Երկակի ստանդարտներ Արևմուտքից՝ Հայաստանի շահերը պաշտպանելու հարցում

Վերլուծական 2 Փետրվար, 2024 22:30

Օրեր առաջ Հայաստան էր ժամանել Չեխիայի խորհրդարանի Պատգամավորների պալատի նախագահ Մարկետա Պեկարովա Ադամովայի գլխավորած պատվիրակությունը: Պեկարովան Երևանում տեղի ունեցած ասուլիսի ընթացքում իր աջակցություն էր հայտնել Հայաստանին և նշել, որ այնուհետև այցելելով Բաքու բարձրաձայնելու է այն հարցը, թե ինչու են Ադրբեջանի իշխանությունները տորպեդահարում խաղաղության օրակարգը: Այն հանգամանքը, որ Պեկարովան առաջինն այցելել էր Երևան, իսկ այնուհետև միայն ճանապարհ բռնել դեպի Բաքու, ներկայացվում էր իբրև անվերապահ աջակցություն Հայաստանին: Սակայն, որքան մեծ էր արևմտամետների հիասթափությունը, երբ Բաքու ժամանելուն պես նույն Պեկարովան հանկարծ հայտարարեց, որ Երևանում իրեն թերևս սխալ են հասկացել, իսկ ինքը միշտ էլ համարել է, որ Արցախը պատկանում է Ադրբեջանին:

Սա թերևս առաջին դեպքը չէ, երբ Երևանում գեղեցիկ խոսքեր և աջակցության խոստումներ հնչեցրած արևմտյան պաշտոնյաները Բաքվում փոխել են իրենց հռետորաբանությունը: Դիցուք՝ ամիսներ առաջ Երևան էր ժամանել Գերմանիայի ԱԳՆ ղեկավար Անալլենա Բերբոքը, ով հայտարարել էր, թե որքան է Գերմանիան կարևորում ՀՀ–ի հետ հարաբերությունների զարգացումը և կանգնած է ՀՀ իշխանությունների և Հայաստանի կողքին: Նույն Բերբոքը, օրեր անց Բաքվում հանդիպելով Ջեյհուն Բայրամովի հետ, հայտարարել է, որ «Գերմանիան միշտ աջակցել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությանը և Ղարաբաղն Ադրբեջանի մաս է համարում»։

Մեկ այլ օրինակ, նախորդ տարվա ավարտին ԱՄՆ պետքարտուղարությունը հայտարարել էր, որ Միացյալ Նահանգները վճռականորեն աջակցում է Հայաստանի ինքնիշխանությանը և տարածքային ամբողջականությանը: Միացյալ Նահանգները չարձագանքեց, անգամ չճանաչեց, որ Արցախում տեղի է ունեցել էթնիկ զտում։ Ավելին՝ ԱՄՆ–ը լայն տնտեսական համագործակցություն է հաստատել Ադրբեջանի հետ։ Այս համագործակցության հիմնական ուղղություններն են՝ Ադրբեջանում նավթի և գազի հատվածի զարգացումը, նոր խողովակաշարերի կառուցումն ու շահագործումը, Արևելք-Արևմուտք միջանցքի երկայնքով ենթակառուցվածքային նախագծերի իրականացումը և ոչ նավթային հատվածում փոխադարձ առևտրի ընդլայնումը։ Այսօր ևս Ադրբեջանն ԱՄՆ-ի հիմնական առևտրային գործընկերներից մեկն է Հարավային Կովկասում։ Երկու երկրների տնտեսական հարաբերությունների ցուցանիշներից մեկն այն է, որ տարեցտարի ավելանում է ապրանքաշրջանառության ծավալը։

Եվս մեկ դրվագ: Նախորդ տարվա ապրիլի 3-ին ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել աշխատանքային այցով Երևանում գտնվող Իտալիայի արտաքին գործերի և միջազգային համագործակցության նախարար Լուիջի Դի Մայոյի հետ: Դի Մայոն նույնպես ժլատություն չի արել պաշտոնական Երևանին ուղղված գեղեցիկ խոսքերի և ԵՄ–ի հետ համագործակցությունից ակնկալվող դիվիդենտների մասով: Նա նույնպես ընդգծել էր, որ Իտալիան կանգնած է Հայաստանի կողքին: Ուշագրավ է, որ ընդամենն ամիսներ առաջ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալ Քերիմ Վելիևը Բաքվում ընդունել էր Իտալիայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Ջուզեպպե Կավոյի գլխավորած պատվիրակությանը և կողմերն ընդգծել էին Իտալիայի և Ադրբեջանի միջև ռազմական գործակցության ընդլայնման անհրաժեշտությունը։

Ակնհայտ է, որ Արևմուտքը բացահայտ երկակի ստանդարտներով է մոտենում Հայաստանի շահերի պաշտպանությանը, արևմտյան պաշտոնյաների հռետորաբանությունը զգալիորեն տարբերվում է Երևանում և Բաքվում: Սա իր հերթին ապացուցում է այն պարզ ճշմարտությունը, որ Արևմուտքն այսօր ավելի շատ ունի Ադրբեջանի կարիքը, քան ՝ Հայաստանի: Այս դեպքում Արևմուտքը առաջնորդվում է իր տնտեսական շահերով: Ադրբեջանական հսկայական «Շահ Դենիզ» հանքավայրն սկսել է գազ արտահանել Եվրոպա 2020 թվականին 33 միլիարդ դոլար արժողությամբ «Հարավային գազային միջանցք» ցանցի միջոցով, որը Կասպից ծովը Վրաստանի և Թուրքիայի միջոցով կապում է Իտալիային: Անցյալ տարի երկիրը համաձայնագիր է ստորագրել Եվրահանձնաժողովի հետ՝ մինչև 2027 թվականը կրկնապատկելու իր մատակարարումները մինչև տարեկան 20 միլիարդ խորանարդ մետր: Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարության տվյալներով՝ Եվրոպան եղել է ադրբեջանական բնական գազի ամենախոշոր գնորդը 2023 թվականի առաջին ութ ամիսներին՝ ներմուծելով 7,6 միլիարդ խորանարդ մետր՝ 4,1 տոկոսով ավելի, քան նախորդ տարի։ Հենց այս հանգամանքով էլ պայմանավորված է Արևմուտքի երկերեսանիությունը, երբ խոսքը գնում է Հայաստանի կողքին իրապես կանգնելու և Երևանին գործնականում աջակցելու մասին: