Վարկերի բարձրացումը կնպաստի տնտեսական աճին․ տնտեսագետ

Համաճարակը վտանգի տակ դրեց ոչ միայն մարդկային կյանքեր, այլև լուրջ հարվածներ հասցրեց աշխարհի անգամ ամենազարգացած երկրների տնտեսությանը։ Համաճարակի հարվածից անմասն չմնաց նաև Հայաստանի տնտեսությունը։ Վերջին շրջանում որոշ արտահանող ընկերություններ նշեցին, որ նախորդ տարիների համեմատ, այս տարի աննախադեպ նվազել է արտահանումների թիվը, ինչն էլ պայմանավորված է արտակարգ դրությամբ։ 

ԼՈՒՐԵՐ․com- ը զրուցեց տնտեսագետ Սմբատ Նասիբյանի հետ՝ պարզելու ՀՀ տնտեսական վիճակը արտակարգ դրության ընթացքում։

«Ցանկացած տնտեսական ճգնաժամ բավականին խորը ազդեցություն է թողնում պետության վրա, իհարկե, համաճարակով պայմանավորված, կա արտահանման նվազում, ինչը ևս ազդում է տնտեսության վրա»,- ասաց տնտեսագետը։ Սմբատ Նասիբյանը մեզ հետ զրույցում խոսեց տնտեսության ճգնաժամը մեղմացնող մի քանի մեխանիզմների մասին․ «Այդ մեխանիզմներն են՝ արտաքին պարտքի ավելացումը, բյուջետային ճիշտ ծախսեր իրականացնելը, վարկերի ավելացումը և օգնության ստացումը, ցավոք սրտի, մեր պետությունը ուրիշ ռեսուրսներ չունի»,- պարզաբանեց տնտեսագետը։ 

Ըստ Սմբատ Նասիբյանի՝ հիմնական խնդիրը, որ կա պետության ներսում` ԱԴ-ն չէ, այլ սահմանների փակումը և տուրիստների բացակայությունը․ «Մեր գերագույն խնդիրը այն էր, որ մենք չկարողացանք հաղթահարել համաճարակը, և մեծ թվերի ցուցանիշով մեր երկիրը փակ է գրեթե բոլոր երկրների համար, սա է խնդիրը։ Մենք պետք է միայն հաղթահարենք համաճարակը և գնանք առաջ։ Մենք տնտեսության մասին չենք կարող մտածել, մինչև չհաղթահարենք պանդեմիան», - ընդգծեց Նասիբյանը։

Տնտեսագետի հետ զրուցեցինք նաև գյուղմթերքի շուկայում` այդպես էլ չնվազող գներից, որը փորձագետը բացատրեց հետևյալ կերպ․ «Քանի որ այս տարի գյուղմթերքի արտահանում այդքան էլ լավ չի իրականացվել` պետք էր, որ  գյուղմթերքի ավելացումից նկատվեր գնանկում, բայց դա չեղավ, քանի որ գյուղացիների համար ավելի է բարդացել մթերքը գյուղից քաղաք բերելը՝ մթերքը հավաքելը արդեն դառնում է անիմաստ, այսինքն՝ ինքնարժեքի որոշակի էլեմենտներ է պարունակում, երբ նվազ վաճառելը դառնում է անտրամաբանական՝ տնտեսական առումով։ Այս ամենը իհարկե կապված է երկրի մրցունակության հետ․ առաջին խնդիրը, որ պետք է լուծենք, մեր երկրի մրցունակությունը ավելացնելն է հարևան երկրների նկատմամբ»,- նշեց տնտեսագետը։

«Մինչև հիմա մեզ մոտ տնտեսական աճը պայմանավորված է եղել վարկերի քանակի ավելացմամբ, արտաքին պարտքերի կամ տրանսֆերների հաշվին, և մենք ցույց ենք տվել տնտեսական աճ, իսկ հիմա այդ թվերը կանգնել են․ տրանսֆերները նվազել են և նվազելու են, քանի որ արտագնա աշխատանքի գնացող չի լինելու։ Տնտեսական աճ ունենալու համար պետք է փոխել մոդելը»,- ասաց տնտեսագետը։

Մեր այն հարցին՝ առաջիկայում կարելի է սպասել տնտեսական աճ, տնտեսագետը պատասխանեց․ «Իմ կարծիքով ոչ, բայց Հայաստանը, եթե չեմ սխալվում, 400-500 մլն աջակցության ծրագիր ունի, եթե այդ գումարը ճիշտ ուղղությամբ ծախսվի, գուցե սպասենք տնտեսական աճի, որովհետև մինչև հիմա խրախուսվել է արտադրողը, այնինչ պետք է խրախուսվեր սպառողը։

Վրացիները 500 մլն դոլարով կարողացան երկու ամսում հաղթահարել իրենց ուղղված մարտահրավերը, որը կարող է օրինակ լինել մեզ համար»,- եզրափակեց տնտեսագետ Սմբատ Նասիբյանը։

Այս թեմայով Ռուբեն Ռուբինյանն ընդունել է ՀՀ-ում Հունաստանի արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Խրիստոս Սոֆիանոպուլոսին Արտակարգ դեպք՝ Երևանում․ հաստաբուն ծառը կոտրվել և ընկել է ավտոմեքենաների վրա Վահագն Խաչատուրյանն ընդունել է Սիրիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Նորա Արիսյանին ՌԴ որոշ մարզերում գետերի մակարդակի բարձրացման հետևանքով բազմաթիվ բնակավայրեր են հեղեղվել. մտցվել է արտակարգ դրություն ՀՀ ԲՏԱ նախարարն ընդունել է ՀՀ-ում Բելգիայի Թագավորության արտակարգ և լիազոր դեսպանին Մենք իրավաբանորեն այդպես էլ չձևակերպեցինք առկա իրավիճակն այս ժամանակահատվածում որպես արտակարգ Արտակարգ դեպք. Սյունիքի մարզում էլեկտրաենթակայան է այրվում Գրանցվել է 516 դեպք, որից 225-ը՝ արտակարգ. ՓԾ-ն ամփոփում է անցած շաբաթը Արտակարգ դեպք՝ Երևանում․ հրդեհ է բռնկվել «Լունապարակի» տարածքում գտնվող «Golf» սրճարանում Արտակարգ դեպք՝ Աբովյան քաղաքում. 19-ամյա վարորդը «Toyota»-ով կոտրել է հսկայական եղևնիները ու գլխիվայր շրջվել