզուն ուսումնասիրելու՝ համալսարանի ընձեռած լայն հնարավորություններին»- ասաց տիկին Աբաջյանը:

Դասական դպրոցի տնօրեն Մանե Ղազարյանը ներկայացրեց մրցույթի անցկացման կարեւորությունը, պատմեց, թե որքան ոգեւորիչ էր մասնակիցների մեծ քանակն ու նրանց հետաքրքրվածությունը: «Ուզում եմ նաև շեշտել, որ 21-րդ դարում գրաբարով ստեղծված այսչափ նյութը անգնահատելի է, և այս գործում յուրաքանչյուրի ներդրումը՝ թանկ»,- ասաց Մանե Ղազարյանը:

«Դասական լեզու հայոց» մրցույթի 10 անվանակարգերի հաղթողներն «Ինստիգեյթ» ընկերության կողմից արժանացան դրամական պարգևի, իսկ հաղթող խմբերի ուսուցիչները՝ «Բուտեխ» ընկերության կողմից նվեր ստացան հայկական արտադրության սալիկային համակարգիչներ։

Արարատյան Հայրապետական թեմի տեղեկատվական բաժնի կողմից առանձնացված լավագույն 5 աշխատանքների հեղինակները նվեր ստացան գլուխկոտրուկներ, որոնցով կառուցելու են Էջմիածնի Մայր տաճարի եռաչափ մակետը։ Դրանցից 3-ը նվեր ստացան Սյունիքի մարզի Դավիթ Բեկ համայնքի դպրոցականներին։ Գլուխկոտրուկները տրամադրել էր Արմեն Ավետիսյանը։ 

Իրական դպրոցի եւ Դասական դպրոցի հիմնադիր Վահագն Պողոսյանը, որը նաեւ այս մրցույթի նախաձեռնողներից է, տարիներ շարունակ իրականացնում է ծրագրեր, որոնք նպաստում են գրաբարի վերազարթոնքին: Նրա կարծիքով` գրաբարի իմացությունը ցանկացած հայի համար պետք է պատվի հարց լինի:

Մրցույթի առաջին փուլում հայտ էին ներկայացրել 170-ից ավելի աշակերտներ Երևանից և 7 մարզերից` Արմավիր, Արարատ, Կոտայք, Լոռի, Գեղարքունիք, Սյունիք, Տավուշ։ Շուրջ երեք ամիս պատանիներն իրենց ուսուցիչների հետ հսկայական աշխատանք էին կատարել:

Մրցույթը եռափուլ էր: Առաջին երկուսի ընթացքում աշակերտները ներկայացել էին գրաբարի ընթերցանությամբ: Ժյուրին գնահատում էր գրաբար ընթերցելու, ընթերցանության կանոններն իմանալու եւ տեքստը հասկանալու հանգամանքը: 

Երրորդ փուլին մասնակցում էր շուրջ 70 պատանի՝ 28 ուսուցիչների գլխավորությամբ: Սա նախագծային փուլ էր, որին հիմնականում մասնակցում էին թիմերով, թեեւ կային նաեւ անհատական աշխատանքներ: Աշակերտները ստեղծել են տարբեր նախագծեր դասական հայերենով` կոմիքսներ, տեսանյութեր, շարժանկարներ, թատերական ներկայացումներ: Կային աշխատանքներ, որոնց տեսքտերը պատանիներն իրենք էին թարգմանել:

20-րդ դարում հայոց դասական լեզուն պահպանվել է հիմնականում Հայ Եկեղեցում ու լեզվաբանական շրջանակում: Սակայն մեր արմատների հետ կապը վերականգնելու, մեր հայրերին հասկանալու, նրանց տեսիլն ու նպատակները բացահայտելու բանալին գրաբարն է, այն գործիքը, որի օգնությամբ Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի, Սուրբ Սահակ Պարթեւի ու Վռամշապուհ արքայի պտղաբեր միասնությամբ սկիզբ դրվեց հայոց ինքնությունը սահմանելու գործին: Հենց 5-րդ դարում սկսված Ոսկեդարն է, որ բյուրեղացրել ու հազարամյակների ծրագիր է տվել հայ ազգին: Եվ այս կյանքում ուժեղ ու հողին ամուր կանգնած լինելու համար նախ պետք է տիրապետել գրաբարին:

Այս մտածումով է, որ 2014թ-ից Նավասարդ Սրբազանի օրհնությամբ Արարատյան Հայրապետական թեմը կազմակերպել է «Գրաբարյան օրեր» ծրագիրը, մասնակից ու աջակից եղել գրաբարին նվիրված մրցույթներին ու ծրագրերին: 

Այս թեմայով Իջևան քաղաքում տարածվել են վեներական հիվանդություններ․ Ոսկան Սարգսյան Բալիում ամփոփվեց SERCOM-3-ի վեցօրյա նիստը Մեկնարկում է «Դպրոցական լավագույն մինի այգի» չորրորդ մրցույթը Ֆրանսիայի Ավինյոն քաղաքում ամփոփվեց «Ծագումով Հայեր» հայրենաճանաչ նախագծի 15-ամյակը․ Գագիկ Ծառուկյան Գեղարքունիքում ընթանում է դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաների մարզային փուլը «Տարվա 10 լավագույն մարզիկներ-2023» մրցույթը՝ դեկտեմբերի 21-ին «Սուրմալուի մետրոյի մրցույթը սկսեք արդեն, Աջափնյակի կայանի շինարարությունը մյուս տարի կսկսենք» Սամբոյի աշխարհի առաջնություն. ամփոփվել է ԿԳՄՍՆ հայտարարած մրցույթը Հայտնի են դպրոցականների արձակուրդների օրերը Ալբերտ Ազարյանի աճյունն ամփոփվեց Կոմիտասի անվան պանթեոնում