Աստղագետները հայտնաբերել են Պլուտոնի 5-րդ արբանյակը

Ամերիկյան աստղագետները հայտնաբերել են Պլուտոնի 5-րդ արբանյակը, հաղորդում է Associated Press-ը երեկ, հուլիսի 11-ին՝ հղում կատարելով NASA-ի աղբյուրին։ 

10-24 կիլոմետր տրամագծով երկնային մարմինը հայտնաբերվել է Hubble ուղեծրային աստղադիտակի կողմից և ժամանակավորապես ստացել է S/2012 անվանումը։ Ուսումնասիրող թիմը զարմացած է, որ Պլուտոնի պես փոքր «մոլորակը», որի տրամագիծն ընդամենը մոտ 2300 կմ է, կարող է ունենալ այդքան բարդ արբանյակային համակարգ։ Նոր հայտնագործությունը կարող է լույս սփռել Պլուտոնի համակարգի ծագման և էվոլյուցիայի մութ հարցերին։ Այժմ ամենաընդունված տեսության համաձայն, այս արբանյակները միլիարդավոր տարիներ առաջ Կոյպերի գոտու ծավալուն մարմնի հետ Պլուտոնի բախման մնացորդներն են։

2005 թվականին նույն Hubble դիտակը գտել է մինչ այդ անհայտ 2 արբանյակ, որոնք հետագայում ստացան Նիքս (Nix` «Գիշեր») և Հիդրա անվանումները (32-113 կմ տրամագծերով)։ 2011 թվականին այն հայտնաբերել է Պլուտոնի 4-րդ արբանյակը (դեռևս անանուն՝ P4)՝ 13-34 կմ տրամագծով։

Պլուտոնի առաջին՝ ամենամեծ արբանյակը՝ Քարոնը, հայտնաբերվել է 1978 թվականին ԱՄՆ Ռազմածովային աստղադիտարանի (US Naval Observatory) կողմից։ Վերջինիս տրամագիծը 1043 կմ է։

Պլուտոնը մինչև 2006 թվականը համարվում էր Արեգակնային համակարգության 9-րդ մոլորակը, ապա Միջազգային աստղագիտական միությունը իջեցրեց նրա կարգավիճակը։ 2008 թվականին աստղագետները Պլուտոնին վերագրել են «պլուտոիդի» կարգավիճակ։

New Horizons («Նոր հորիզոններ») դիտակը, որն այժմ դեպի Պլուտոն ճանապարհին է, 2015 թվականին կմոտենա այս հեռավոր օբյեկտին (այն 30-50 անգամ ավելի հեռու է Արեգակից, քան Երկրագունդը) և Երկիր կուղարկի առեղծվածային մոլորակի մակերևույթի առաջին լուսանկարները։ Պլուտոնն ու իր արբանյակներն այնքան փոքր են և այնքան հեռու, որ անգամ Hubble դիտակը չի կարողանում տեսնել դրա մակերևույթի քիչ թե շատ մեծ կազմավորումները։