Արևմուտքի երկակի ստանդարտները՝ գերության մեջ գտնվող հայ քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու հարցում

Վերլուծական 21 Մարտ, 2024 21:10

Ավելի քան երկու տասնյակ Նոբելյան մրցանակակիրներ բաց նամակ են ստորագրել՝ կոչ անելով անհապաղ ազատ արձակել Բելառուսի քաղբանտարկյալներին։ Այս մասին չորեքշաբթի հայտարարել է բելառուս ընդդիմադիր ակտիվիստ Դմիտրի Բոլկունեցը։

Բոլկունեցու կայքում հրապարակված բաց նամակը ստորագրել են Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ Օսկար Արիաս Սանչեսը՝ Կոստա Ռիկայից, Խոսե Ռամոս-Հորտան՝ Արևելյան Թիմորից, Դմիտրի Մուրատովը (Ռուսաստան) և Ալեքսանդրա Մատվիյչուկը (Ուկրաինա): Նամակը ստորագրել են գրականության ոլորտում Նոբելյան մրցանակակիրներ Սվետլանա Ալեքսիևիչը, Ջոն Մաքսվել Քոթզին և Հերտա Մյուլերը։ Փաստաթուղթը ստորագրողների թվում են ֆիզիկայի, քիմիայի, բժշկության և տնտեսագիտության բնագավառներում Նոբելյան մրցանակի 19 դափնեկիրներ։ «Վերջին տասնամյակների ընթացքում Եվրոպան չի տեսել հումանիտար աղետ, որը կապված է քաղաքական բռնաճնշումների հետ մեկ շնչին բաժին ընկնող այնպիսի մասշտաբով, ինչպիսին Բելառուսում է», - ընդգծվում է նամակում։

Նոբելյան մրցանակակիրների բաց նամակին զուգահեռ բողոքի ձայն է բարձրացրել նաև «Human Rights Watch»-ը՝ հայտարարելով, որ Բելառուսում հարյուրավոր իրավապաշտպաններ, լրագրողներ, իրավաբաններ, ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներ և այլք բանտարկված են քաղաքական դրդապատճառներով և ենթարկվում են դաժան վերաբերմունքի:

Ուշագրավ է, որ ամեն անկյունից հումանիզմի և համամարդկային արժեքների մասին աղաղակող Արևմուտքը համառորեն չի ցանկանում նկատել Բաքվի կողմից գերեվարված և անմարդկային պայմաններում պահվող հայ քաղբանտարկյալներին: Ի վերջո նրանք էլ հայտնվել են այնտեղ զուտ այն պատճառով, որ հայ են և ծառայել ու պայքարել են սեփական հայրենիքի համար: Պետք է արձանագրել, որ այսօր Բաքվի բանտերում գտնվող հայերի մի մասը հրադադարից անմիջապես հետո կասկածելի պայմաններում հայկական ուժերի վերահսկողության տակ գտնվող ճանապարհներից գերեվարված նաեւ քաղաքացիական անձինք են, ինչը փաստում է, որ Ադրբեջանը մարդկանց նպատակային առեւանգման գործողություններ է իրականացրել, արդյո՞ք դա հումանիստ Արևմուտքի կողմից չի դիտարկվում իբրև մասշտաբային բռնաճնշում, իսկ գերեվարվածներն իբրև քաղբանտարկյալներ:

Այս ընթացքում միակ բանը, ինչին ականատես էինք լինում, Բաքվի բռնապետական ռեժիմի դեմ սանկցիաներ չկիրառելու համար պատճառաբանություններ մոգոնելն էր: Չնայած, որ պատճառը պարզից էլ պարզ է՝ Ադրբեջանի հետ Արևմուտքի էներգետիկ կապերը և այս ոլորտում կախվածությունն ադրբեջանական էներգոռեսուրսներից թույլ չեն տալիս եվրոպացի և ամերիկացի պաշտոնյաներին, իրավապաշտպաններին հոխորտալ Ալիևի վրա և բարձրաձայնել Բաքվում գտնող հայ գերիների ազատ արձակման հարցը: Բացի այդ, պարզ է, որ Արևմուտքի համար իրենց ադեցության գործակալները, որոնք բանտում են հայտնվել հենց Արևմուտքի օրակարգը Բելառուսում առաջ մղելու պատճառով՝ շատ ավելի մեծ արժեք են ներկայացնում, քան Բաքվում գերության մեջ պահվող հայերը: Ահա այստեղ են առավել ցայտուն երևում Արևմուտքի երկակի ստանդարտները, երբ վերջիններս հիշում են հումանիզմի և խախտված իրավունքների մասին միայն այն ժամանակ, երբ դա թելադրում են իրենց նեղ քաղաքական շահերը, իսկ երբ այդ շահերից բխում է բիզնես անել ճանապարհներից մարդկանց առևանգող ռեժիմի հետ՝ անմնացորդ տրվում են այդ բիզնեսին...