Սրված հարաբերությունների պայմաններում Մոսկվայում դիվանագետ էր պետք, ոչ թե գործարար․ փորձագետները` նոր դեսպանի մասին

Նախագահ Վահանգն Խաչատուրյանի հրամանագրով՝ Վաղարշակ Հարությունյանը հետ է կանչվել Ռուսաստանում Հայաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպանի պաշտոնից։ Նախագահի մեկ այլ հրամանագրով՝ Գուրգեն Արսենյանը նշանակվել է Ռուսաստանում Հայաստանի դեսպան։

Արսենյանի նշանակումն այդ պաշտոնում ուշագրավ է հատկապես նրա հակառուսական կեցվածքի և ոչ դիվանագետ լինելու հանգամանքով պայմանավորված։ Փորձագետների համոզմամբ՝ նրան Մոսկվայում բարդ աշխատանք է սպասվում։

Ռուսաստանում Հայաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան է նշանակվել ԱԺ ՔՊ խմբակցության անդամ Գուրգեն Արսենյանը։ Նա այդ պաշտոնում փոխարինում է ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Վաղարշակ Հարությունյանին։ Լրատվամիջոցները գրում են, որ Արսենյանի ագրեմանը հաստատելու որոշումը կայացվել է դեռ մայիսին, երբ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը մեկնել էր Մոսկվա` ԵԱՏՄ նիստին մասնակցելու:

Գուրգեն Արսենյանին դեսպան նշանակելու փաստը ուշագրավ է հատկապես նրա աչքի ընկնող հակառուսական դիրքորոշմամբ, այն էլ այսօրվա հայ-ռուսական լարված հարաբերությունների պայմաններում։ Միջազգայնագետ Դավիթ Կարապետյանը «Ռադիոլուրի» հետ զրույցում նշում է, որ հակառուսական հայացքներ ունեցող անձին դեսպան նշանակելու ագրեմանը հաստատելու Մոսկվայի քայլը որոշակի մեսիջ է պարունակում․

«Նա բացահայտ հակառուսական հայտարարություններով աչքի ընկնող անձ է և բացահայտ մեղադրական տոնով խոսող ՌԴ հասցեին, բայց արի ու տես, որ ՌԴ հաստատեց նրա ագրեմանը։ Այսպիսով ՌԴ ցույց է տալիս, որ անձերով չի պայմանավորված, որքան էլ դեսպանի կարգավիճակը խիստ կարևոր ու բարձր պաշտոն է միջպետական հարաբերություններում և անձով շատ դեպքերում շատ հարցեր են պայմանավորված։ Ենթադրում եմ, որ ՌԴ նշանակումը հաստատելով, ցույց է տալիս, որ քինախնդրություն, կամ վրեժխնդրություն չունի և պատրաստ է ցանկացած կադրի հետ աշխատել, որը կնշանակվի ՀՀ կողմից»։

Արսենյանը ԱԺ պատգամավորի մանդատը վայր դնելու դիմումը ներկայացրել էր օգոստոսի 6-ին, իսկ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը դեռ հուլիսի սկզբին էր հայտարարել, որ ՀՀ ՌԴ-ում շուտով նոր դեսպան կունենա։ Սակայն դրանից ավելի վաղ՝ անցած տարվա հոկտեմբերին Արսենյանը հաստատել էր, որ իրեն ՌԴ-ում դեսպան նշանակվելու առաջարկ էր արվել։

Միջազգայանգետ Դավիթ Կարապետյանը հայ-ռուսական լարված հարաբերությունների պայմաններում կարևորում է դեսպանի պաշտոնում դիվանագետի նշանակումը, այլ ոչ թե գործարարի, քանի որ շատ հարցեր հարթելու կարիք կա, իսկ Գուրգեն Արսենյանը գործարար է․

«Գուրգեն Արսենյանը դիվանագետ չի, բանակցային արվեստին գուցե որոշ չափով տիրապետում է, սակայն այստեղ հմուտ դիվանագետի կարիք էր զգացվում։ Հմուտ դիվանագետի կարիք էր զգացվում ոչ թե հեղինակություն, որը իշխանությունների կողմից ընկալելի կլիներ։ Հմուտ դիվանագետ էր պետք, որը նման ճգնաժամային իրավիճակում կխոսեր կշտկեր, կամ սուր անկյունները կհարթեր հարբերություններում, որոնք որ առկա են։ Այն, որ նրան սպասվում է ծանր աշխատանք՝ դա փաստ է»։

