ԱՄՆ–ում բոլորը սպասում են «Սուպեր երեքշաբթի»-ին

ԱՄՆ–ի նախագահական ընտրությունների նախնական ընտրությունները թևակոխել են վճռական փուլ։ Այսօր ԱՄն–ի 10 նահանգներում միժամանակ քաղաքացիներն ընտրելու են հանրապետական թեկնածուներից նրան, որը պետք է լինի դեմոկրատ թեկնածու Բարաք Օբամայի հիմնական մրցակիցը։ Այս օրն ամերիկյան քաղաքական գործիչներն անվանել են «Սուպեր երեքշաբթի», հաղորդում է NEWSru–ն։

Հունվարի սկզբին մեկնարկված հանրապետական թեկնածուների նախընտրական մրցավազքում դեռևս հայտնի չէ, թե թեկնածուներից որը կարող է լինել Օբամայի մրցակիցը։ Ընդ որում՝ շատ փորձագետներ կանխատեսում են, որ այդ հարցի պատասխանը չի տրվի նույնիսկ «Սուպեր երեքշաբթիի» ժամանակ։ 

Այս պահին նախընտրական մրցավազքում պայքարում են չորս թեկնածուներ՝ Մասաչուսեթսի նախկին նահանգապետ Միտ Ռոմնին, Փենսիլվանիայից ընտրված նախկին սենատոր Ռիք Սանտորումը, Ներկայացուցիչների պալատի նախկին խոսնակ Նյուտ Գինգրիչը և Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Ռոն Փոլը։

Նախընտրական մրցավազքում նախագահի հանրապետական թեկնածու դառնալու լուրջ հավակնորդ է համարվում 64–ամյա միլիոնատեր Միտ Ռոմնին, որն իր դիրքերն ամրապնդել է անցյալ շաբաթ ԱՄՆ–ի չորս նահանգներում (Միչիգան, Արիզոնա, Վայոմինգ, Վաշինգտոն) անցկացված փրայմերիզներում տարած հաղթանակով։ 

Ըստ քաղաքացիների շրջանում անցկացված հարցումների՝ Ռոմնին «Սուպեր երեքշաբթիի» ժամանակ հեշտությամբ հաղթանակ կարող է տանել Մասաչուսեթսում, որտեղ վերջինս հինգ տարի եղել է նահանգապետ, և Վերմոնտ նահանգում, որտեղ նա լայն աջակցություն է վայելում։ 

Այժմ ինտրիգը նրանում է, որ արդյո՞ք Սանտորումին կհաջողվի իր հիմնական մրցակցից՝ Ռոմնիից առաջ անցնել և կանխել նախկին նահանգապետի առաջխաղացումը։

Այնուամենայնիվ, հանրապետական կուսակցության ղեկավարության մեծ մասը չի ցանկանում Սանտորումին տեսնել Օբամայի հակառակորդ, քանի որ մտավախություն ունեն, որ վերջինս իր ուլտրապահպանողական հայացքներով չի կարող համարժեք մրցակից լինել Օբամային։ 

53–ամյա Սնատորումն արդեն երկար ժամանակ է, ինչ նախընտրական մրցավազքից դուրս է համարվում։ Մասնագիտությամբ փաստաբանն իր ելույթներում բազմիցս հանդես է եկել ապօրինի ներգաղթի, աբորտների, նույնասեռական ամուսնությունների և եկեղեցին պետությունից առանձնացնելու դեմ։ Արտաքին քաղաքականության հարցերում Սանտորումը նույնպես առաջնորդվում է պահպանողական հայացքներով՝ մասնավորապես կողմ լինելով Իրանի դեմ ավելի կոշտ վարվող քաղաքականությանը։

Ինչպես սպասվում է, «Սուպեր երեքշաբթին» լուրջ մարտահրավեր է լինելու նաև Նյուտ Գինգրիչի համար, որը մի ժամանակ Օբամայի հիմնական մրցակիցը լինելու լուրջ հայտ էր ներկայացրել, սակայն վերջին շրջանում ընտրողների շրջանում կորցրել է իր ժողովրդականությունը։ 

Նրա հիմնական հաջողությունը սպասվում է Ջեորջիա նահանգում, որտեղից նա մոտ 20 տարի ընտրվել է Կոնգրեսի ներկայացուցիչների պալատի անդամ։ Նախօրեին Գինգրիչի վարկանիշը կտրուկ բարձրացավ այն բանից հետո, երբ նա խոստացավ բենզինի գինը նվազեցնել մինչև 2.5 դոլար մեկ գալոնը (մոտավորպես 3.8 լիտր)։ 

Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում բենզինի գինը ԱՄՆ–ում միջինը 30 ցենտով բարձրացել էր՝ հասնելով մեկ գալոնը մինչև 3.72 դոլարի (մոտ 98 ցենտ 1 լիտրը)։

Ըստ փորձագետների՝ եթե Գինգրիչին նույնիսկ չհաջողվի Ջեորջիայում հաղթանակ տանել, նա ստիպված կլինի դուրս գալ նախընտրական մրցավազքից։  

«Սուպեր երեքշաբթին» հեշտ չի լինելու նաև հանրապետական մյուս թեկնածու Ռոն Փոլի համար, որը նախընտրական մրցավազքում աչքի է ընկել իր ազատական հայացքներով և ռազմատենչ հայտարարություններով։ Կոնգրեսականը, որը մինչ այժմ ոչ մի փրայմերիզում հաղթանակ չի տարել, երեք նահանգներում (Այդահո, Հյուսիսային Դակոտա, Ալյասկա) հաղթելու հայտ է ներկայացրել։ 

Դիտորդների ուշադրության կենտրոնում է լինելու Օհայո նահանգը, որտեղ նախագահ դարձած հանրապետական ոչ մի թեկնածու այդ նահանգում երբևէ հաղթանակ չի տարել։

Վիրիջինիա նահանգի քվեարկությանը միայն երկու թեկնածուներ են հայտ ներկայացրել՝ Ռոմնին և Փոլը, իսկ Սանտորումին և Գինգրիչին չի հաջողվել ընտրողներից բավական ստորագրություններ հավաքել՝ քվեաթերթիկներում իրենց անուններն ընդրգկելու համար։ 

Նախնական ընտրությունների հիմնական պայքարը գնում է  Հանրապետական կուսակցության համագումարի պատվիրակների մեծամասնության աջակցությունը ստանալու համար, որից հետո միայն պարզ կլինի դեմոկրատ թեկնածուի դեմ մրցող հանրապետական թեկնածուի անունը։ Հանրապետական յուրաքանչյուր թեկնածուի անհրաժեշտ է այդ համագումարում ներկա պատվիրակներից 1144–ի աջակցությունը։ Համագումարը տեղի է ունենալու օգոստոսին Տամպ քաղաքում (Ֆլորիդա նահանգ)։ 

Նախնական հաշվարկներով՝ այս պահին Ռոմնին ունի 203 պատվիրակների աջակցություն, Սանտորումը՝ 92, Գինգրիչը՝ 33, Փոլը՝ 25։ «Սուպեր երեթշաբթին» ամենամեծ հնարավորությունն է թեկնածուների համար՝ հանրապետական 419 պատվիրակների ձայները ստանալու համար։ 

Ըստ ԱՄՆ–ի ողջ տարածքում անցկացված վերջին հարցումների՝ Ռոմնին առաջատարն է իր հանրապետական մրցակիցների շարքում, սակայն իր ժողովրդականությամբ զիջում է դեմոկրատ մրցակցին՝ Օբամային։ Քաղաքացիների 43%–ը սատարում է Ռոմնիին, իսկ Օբամայի օգտին պատրաստ է քվեարկել քաղաքացիների 53%–ը։

Ըստ ամերիկյան վերլուծաբանների՝ Սպիտակ տան ներկայիս ղեկավարի օրոք վերջին շրջանում զգալիորեն աճել և բարեավվել է ԱՄՆ–ի տնտեսությունը։

Հիշեցնենք, որ ԱՄՆ–ի նախագահական ընտրությունները տեղի է ունենալու նոյեմբերի 6–ին։