Բացարձակ ստեր են. Ալմա Աթայի հռչակագրով սովետական սահմանները չեն ճանաչվել. Հրանտ Միքայելյան․ 168.am

Քաղաքական 1 Մայիս, 2024 19:42

Ալմա Աթայի հռչակագրով սովետական սահմանները չեն ճանաչվել. ճանաչվել են սահմանները, որոնցով երկրները ստորագրել են այդ հռչակագիրը։ Այս մասին 168.am–ի հետ զրույցում ասել է քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը։

«Հայաստանն էլ ստորագրել է Արցախի հարցը բացառող հայտարարությամբ, իսկ Ադրբեջանը միացել է հռչակագրին 1993 թվականին։ Բացի այդ, Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման, սահմանագծման համար որևէ շրջանակային պայմաններ չի ստեղծում. դա ուղղակի սուտ է»,– նշել է նա։

Այս համատեքստում նա հիշեցրել է նաև, որ Ադրբեջանը բազմիցս հայտարարել է, որ չի վերադառնում սովետական սահմաններին, չի վերադարձնելու իր կողմից գրավյալ տարածքները։

«Այսինքն՝ Ադրբեջանը Սովետական Հայաստանի տարածքները, որոնք վերահսկում է, չի վերադարձնում՝ ուղղակի միակողմանիորեն Հայաստանից ստանում է. Ի՞նչ ստեր են խոսում։ Ռուբեն Ռուբինյանի նման տապալված գործիչը ինչպե՞ս կարող է դիվանագիտությունից խոսել. նրանք ոչ մի բան են այս ոլորտում»,- հավելեց Հրանտ Միքայելյանը։

Թե որքանով են արդյունավետ Տավուշում օջախային պայքարն ու դրան զուգահեռ՝ տարբեր մարզերում ու մայրաքաղաքում դրվագային հակազդեցության քայլերը, եթե պաշտոնական հաղորդագրությունները պարբերաբար ազդարարում են տեղադրվող սահմանասյուների մասին, մեր հացադրմանն ի պատասխան՝ քաղաքագետը մանրամասնեց. «Այս պայքարը եթե դիտարկենք որպես պայքար, որն այս հարցում իրավիճակ է փոխելու, քիչ հավանական է, բայց եթե դիտարկենք որպես պայքար, որը նպաստում է ընդհանուր մեծ պայքարին, ապա այն շատ արդյունավետ է։ Այն լուրջ ու երկարատև քաղաքական օգուտ բերեց իշխանության դելեգիտիմացիայի տեսանկյունից, և Հայ Առաքելական եկեղեցու մասնակցությունը ևս լուրջ փոփոխություն բերեց այս հարցում»։

Ըստ նրա՝ գուցե այս պահին հնարավոր չէ կասեցնել հողհանձնման գործընթացը, սակայն այս պայքարով հնսրավոր եղավ գոնե դանդաղեցնել այն։ Քաղաքագետը մեկնարկած պայքարը ներկա իրավիճակում համարեց հնարավոր մաքսիմումը՝ հաշվի առնելով առկա պայմանները, այդ թվում՝ ընդդիմության անկարողությունը։

Դիտարկմանը, թե ընդդիմության անգործությունը, անկարողությունը հաճախ պայմանավորում են դրսի տարբեր խաղացողների կողմից՝ Հայաստանի այս իշխանության հանդեպ ունեցած համակրանքով, արտաքին տարբեր դերակատարների կոնսոլիդացիայով, որը կա ՀՀ գործող իշխանության շուրջ, Հրանտ Միքայելյանն արձագանքեց.

«Իհարկե, այդ գործոնը շատ լուրջ գործոն է։ Ես հիշեցնեմ մեկ դրվագ. երբ 2021 թվականի փետրվարին ՀՀ ԶՈՒ Գլխավոր շտաբը պահանջեց Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը, Թուրքիան իր բոլոր հայտարարություններում ընդգծեց, որ դա չի թույլատրելու, և մենք ունենք տվյալներ, որ Թուրքիայի կողմից Հայաստանի վրա հարձակման վտանգ է եղել, եթե այս դավաճան իշխանությունը փոխվի։

Մեկ այլ դրվագ՝ Հայաստանում կան բազմաթիվ քաղբանտարկյալներ (նկատի ունեմ ոչ միայն բոլորին հայտնի անուններ՝ ինչպես Արմեն Աշոտյանը, այլ, օրինակ, Դավիթ Տոնոյանը՝ ՊՆ նախկին նախարարը, որն արդեն 2 տարի է՝ կալանավորված է, ու ոչ ոք չգիտի՝ ինչի համար), տեսնում ենք հարձակումներ մամուլի վրա, և այլն։ Մենք շատ լավ հիշում ենք՝ ինչպես էին նախորդ իշխանության ձեռքերն այս հարցում կապված, սակայն այժմ դա թույլ է տրվում Եվրամիության, ԱՄՆ-ի կողմից՝ այն դերակատարների կողմից, որոնք ողջունել են ՀՀ-ի կողմից տարածքների հանձնումը։ Եթե սա թույլ է տրվում, հասկանում ենք՝ այս գործընթացում անմիջական նա ունի աջակցություն, որն ազդում է ներքաղաքական իրավիճակի վրա»։

Սա, սակայն, ըստ քաղաքագետի՝ չպետք է քարտ-բլանշ դառնա ընդդիմության համար։

«Այս իրավիճակում ընդդիմությունն էլ պետք է կարող լինի դրսի աջակցությունն ունենալու համար։ Սա նաև չի նշանակում, որ ընդդիմությունն ամեն ինչ լավ է արել, և միայն դրսի աջակցությունն այս իշխանություններին չի թույլատրել, որպեսզի ընդդիմությունը կարողանա իր գործն անել։ Ընդդիմությունը պետք է կարողանար իր կողմից լավագույնն անել՝ մինչդեռ տարբեր հնարավոր գործիքների սպառմանը չի մոտեցել։ Այս պարագայում, երբ ընդդիմությունը պառակտված ու անգործունակ է, դրսի մասին խոսելը, իշխանությունների բռնությունների մասին խոսելն ունի միայն վերլուծական որակ»,- պարզաբանեց նա։

Կնշե՞ք մի օրինակ, որ ընդդիմությունը կարող էր անել, բայց չի արել՝ մեր վերջին հարցին ի պատասխան էլ՝ Հրանտ Միքայելյանը նկատեց.

«Բերեմ պարզ օրինակ՝ ընդդիմությունը պետք է ապահովեր «Արմնյուզ» հեռուստաալիքի գոյությունը՝ որպես ընդդիմադիր ալիքի (փակվել է 2021 թվականին)»։

Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ դա ամենաազդեցիկ լրատվաալիքներից էր Երևանում, որի փակումն ունեցել է լուրջ բացասական հետևանքներ։

Մանրամասները՝ սկզբնաղբյուր կայքում։