Հայաստանի կողմից իրանական ԱԹՍ-ների ձեռքբերումը կարող է պոտենցիալ զսպող գործոն լինել․ Forbes

Всемирная пресса 25 Ноябрь, 2022 18:53

«ԱԹՍ-ները կարող է թույլ տալ փոքր պետություններին կոպիտ ուժով զսպող միջոցներ ապահովել իրենց ավելի մեծ մրցակիցների դեմ: Ե՛վ հայերին, և՛ սերբերին անհրաժեշտ է ավելի ուժեղ հակառակորդներին արագ զգալի կորուստներ պատճառելու ունակությունը․ Սերբիայի, դեպքում՝ ՆԱՏՕ-ի, Հայաստանի դեպքում՝ Ադրբեջանի, և իրանական անօդաչու թռչող սարքերը կարող են ապահովել այդ հնարավորությունը», - գրել է Forbes-ը:

Իրանն ունի նման մի քանի անօդաչու թռչող սարքեր, որոնցով կարող են հետաքրքրվել Բելգրադն ու Երևանը։

«Ինչ վերաբերում է անօդաչու թռչող սարքերին, որոնք Իրանը կարող է վաճառել և՛ Հայաստանին, և՛ Սերբիային, կան մի շարք տարբերակներ՝ ներառյալ «Շահեդ» և «Աբաբիլ» մոդելները, քանի որ երկու մոդելներն էլ օգտագործվել են Մերձավոր Արևելքում Իրանի վստահված անձանց կողմից, և այժմ «Շահեդ»-ը ցուցադրել է իր սահմանափակ, բայց առանցքային ներուժը Ուկրաինայում», - ասել է Ծովային վերլուծության կենտրոնի վերլուծաբան Սամուել Բենդետը: «Mohajer-ի նման այլ անօդաչու սարքերը նույնպես, հավանաբար, բացառված չեն»:

Բացի այդ, Հայաստանի կողմից հնարավոր գնումների հետևում կա ավելի լայն քաղաքական և ռազմավարական ենթատեքստ: «Հայաստանը ձգտում է կոմպեսացնել թուրք-ադրբեջանական ռազմական դաշինքի ամրապնդումը և այն ընկալումը, որ Ռուսաստանը կարող է այնքան հավատարիմ չլինել Հայաստանի պաշտպանությանը, որքան նախկինում կարծում էին», - ասել է Բենդետը:

«Քանի որ թուրքական և իսրայելական անօդաչու թռչող սարքերի տեխնոլոգիան նպաստել է Ադրբեջանի հաղթանակին 2020 թվականին, Հայաստանը հայտնվել է տարակուսանքի մեջ, չնայած նրան, որ իրականում ունի իր սեփական անօդաչու թռչող սարքերի արդյունաբերությունը, որի ներդրումը քիչ է»,- հավելել է նա։ «Հետևաբար, Հայաստանը ձգտում է խուսափել այս սխալից՝ ներդրումներ կատարելով անօդաչու թռչող սարքերի հնարավորություններում»։

Թեհրանն ունի նաև իր շահերը՝ օգնելու Երևանին ռազմական ճանապարհով ամրապնդվել: «Իրանը նույնպես մտահոգված է թուրք-ադրբեջանական դաշինքով և Իսրայելի դիրքորոշմամբ այս դաշինքում և հայտարարել է իր պահանջների մասին՝ նախքան հաջորդ հակամարտությունում Հայաստանին աջակցելը», - ասել է Բենդետը։

«Իրանը զորավարժություններ է անցկացրել՝ ցույց տալով, որ կարող է ուժ կիրառել, եթե Զանգեզուրի միջանցքը փակի իր մուտքը դեպի Հայաստան, և փնտրում է Ստամբուլ-Բաքու-Թել Ավիվ հարաբերությունները փոխհատուցելու սեփական ճանապարհը»։ Այսպիսով, աշխարհառազմավարական տեսանկյունից շատ իմաստալից է այն, որ Հայաստանը դառնալու է իրանական անօդաչու թռչող սարքերի պատվիրատուն։

Երևանին անհրաժեշտ են նաև անօդաչու թռչող սարքեր, որոնք ապացուցել են իրենց մարտական գործողությունները, ինչը կարող է մեծացնել նրա հետաքրքրությունը իրանական անօդաչու թռչող սարքերի նկատմամբ:

«Իրանական անօդաչու թռչող սարքերը, ինչպիսին «Շահեդ-136/1»-ն է, համեմատաբար էժան, բարձր ազդեցության կարողությունների ներդրում է, որը կարող է պոտենցիալ խնդիր լինել Ադրբեջանի և, հնարավոր է, նույնիսկ հենց Թուրքիայի համար», - ասել է Բենդետը:

Իրանական անօդաչու թռչող սարքերի ցանկացած նշանակալի առաքում Հայաստան կամ Հայաստանում անօդաչու թռչող սարքերի գործարանի հիմնումը՝ նման Տաջիկստանում գործարանին, կարող է ավելի խթանել սպառազինությունների մրցավազքը Հարավային Կովկասի ավելի ու ավելի անկայուն դարձող տարածաշրջանում: «Ինչ վերաբերում է նման վաճառքների ընդհանուր ազդեցությանը տարածաշրջանային դինամիկայի վրա, ապա Կովկասում բոլոր երկրներն արդեն զինվում են անօդաչու տեխնոլոգիաներով՝ ինչպես ներմուծված, այնպես էլ ներքին արտադրության», - ասել է Բենդետը: «Հայաստանի կողմից իրանական անօդաչու թռչող սարքերի ձեռքբերումը կարող է ամրապնդել նրա պաշտպանությունը և կարող է լինել պոտենցիալ զսպող միջոց՝ հաշվի առնելով, որ «Շահեդ» անօդաչու սարքերը կարող են հարվածել հարյուրավոր կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվող թիրախներին»:

«Տարածաշրջանային անօդաչու թռչող սարքերի մրցավազքը եռում է և չի ակնկալվում, որ շուտով կդանդաղի», նշում է Forbes-ը: