«Իմ երեխան արև է. ուզում եմ, որ նրա շողով ջերմանա ամբողջ աշխարհը». Հետք (տեսանյութ)

Հայաստանում մանկալքության դեպքերը հիմնականում պայմանավորված են երեխաների առողջական խնդիրներով։ Մեր երկրում գործող 5 մանկատանը խնամվող երեխաների ընդհանուր թիվը 372 է, որից 289-ը ունի հաշմանդամություն (շուրջ 78 %):

Վերջին 3․5 տարվա ընթացքում մանկատներից որդեգրվել է 27 երեխա, որից 7-ն ունեցել է հաշմանդամություն։ 

«Բարի մամա» ՀԿ-ի սոցաշխատող Լիլիթ Շիրինյանն ասում է` մի շարք խնդիրների են բախվում այն մայրերի հետ աշխատելիս, որոնք երեխայից հրաժարվելու ցանկություն են ունենում․ «Հիմնական խնդիրներն են՝ գիտելիքի պակասը առողջական խնդիրներ ունեցող երեխաների խնամքի կազմակերպման հարցում, կոմպետենտության բացակայությունը, ծնողավարման հմտության պակասը։ Յուրաքանչյուր ծնողին տրվում է առանձնահատուկ մոտեցում՝ կախված, թե ինչ դեպք է և իրավիճակ»,- ասում է նա։

Սոցաշխատողը ևս հաստատում է, որ երեխաներին լքելու հիմնական պատճառը առողջական խնդիրներն են, սակայն կան նաև այլ պատճառներ, օրինակ՝ եթե երեխան ծնվել է արտամուսնական կապից, սոցիալական վատ պայմանները, ինչպես նաև՝ հասարակության վերաբերմունքն առողջական խնդիրներ ունեցող և արտամուսնական կապից ծնված երեխաների նկատմամբ։

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը (ԱՍՀՆ) հայտնում է՝ որպես այլընտրանքային խնամքի ծառայություն, պետությունը շարունակում է աշխատանքներ իրականացնել խնամատարության ինստիտուտի զարգացման ուղղությամբ։ «Խնամատարության գործընթացի զարգացման նպատակով նախարարության և ՀՕՖ-ի երեխաների աջակցության կենտրոնի փոխգործակցության շրջանակում շարունակվում են աշխատանքներ, այդ թվում՝ իրազեկման ակցիաների, խնամատար ընտանիքներին սոցիալ-հոգեբանական աջակցության տրամադրման միջոցով։ Նույն ինստիտուտի զարգացմանն է ուղղված մեկ այլ համագործակցություն՝ «ՍՕՍ մանկական գյուղեր» ՀԲՀ-ի հետ, որի արդյունքում երեխաները դուրս են բերվում ինստիտուցիոնալ կառույցներից և ինտեգրվում են համայնք՝ ապրելով խնամատար ընտանիքներում»,- նշում է նախարարությունը։

Այս տարի ևս նախարարությունը «Երեխաների խնամքի ցերեկային ծառայությունների» ծրագրի շրջանակում հասարակական կազմակերպություններին պատվիրակել է ցերեկային խնամքի ծառայությունների տրամադրում՝ կյանքի դժվարին իրավիճակում հայտնված շուրջ 3500 երեխայի համար, այդ նպատակով հայտարարելով դրամաշնորհների մրցույթներ՝ ՀՀ պետական բյուջեից հատկացնելով շուրջ 500 մլն դրամ։  Պատվիրակված ծառայությունների ծածկույթն ընդգրկում է հանրապետության ողջ տարածքը։

«Միջոցառման  նպատակն է կյանքի դժվարին իրավիճակում հայտնված մինչև 18 տարեկան  երեխաների ընտանիքում ապրելու և նրանց սոցիալական ներառումն ապահովելու, երեխայի (ընտանիքի) կյանքի դժվարին իրավիճակը կանխարգելելու կամ հաղթահարելու նպատակով (գնահատված սոցիալական կարիքների հիման վրա) համարժեք ծառայությունների տրամադրումը, ինչպես նաև նպաստելու երեխաների սոցիալ-հոգեբանական, կյանքի հիմնական հմտությունների զարգացմանը, երեխաներին և նրանց ընտանիքներին տրամադրելու սոցիալ-վերականգնողական, հոգեբանական և իրավաբանական խորհրդատվություն և աջակցություն՝ խթանելու երեխաների՝ ընտանիքում մեծանալու հիմնարար իրավունքների իրացումը, կանխելու նրանց մուտքը հաստատություններ, ապահովելու ընտանիքի հետ վերամիավորումը»,- նշում է ԱՍՀՆ-ն` ի պատասխան մեր հարցերի:

Նախարարությունը նշում է նաև, որ իր ենթակայությամբ գործող պետական վեց ցերեկային խնամքի կենտրոնները ևս շարունակում են իրենց ներդրումն ունենալ երեխայի՝ ընտանիքից բաժանման ռիսկի կանխարգելման գործում։

«Կարևոր է ընդգծել համայնքային մակարդակում երեխաների պաշտպանության գործընթացի հզորացման անհրաժեշտությունը, որը կխթանի երեխաների՝ ընտանիքից բաժանման ռիսկի կանխարգելումը, վաղ փուլում միավորումները։ Նախարարությունը շրջանառության մեջ է դրել «Երեխայի իրավունքների և երեխայի պաշտպանության համակարգի մասին» օրենքի նախագիծը՝ առաջարկելով սահմանել մասնագիտական օղակ՝ երեխայի պաշտպանության առաջին աստիճանում»,- նշված է պատասխանի մեջ։

Ներկայում էլ մշակվում է Երեխայի իրավունքների պաշտպանության համալիր ծրագիրը, որտեղ, ըստ ԱՍՀՆ-ի, տեղ են գտնելու մի շարք թիրախային միջոցառումներ։  

Այս թեմայով Գեղամյանի տեղը դատարկ է մնալու, ցավոք, նա չտեսավ այն, ինչ ուզում էր՝ իշխանափոխություն. Արամ Սարգսյան (տեսանյութ) «Ես ուզում եմ լինել այն համարձակ աղջիկը 1997-ի, սխալվել, ընկնել ու շարժվել առաջ». Մարիամ Դավթյանը տեսանյութ է հրապարակել, որտեղ 24 տարեկան է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար. Աշխարհը չի կարող թույլ տալ, որ Լիբանանը դառնա երկրորդ Գազայի հատված Արտակարգ դեպք՝ Լոռիում․ 5-ամյա երեխան թերմիկ այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց «Հրապարակ». ՀԷՑ-ն ուզում են խլել. գործի են անցել «Վայոց Ձոր» բժշկական կենտրոնում 32-ամյա ծննդկանի երեխան մահացած է ծնվել Պաշտոնապես ասում եմ՝ ՀՀ-ն ուզում է և պատրաստ է անցում տալ Բաքվին նույն պայմանով, ինչ Իրանը. Փաշինյան (տեսանյութ) Ուզում ես կործանել մեկի ապագան, ջնջի՛ր նրա անցյալն ու պատմությունը. «Փաստ» Բելգորոդի վրա հարձակումի հետևանքով 4-ամյա երեխան ստացել է գանգուղեղային վնասվածք ՀՀ-ն, ի տարբերություն տրանսգենդերների մրցույթի, դավաճանների մրցույթին կարող է ուղարկել ոչ թե մեկ մարդ, այլ մի ամբողջ թիմ. Գևորգ Բարսեղյան