Քաղաքական վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանը տելեգրամյան իր ալիքում անդրադառնալով ՌԴ-ում ՀՀ նոր դեսպանի նշանակմանը, նկատում է, որ պատգամավորը նույնիսկ հույս է հայտնել, որ կարող է նպաստել հայ-ռուսական ճգնաժամի հաղթահարմանը: Բացի այդ, վերլուծաբանը նույնպես ուշադրության է արժանացնում նրա գործարար լինելու հանգամանքը․

«Փաստացի գործարար Արսենյանի նշանակումն այդ պաշտոնին թերևս պայմանավորված է նաև նրանով, որ հայ-ռուսական հարաբերության «ծանրության կենտրոնն» այսօր տնտեսական կոմունիկացիան է, և հնարավոր է նույնիսկ եզրակացնել, որ այդ իմաստով Արսենյանը լինելու է ոչ այնքան դեսպան, որքան պարզապես «օպերատիվ կառավարիչ», որի խնդիրն է թերևս լինելու այդ ոլորտում աշխատանքով բարձրացնել ընդհանուր կայունությունը ճգնաժամային ռեժիմում: Հարցն այն է, թե արդյո՞ք Հայաստանի իշխանությունը նրա առաջ կդնի առավել երկարաժամկետ և ընդգրկուն խնդիրներ, կամ կտա այդպիսիք դիտարկելու նախաձեռնողականության ազատություն, թե՞ դրանք կմնան Փաշինյան-Պուտին հարաբերության մակարդակում»:

Միջազգայնագետ Դավիթ Կարապետյանն էլ նկատում է, որ թեև արդեն նախկին դեսպան Վաղարշակ Հարությունյանը նույնպես դիվանագետ չէր, այսօրվա լարված հարաբերությունների ֆոնին ոչ դիվանագետի նշանակումը դեսպանի պաշտոնում այդ անձի նկատմամբ վստահությամբ է պայմանավորված։

«Գործող իշխանությունների տեսանկյունից նա վստահելի մարդ է, որը կարող է դեսպանի կարգավիճակով, սուրհանդակի կարգավիճակով ՌԴ հետ հստակություն ու ճշգրտություն մտցնել։ Ըստ իս՝ դա է գլխավոր կետը, մեխը որի համար իշխանությունները որոշել են Արսենյանին նշանակել ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան»։

65 ամյա Գուրգեն Արսենյանը քաղաքական գործունեությունը սկսել է դեռ 1991-1992 թվականներից, երբ ՀՀԿ քաղխորհրդի անդամ էր։

Նա հիմնադրել է «ՄԱԿ» կուսակացությունը և ՀՀ ԱԺ 2-րդ, 3-րդ, 5-րդ և 8-րդ գումարումների պատգամավոր է եղել։ ԱԺ 8-րդ գումարման պատգամավոր է դարձել «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության կազմում, ընտրվել է Արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի անդամ։

2012 թվականին Ազգային Ժողովի պատգամավոր է ընտրվել ԲՀԿ համամասնական ցուցակով և այն ժամանակ նույնպես դարձել է Արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի անդամ։

Իսկ Վաղարշակ Հարությունյանը Ռուսաստանում Հայաստանի դեսպան էր նշանակվել 2022-ի հունվարին։

Այս թեմայով Էդիկ Բաղդասարյանն ասել է՝ ինչու Գուրգեն Մելքոնյանը ապօրինի գույքի բռնագանձման գործերով չի անցնում Փաշինյանը նոր նշանակում է արել Արցախցի երեխաներին ուղարկում են Գուրգեն Մարգարյանին կացնահարած Ռամիլ Սաֆարովին Ադրբեջանին նվիրած երկիր. Քոչարյան Գուրգեն Արսենյանի մանդատը բաժին հասավ Արմենուհի Ղազարյանին (տեսանյութ) Գուրգեն Արսենյանը պատրաստվում է մեծ շուքով տոնել իր դեսպան նշանակվելը Գուրգեն Արսենյանը «Ֆլորենս»-ում կտոնի իր դեսպան նշանակվելը Անկեղծ երախտագիտություն եմ հայտնում. նշանակվել եմ ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան. Գուրգեն Արսենյան Ում է փոխանցվել Գուրգեն Արսենյանի պատգամավորական մանդատը. ԿԸՀ-ն հրապարակել է վերջինիս անունը Գործարար Գուրգեն Արսենյանն այլևս պատգամավոր չէ․ կնշանակվի դեսպան Անդրանիկ Քոչարյանը, Արմեն Խաչատրյանը և Գուրգեն Արսենյանն այցելել են ռազմարդյունաբերական գործարան