Մինչեւ հիմա Ադրբեջանի նախագահը ՀՀ 29 800 քկմ տարածքային ամբողջականությունը ճնաչելու մասին հրապարակային հայտարարություն չի արել․ Փաշինյան

Foreign 10 October, 2023 23:06

Գրանադայի հայտարարության մեջ գերիների թեմային անդրադարձ կար, այնտեղ կոչ կար բոլոր կողմերին, որ բոլոր գերիներին ազատ արձակվեն: Մենք միշտ պատրաստակամությունն հայտնել ենք, որ բնանք այդպիսի լուծումների: Այս մասին այսօր՝ հոկտեմբերի 10-ին, Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում նշեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:

«Երբ մենք դելիմիտացիայի հիմքում դնում ենք կոնկրետ քարտեզներ, արձանագրվում է սահմանի խախտումները, դա նշանակում է, որ դելիմիտցիայի արդյունքում սահմանի խախտումները պետք է վերացվեն: Բայց այստեղ խնդիր այն է, որ այս փաստաթղթի տակ չկա Ադրբեջանի ստորագրությունը: Մյուս կողմից առնվազն արեւմտյան տիրույթում ձեւավորվել է պաշտոնական ըմբռնում, որ սա պետք է լինի հիմքը ապագա կարգավորման»,-ասաց նա:

Անդրադառնալով դիտարկմանը, որ ԵՄ խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի հետ հեռախոսազրույցում Ալիեւը պահանջել է 8 գյուղերի «ազատագրումը», որքանով է այս պահանջը տեղավորվում բանակցային տրամաբանության մեջ, Փաշինյանն ասաց. «Հարցին ուղիղ պատասխանելուց առաջ կուզենայի համատեքստը պատկերացնել: Իսկ ինչո՞ւ Ադրբեջանը չեկավ եւ չստորագրեց, որոնք են վարկածները: Ադրբեջանի հրապարակային բացատրությունն այն էր, որ Ֆրանսիայի դիրքորոշման հետ իրենք խնդիր ունեն, չեն համարում նրան անաչառ դիտորդ: Երկրորդ մեկնաբանությունը, որի անաչառությունը առաջիկայում ստուգելու հնարավորություն կլինի, այն է, որ այնուամենայնիվ, Ադրբեջանը փորձում է այնպես անել, որ խաղաղությունը տեղի չունենա: Եվ դրա համար կա մեկնաբանություն, որ մի քանի թեմաներ կան, որոնք նրանք կարող են օգտագործել հետագա սրացումների եւ էսկալացիաների համար: Սա է պատճառը, որ մենք ոչ մի թեմայի հարցում չպետք է ցուցաբերենք էմոնցիոնալ մոտեցում եւ պետք է բոլոր խնդիրները, Ադրբեջանի կողմից բարձրացվող հարցերը գույքագրենք եւ հստակ աշխարհին հասկանալի դիրքորոշումներ որդեգրենք, որոնք բխում են Հայաստանի անվտանգության շահերից:

Ադրբեջանը բարձրացնում է 8 գյուղերի հարց, մենք էլ մեր հերթին բարձրացնում ենք, որ 8 գյուղերի խնդիր ունենք, որովհետեւ, նույն Տավուշի մարզում, օրինակ, ունենք Ադրբեջանի կողմից օկուպացված տարածքներ Բերքաբերում, Այգեհովիտում, վազածենում, Պառավաքարում, այլ տարածքներում նույնպես: Մենք այդ հարցի լուծումն առաջարկել ենք դեռեւս 2021-ին, եւ ասել ենք՝ եկեք որոշենք, թե որնէ դելիմիտացիայի քարտեզը եւ այդ սահմանի գծից զորքերը հայելային հետ քաշենք:

Մենք բանակցությունների ժամանակ ասում ենք՝ շատ լավ, եթե կողմերից որեւէ մեկը պետք է մյուսին վերադարձնի որեւէ տարածք: Խոսքը երկու կողմերի մասին է: Ենթադրենք զորքերը կանգնած են այս բնագծի վրա, որպեսզի հարցը լուծվի, պետք է այս բնագծից նահանջեն: Հիմա պետք է նահանջեն, գնան ո՞ր բնագծի վրա կանգնեն: Դա որոշվելու է ըստ քարտեզի, այսինքն կա սահման: Իսկ եթե կա սահման այդ կետում, ուրեմն նշանակում է կա սահման ամբողջ երկայնքով, հետեւաբար պետք է ճշգրտվենք ըստ Ալմաթիի հռչակագրով սահմանված սահմանների»,-ընդգծեց նա:

Հարցին, ինչու մենք չենք հիմնվում 2017-ին ԵԱՀԿ փաստաթղթի վրա, որտեղ կա սկզբունք, որ դելիմիտացիան չի կարող նպաստել նոր սրացումների, կոնֆլիկտի նոր ռիսկերի գեներացմանը, վարչապետն ասաց. «Այդ փաստաթուղթը 2020-ի հրադադարի հաստատումից հետո սահմանագծման հարցերով զբաղվող մեր պաշտոնյաների սեղանին է: Բայց խնդիրն այն է, որ գործընթացը դեռ չի սկսվել եւ մենք գտնվում ենք սկզբունքների ճշգրտման փուլում: Տարածքի մասին պատկերացումը նույնպես այդ սկզբունքներից մեկը կարող է լինել: Ալմաթիի հռչակագիրը սկզբունք է:

Այդ սկզբունքը 2023-ի մայիսի 14-ին Բրյուսելում Շառլ Միշելի ներկայությամբ համաձայնեցվել է իմ եւ Ադրբեջանի նախագահի կողմից, բայց խնդիրը այն է, որ մինչեւ հիմա Ադրբեջանի նախագահը Հայաստանի՝ 29 800 քկմ տարածքային ամբողջականությունը ճնաչելու մասին հրապարակային հայտարարություն չի արել»,-ասաց նա: