«Պատկերի պոեզիա». գիտաժողով` նվիրված իրանահայ գեղանկարիչ Անդրե Սևրուգյանի 130-ամյակին

Science and culture 21 March, 2024 17:37

Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում այսօր մեկնարկել է «Պատկերի պոեզիան» խորագրով հայ-իրանական երկօրյա գիտաժողովը` նվիրված իրանահայ գեղանկարիչ Անդրե Սևրուգյանի 130-ամյակին:

Գիտաժողովին բացման խոսքով հանդես են եկել ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը, Մատենադարանի տնօրեն Արա Խզմալյանը, ՀՀ-ում ԻԻՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոբհանին, Մատենադարանի արևելագիտության բաժնի ավագ գիտաշխատող, թանգարանի ղեկավար Իվեթ Թաջարյանը:

ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը ողջունել է մասնակիցներին՝ նշելով, որ Անդրե Սևրուգյանի ծննդյան 130-ամյակին նվիրված գիտաժողովը պատեհ առիթ է անդրադառնալու հայ-իրանական բազմադարյա և բարիդրացիական հարաբերություններին, որոնք պատմական ծավալուն ընթացք են ունեցել և շարունակվում են՝ արտացոլվելով նաև արվեստի ու մշակույթի ասպարեզում:

Սևրուգյանի բացառիկ արվեստը «պոետիկ գեղանկարչություն» է

Արթուր Մարտիրոսյանի խոսքով՝ Սևրուգյանի բացառիկ արվեստը կարելի է ձևակերպել որպես «պոետիկ գեղանկարչություն»:

«Դիտելով նրա գործերը՝ անհնար է չնկատել դրանց զգացմունքային և երևակայական արձագանքները սիմվոլիզմի և փոխաբերության միջոցով: Այսպես Սևրուգյանն ասես փոխանցում է իր հույզերն ու գաղափարները»,- նշել է Արթուր Մարտիրոսյանը:

Նախարարի տեղակալի ընդգծմամբ՝ գիտաժողովի անցկացումն առիթ է՝ մեկ անգամ ևս կարևորելու երկու բարեկամ և հարևան երկրների միջև կրթության, գիտության և մշակույթի ոլորտներում համագործակցության շարունակական խորացումն ու զարգացումը:

Հայ հեղինակների 4 գրքեր պարսկերեն են թարգմանվել

«ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը շարունակաբար ջանքեր է գործադրում երկու երկրների միջև մշակութային կապերի զարգացման ուղղությամբ, մասնավորապես, գրահրատարակչության ոլորտում հայկական գրականությունը պարսկերենով հասանելի դարձնելու նպատակով: Այսպիսի ծրագրերից է 2019-2023 թվականներին անցկացված «Հայ գրականությունը թարգմանություններում» դրամաշնորհային ծրագիրը, որի շրջանակում ժամանակակից հայ հեղինակների 4 կարևոր գրքեր պարսկերեն են թարգմանվել: Երկու երկրների միջև կրթության, գիտության և մշակույթի ոլորտներում համագործակցության հնարավորությունները բազմաթիվ են, և լիահույս եմ, որ այս գիտաժողովը և նմանատիպ այլ նախաձեռնությունները երկուստեք կկրեն շարունակական բնույթ»,- շեշտել է նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը՝ գիտաժողովի մասնակիցներին մաղթելով արդյունավետ և հետաքրքիր աշխատանք:

Մատենադարանի տնօրեն Արա Խզմալյանի տեղեկացմամբ՝ Մատենադարանի պատվիրակությունը վերջերս Իրանի կարևորագույն ձեռագրական կենտրոններ է այցելել, հանդիպել գրավոր ժառանգության պահպանման, ուսումնասիրման և հանրահռչակման պատասխանատուների հետ:

Պատմությունն ավելի իմաստուն է, քան ներկան

«Գործակցությունը որակապես նոր հարթության վրա դնելու վճռականությունը փոխադարձ է. այն հաստատվում է պատվիրակության վերադարձից անմիջապես հետո իրականացվող այս նախագծով՝ «Պատկերի պոեզիան» հայ-իրանական գիտաժողովով, որը նվիրված է իրանահայ նկարիչ Անդրե Սևրուգյանի ծննդյան 130-ամյակին: Նշեմ, որ առաջիկայում նախատեսվում է Սևրուգյանին նվիրված առանձին ցուցադրություն ևս, որը կիրականացվի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի և այլ թանգարանների համագործակցությամբ:

Վստահ եմ, որ գիտաժողովը գալիս է հաստատելու անբեկանելի, սակայն երբեմն մոռացվող ու խորապես չգիտակցված մի ճշմարտություն՝ պատմական առնչությունները և հիշողությունը գերազանցում են ընթացիկ աշխարհաքաղաքական իրավիճակներին: Քաղաքական իրողությունները լիցքավորում են ներկան և երաշխավորում ազգերի համակեցության հեռանկարը: Պատմությունն ավելի իմաստուն է, քան ներկան: Եվ վերաիմաստավորելով մեր համատեղ անցյալը՝ մեծ դաշտ ենք բացում փոխադարձ ճանաչողության և ապագային միասնաբար ու ներդաշնակ նայելու հնարավորության համար: Հայաստանն ու Իրանն ամուր են նախ և առաջ պատմական այս հենքով, անցյալի ընդհանուր հարստությամբ, և ասվածի վկայությունն է այն հսկայական մշակութային ժառանգությունը, որին փոխադարձաբար տիրապետում են մեր երկրները»,- ասել է Արա Խզմալյանը և արձանագրել, որ Մատենադարանի դերը ժառանգության պահպանման և ուսումնասիրման գործում անգնահատելի է:

Մատենադարանի տնօրենը հաջողություն է մաղթել «Պատկերի պոեզիան» հայ-իրանական գիտաժողովի մասնակիցներին և շնորհակալություն հայտնել բոլոր նրանց, ում ջանքերի և ներդրման շնորհիվ իրականացվել է այս կարևոր նախաձեռնությունը:

ՀՀ-ում ԻԻՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոբհանին շնորհակալություն է հայտնել հայ գործընկերներին գիտաժողովի կազմակերպման և իրանցի մասնագետներին հրավիրելու համար: Նրա դիտարկմամբ՝ նման գիտաժողովների անցկացումը օգնում է երկու երկրների մտավորականներին և ժողովուրդներին առավել լավ ճանաչել միմյանց:

Գիտաժողովում զեկույցներով հանդես կգան շուրջ երկու տասնյակ անվանի գիտնականներ՝ Հայաստանի, Իրանի, ԱՄՆ-ի, Չինաստանի, Հունգարիայի առաջատար հաստատություններից:

Երկօրյա գիտաժողովի թեմատիկ առանցքում կլինեն երկու ժողովուրդների մշակութային հատումները: Գիտաժողովի բացման շրջանակում հանդես է եկել իրանական «Հանանե» երաժշտական խումբը: