Մութ ամպեր՝ հանքերի սեփականատեր նախկին պաշտոնյաների գլխավերևում

Аналитический 1 Февраль, 2023 22:00

ԱԺ-ում 2023-ի բյուջեի քննարկման ժամանակ ունեցած իր ելույթում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ քարերի երկիր Հայաստանում քար չկա, հանքերը մեջ-մեջ են արել: Դժվար է հասկանալ՝ ումից է բողոքում Փաշինյանը, հատկապես, որ հենց իր կառավարման տարիներն են հանքատերերն իրենց ապահով և արտոնյալ զգում:

Դիցուք՝ Արաքսի գետաողողատներից ավազ արդյունահանող կազմակերպությունների կողմից ավազ արդյունահանելու դեպքում տուգանք կնշանակվի: Խոսքը 5 մլն դրամի մասին է: Պարզվում է, որ Արաքս գետի հունից ավազ արդյունահանելու հետեւանքով բազմաթիվ խնդիրներ են առաջացել, այդ թվում՝ սահմանային փոփոխությունների հիմնավոր ռիսկեր: Բացի տուգանքից, որոշ հատվածներում հանքաարդյունաբերությունը ընդհանրապես կարող է արգելվել, իսկ խախտումը կրկնելու դեպքում արդյունահանող ընկերությունը զրկվելու է լիցենզիայից:

Այս որոշումը առաջին հերթին թիրախավորում է նախկին պաշտոնյաներին, քանի որ հենց վերջիններս են համարվում Հայաստանում հանքերի տիրակալներ:

Մամուլը բազմիցս էր գրել, որ ավազի հանքերը և այդ բիզնեսի հանդեպ հետաքրքրությունը չի շրջանցել նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանին և նրա եղբորը` Հենրիկ Աբրահամյանին, չնայած շատ է գրվել նաև այն մասին, որ վերջիններս վաճառել են իրենց պատկանող հանքերը:

Ավազի հանքերի սեփականատերեր է նաև բնապահպանության նախկին նախարար Վարդան Այվազյանը։

ՀՔԾ աշխատակազմի ղեկավար Դավիթ Սուքիասյանին պատկանող «ՄԼ Մայնինգ» ՍՊԸ-ն ևս մեկ հանքի արդյունահանման հայտ է ներկայացրել: Այս անգամ էլ ընկերությունը հավակնում է պեռլիտային ավազների հանքավայրի հարավային տեղամասին:

Համաձայն տարբեր հրապարակումների՝ բնապահպանության նախկին նախարար Արամ Հարությունյանն ավազի երկու հանք է շահագործում Եղվարդի ջրամբարի հյուսիսային կողմում։

Նախկին ոստիկանապետ, նախագահի նախկին խորհրդական Ալիկ Սարգսյանի ընտանիքին են պատկանում Արաքս գետի ավազանում գտնվող ավազի և տրավերտինի հանքեր՝ 550 հեկտարի չափով:

2017թ. հուլիսի 27-ին «Փաստ» օրաթերթը գրեց, որ Վայոց ձորի մարզի Գլաձոր և Վերնաշեն համայնքների տարածքում բազմամետաղային հանքավայրի շահագործման դեմ բողոքում են գյուղացիները: Բնակիչների պնդմամբ՝ գործին միջամտում է ՀՀ վարչապետի արդեն նախկին գլխավոր խորհրդական Գագիկ Մարտիրոսյանը: Ժամանակին՝ 2010–ին, նա ուսումնասիրություններ է կատարել այստեղ՝ ուրանի հանքավայր գտնելու հույսով, և ըստ գլաձորցիների` ոչինչ չհայտնաբերելով, փակել է իր ընկերությունը և դադարեցրել ուսումնասիրությունները: Այժմ էլ ցանկանում է հանք հայտնաբերել և շահագործել:

Ըստ մամուլի հրապարակումների՝ ավազի հանքեր ունի նաև նախկին պատգամավոր Վահրամ Բաղդասարյանը, չնայած վերջինս այդ հանգամանքը համառորեն հերքում է։

Ստացվում է, որ հանքատեր նախկին պաշտոնյաների գլխին բավական մութ ամպեր են կուտակվում, քանի որ վերջիններիս ձեռքից հանքերը խլելու մեխանիզմները պետության համար դյուրացվում են: Սա նշանակում է, որ իշխանությունները ցանկանում են գնալ խոշոր կապիտալի վերաբաշխմանը: Սա էլ իր հերթին ակնհայտորեն ավելացնելու է ոլորտում առկա կոռուպցիոն ռիսկերը, որոնք առանց այդ էլ քիչ չէին: Չի բացառվում, որ հանքատերերը կարող են լիցենզիայից չզրկվելու դիմաց կլորիկ գումար մուծվել և ըստ այդմ՝ ոլորտում խախտումները և կոռուպցիան ոչ թե վերանալու է, այլ ծաղկելու է և բարգավաճելու...