Նոր ուժի ձևավորման և բանակցողի փոփոխության դեպքում հնարավոր կլինի հասնել ՝ Արցախի հարցում հայանպաստ լուծումների

Օրեր առաջ անրադարձել էինք այն թեզին, որ Հայաստանի առջև ծառացած խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ է նոր, այլընտրանքային քաղաքական ուժի կամ ուժերի երևան գալը, որոնք էլ նոր շունչ կհաղորդեն քաղաքական գործընթացներին և կկարողանան երկիրը դուրս բերել ստեղծված ծանր իրավիճակից:

Ի թիվս մի շարք փաստարկների նշել էինք նաև այն հանգամանքը, որ պատերազմում պարտություն կրած, կապիտուլյացիա ստորագրած և Հայաստանին նորանոր զիջումների շեմին կանգնեցրած իշխանությունները չեն կարող շարունակել ներկայացնել մեր երկիրը Ադրբեջանի հետ բանակցային գործընթացում և հավուր պատշաճի առաջ մղել Հայաստանի և Արցախի շահերը: Այս իշխանությունները ակնհայտ կերպով ձեռքերը լվացել են արցախահայության խնդիրներից և բանակցային գործընթացում՝ արցախահայության ոտնահարված իրավունքների ցանկացած հիշատակում նրանց կողմից համարվում է Հայաստանի շահերի դեմ արված քայլ: Ավելին, գործող իշխանությունները փորձում են ստեղծել տպավորություն, ասես Արցախի էջը վերջնականապես փակված է , ինչը անշուշտ այդպես չէ:

Հենց այս համատեքստում էլ կարևոր է, որպեսզի օր առաջ փոխվի հայկական կողմի բանակցողը: Փորձագիտական հանրությունը միակարծիք է, որ այդ դեպքում ավելի քան հնարավոր է բեկում մտցնել բանակցային գործընթացում: Հայաստանյան հանրության մեծ մասը անընդունելի է համարում իշխանությունների` Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու մոտեցումը, առավել ևս, որ այդ քայլը որևէ կերպ չի հանգեցրել Հայաստանի տարածքների դեօկուպացիային։ Ասվածի վառ վկայությունը պատերազմից հետո անցկացված սոց. հարցումներն են:  Gallup International Association-ի կողմից 2023 թ. հունվարի 17-ից 24-ն անցկացված սոցհարցումների արդյունքների համաձայն՝ 94,0%-ը դեմ է, որ Արցախը լինի Ադրբեջանի կազմում (2022թ. մայիսին նրանց թիվը կազմում էր 83,3%-ը:  Այնուհետ (2023թ. մայիս) ԱՄՆ Միջազգային հանրապետական ​​ինստիտուտը (IRI) հրապարակեց Հայաստանում 2023 թ. հունվար-մարտի ամիսների հերթական սոցհարցման արդյունքները: Ըստ IRI-ի՝ «Ինչպե՞ս եք վերաբերվում վերջին վեց ամիսների ընթացքում Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ ՀՀ քաղաքականությանը» հարցին` հարցվածների 87%-ը հավանություն չի տվել այդ քաղաքականությանը, իսկ 69%-ը` նկատել է հետընթաց։ Ադրբեջանական վերջին ագրեսիայից և Արցախում տեղի ունեցած էթնիկ զտումներից հետո անցկացված սոց.հարցումների տվյալներով հարցվածքների 46.6 տոկոսը նշել է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է պայքարի անկախ Արցախի Հանրապետության համար, որից հետո արցախահայությունը պետք է վերադառնա իրենց տները: Ասել է թե՝ հանրության մեծամասնությունը չի ընդունում այն կեցվածքը, որն այսօր իշխանությունները որդեգրել են Արցախի հարցում:

Հետևաբար, բանակցողի փոփոխությունը առաջին հերթին հենց հանրային պահանջ է, որը հստակ կերպով ձևակերպված է հայ ժողովրդի մեծամասնության կողմից: Գործող իշխանությունները այնքան սխալներ են արել, այնքան ստվերային պարտավորություններ  ստանձնել, միևնույն ժամանակ իրենց վարած անհաշվենկատ արտաքին քաղաքականության արդյունքում այնքան ցածր վարկ ունեն գործընկերների և այնքան ցածր վստահություն՝ հանրության շրջանում, որ այլևս ի վիճակի չեն ներկայացնել հայ ժողովրդի շահերը Ադրբեջանի հետ տարվող բանակցություններում:

Միայն նոր, երրորդ ուժի ձևավորման և այդ ուժի կողմից իշխանությունը ստանձնելու պարագայում Հայաստանը հնարավորություն կստանա բանակցություններին մոտենալ նոր, ավելի ուժեղ և համոզիչ փաստարկներով: Հայկական շահով առաջնորդվող բանակցողի դեպքում հնարավոր կլինի Հայաստանի և Արցախի համար անընդունելի հունով ընթացող բանակցային գործընթացը դարձնել առավել հայանպաստ և բեկում մտցնել այդ գործընթացի մեջ:

Այս թեմայով Բաքվում գտնվող Արցախի ռազմաքաղաքական մյուս ղեկավարների կալանքը ևս կարող է երկարաձգվել. առաջարկ են ներկայացրել Հուսով ենք` գլոբալ ժողովրդավարությունը կկանգնի մեր կողքին մարտահրավերներին դիմակայելու հարցում. Փաշինյան «Կարմիրբերետավորները» ծեծելով կոտրել են ցուցարարի ոտքը. հայտարարություն Հաջորդ տարեվերջին արդեն Հիսուսի արձանի բացումը կլինի. Ծառուկյան Կամ տվեք պայմաններ հայտարարագիր լրացնելու համար, կամ ազատեք հնարավոր նոր սարքած քրգործից. Աշոտյան (տեսանյութ) Առկա են որոշ մարտահրավերներ՝ կապված շարժման քաղաքական օրակարգի ձևավորման և իրականացման հետ․ Դավիթ Անանյան Գործընկերություն` ի նպաստ Արցախի հոգևոր-մշակութային ժառանգության պահպանման Հանդիպել եմ Սրբազանի հետ, պատկերացումներ ունեմ, որոնք իրականացնելու դեպքում սիրով կմիանամ Շարժմանը․ Սուրեն Սահակյան Ժողովու'րդ ջան, անձրևը չդադարե՞ց, լավ, ամեն դեպքում դուրս գանք արդեն Եկեղեցուց. Բագրատ Սրբազան (տեսանյութ) Այս իշխանությունից մեկ օրում հնարավոր չէ ազատվել. Տարոն Տոնոյան