Հայտնի է, թե որտեղ կկայանա Պուտինի ու Թրամփի հանդիպումը Առավոտյան ախտանշան, որը զգուշացնում է շաքարախտի վտանգի մասին Դոնի Ռոստովում սկսվել են Ղրիմի կամրջի վրա տեղի ունեցած ահաբեկչական հարձակման վերաբերյալ դատական լսումները․ Մեղադրյալների թվում հայեր կան 31-ամյա երիտասարդը ձերակալվել է Նիկոլի ռեժիմն անում է ամենը, որ Հայաստանը հաստատվի որպես ձախողված կառավարում ունեցող և սուվերենություն ունենալու համար անպիտան միավոր․ Հովհաննես Ավետիսյան Ուկրաինան պատժամիջոցներ է սահմանել նախկին նախագահ Պորոշենկոյի նկատմամբ Հրաձիգները Եվրոպայի առաջնությունից առաջ հավաք կանցկացնեն Լեհաստանում ԱՀԿ-ի ղեկավարը կոչ է արել ԱՄՆ-ին շարունակել ֆինանսավորել կազմակերպությանը Լույս չի լինելու․ հասցեներ Հայաստանը բանակցային սեղանին կհայտնվի զոհի, փոքր անպաշտպան էթնիկ խմբի դերում․ քաղաքագետ Մասկը կոչ է անում ամբողջովին վերանայել ՆԱՏՕ-ն Գողացել էին փող ու ոսկյա զարդեր 

Ինչ լրջագույն խնդիրների է բախվելու ՀՀ տնտեսությունը՝ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու դեպքում

Վերլուծական

 Հայաստանի իշխանությունները, ի դեմս՝ Նիկոլ Փաշինյանի և նրա թիմակիցների, այլևս չեն թաքցնում, որ իրենց հիմնական  նպատակը Ռուսաստանի հետ դաշնակցային հարաբերությունների խզումն է, բոլոր ինտեգրացիոն և պաշտպանական միավորումներից դուրս գալը, ռուսական բիզնեսի դուրս մղումը երկրից`  ընդլայնելով հարաբերությունները ԵՄ-ի և ՆԱՏՕ-ի հետ, ինչպես նաև Հայաստանը վերածելով մեկ այլ Ուկրաինայի և Մոլդովայի։ Դրան զուգահեռ, ըստ որոշ տեղեկությունների, Հայաստանի իշխանությունները որոշել են գնահատել ինտեգրացիոն միավորումներից, մասնավորապես՝ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու ռիսկերը և դժվար չէ կռահել, թե որն է նման ռևիզիայի նպատակը: Փաստացի Փաշինյանը պատրաստվում է իր արևմտյան կուրատորներին հաշիվ ներկայացնել և հասկանալ՝ արդյո՞ք հավաքական Արևմուտքը պատրաստ է փակել այն բոլոր վնասները, որոնք կրելու է ՀՀ տնտեսությունը ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալու պարագայում:

Իսկ վնասները փոքր չեն լինելու: Դիցուք՝ ըստ մի շարք գնահատումների՝ առաջին հերթին կաթվածահար կլինեն երկրի գյուղատնտեսությունը, էներգետիկան և շինարարական ոլորտը: Առաջին տարվա ընթացքում կգրանցվի ՀՆԱ-ի մինչև 25% անկում, եկրորդ տարին կանխատեսվել է ՀՆԱ-ի մինչև 14% անկում: 

ԵԱՏՄ-ից դուրս գալը ի չիք կդարձնի նաև երկնիշ տնտեսական աճի կանխատեսումները՝ մեծագույն հարված հասցնելով արտահանող սեկտորին: Ասվածը հիմնավորելու համար նշենք, որ նախորդ տարի ՀՀ ընդհանուր արտահանումը կազմել է 5,42 մլրդ ԱՄՆ դոլար, իսկ ՀՀ արտահանումը ՌԴ՝ 2,463 մլրդ դրամ, կամ ընդհանուրի 45,5 տոկոսը։ Այս տարվա հունվար-սեպտեմբեր ամիսների կտրվածքով ՀՀ ընդհանուր արտահանումը կազմել է 5,12 մլրդ ԱՄՆ դոլար, իսկ ՀՀ արտահանումը ՌԴ՝ 2,645 մլրդ դրամ, կամ ընդհանուրի 52 տոկոսը։ ՀՀ ընդհանուր արտահանման մեջ դեպի ՌԴ արտահանման տեսակարար կշիռը նախորդ տարվա համեմատ՝ 2023 թվականին ևս աճել է 6,5 տոկոսային կետով։ Այստեղ տեղին է համեմատականներ անցկացնել ԵՄ հետ:  ԵՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալը 2023թ.–ի 9 ամիսներին ավելացել է մեկ երրորդով և կազմել 2,1 մլրդ դոլար,  միևնույն ժամանակ դեպի ԵՄ երկրներ Հայաստանի արտահանման ծավալը նվազել է 5,1 տոկոսով։ Իսկ ահա դեպի Հայաստան ներմուծումն աճել է 48,5%-ով՝ կազմելով 1,7 մլրդ դոլար: Կարծում ենք՝ կարիք չկա բացատրելու, որ ԵՄ շուկան որևէ առումով չի կարող փոխարինել ԵԱՏՄ շուկային և խաղը այս դեպքում մեկ դարպասների ուղղությամբ է ընթանալու՝ մեր դարպասների:

ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալու պարագայում լրացուցիչ ծախսեր են առաջանալու տնտեսվարող սուբյեկտների համար: Այժմ Հայաստանի ռեեստրում  տնտեսվարող սուբյեկտների հայտնվելը ավտոմատ գրանցվում է ՌԴ գործընկերների մոտ, ինչը զգալիորեն հեշտացնում է արտահանումը: Հասկանալի է, որ կառույցը լքելու դեպքում մեր տնտեսվարողները բախվելու են լուրջ ֆինանսական և բյուրոկրատական քաշքշուկների: 

Սրանով, սակայն, խնդիրները չեն ավարտվելու։  Միանգամայն տրամաբանական է, որ Հայաստանը, ԵԱՏՄ-ից դուրս գտնվելով, պետք է հստակ պատկերացնի, որ այդ պարագայում վերանայվելու են Ռուսաստանի և ԵԱՏՄ մյուս անդամ պետությունների հետ մինչ այդ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները։ Կասկածից վեր է, որ առաջին հերթին վերանայվելու են Հայաստանին բնական գազի վաճառքի արտոնյալ սակագները։ Օրինակ, ՀՀ սահմանին ՌԴ-ից մատակարարվող բնական գազն արդեն կվաճառվի ոչ թե այսօրվա արտոնյալ գնով, այլ ասենք՝ 1000մ3-ի համար $339,9-ով, ինչպես, օրինակ, Մոլդովայի պարագայում է։ Ըստ ECORYS և CASE միջազգային ընկերությունների՝ միայն գազի արտոնյալ գնի հաշվին Հայաստանը տարեկան կտրվածքով հավելալ 2.2 տոկոս տնտեսական աճ է ապահովում: Հասկանալի է, որ զրկվելու ենք նաև այդ հնարավորությունից: Կասկածից վեր է, որ կբարձրանան էներգասպառման ծախսերը: Եթե այսօր ՀՀ-ն ՀՆԱ էներգատարողության ցուցանիշներով զիջում է տարածաշրջանի և ԵՄ երկրներին, ապա էլեկտրաէներգիայի գների աճը բացասաբար կանդրադառնա մեր երկրի տնտեսական մրցունակության վրա, քանի որ էլեկտրաէներգիայի սակագների բարձրացումը վտանգավոր «շղթայական ռեակցիա» առաջ կբերի, այն է՝ կհաջորդի թողարկվող արտադրանքի ինքնարժեքի բարձրացում:

Այստեղ անհրաժեշտ է ընդգծել ևս մեկ կարևոր գործոն։ Հայկական ատոմակայանը ВВЭР-440 տիպի ռեակտոր ունի և աշխատում է միջուկային վառելիքով, որն արտադրվում է բացառապես Ռուսաստանում։ Միանգամայն սպասելի է, որ ԵԱՏՄ-ից ՀՀ-ի դուրս գալով պայմանավորված՝ վերանայվեն ՀԱԷԿ-ի միջուկային վառելիքի, միջուկային ռեակտորի ջերմարձակող տարրերի ներկա պահին գործող գները (դեպի բարձրացման կողմը), ինչը նույնպես կնպաստի էլեկտրաէներգիայի գների բարձրացմանը։

Տնտեսագետները միակարծիք են նաև այն հարցում, որ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու դեպքում Հայաստանը բախվելու է պարենային անվտանգության ապահովման հետ կապված բազմաթիվ խնդիրների, քանի որ այսօր ներմուծվող ցորենի 99 տոկոսը, ալյուրի 98.4 տոկոսը, բանջարեղենի 48.5 տոկոսը, շաքարի 41. տոկոսը ներմուծվում է ԵԱՏՄ-ից, իսկ ավելի կոնկրետ՝ ՌԴ-ից:

Եվս մեկ խնդիր, որից խուսափել չի ստացվի: Հայաստանի տնտեսության մեջ կատարվող ներդրումների մասով կրկին առաջատար է ԵԱՏՄ-ն:  ԵԱՏՄ անդամ երկրներից կատարված ներդրումները նախորդ տարի աճել են 111.8 մլրդ դրամով։ Հիմնական ներդրումները կատարվել են ՌԴ-ից` հանքարդյունաբերության ու էներգետիկայի ոլորտներում, և Բելառուսից` մեծածախ առևտրի ոլորտում։ Նշենք, որ Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ ներդրումների համակարգման հարթակը նոր-նոր է ձևավորվում և դեռ հայտնի չէ դրա արդյունավետությունը և այն, թե որքանով է պատրաստ Արևմուտքը ներդրումներ կատարել Հայաստանում:

Փաշինյանը և նրան գեղեցիկ խոստումներ տվող Արևմուտքը քաջ գիտակցում են, որ Ռուսաստանի հետ դաժան «ամուսնալուծությունը» կառաջացնի  տնտեսական և սոցիալական ծանր ճգնաժամ, որից հետո փոքր Հայաստանում այս գործընթացի նախաձեռնողներն ստիպված են լինելու սեփական սոված ժողովրդի առջև պատասխան տալ իրենց արկածախնդիր քաղաքականության համար: Կների հայ ժողովուրդը թե ոչ՝ սա արդեն հարցի մեկ այլ կողմն է... 

Հետևե՛ք -ին Youtube-ում`
Հայտնի է, թե որտեղ կկայանա Պուտինի ու Թրամփի հանդիպումըԱռավոտյան ախտանշան, որը զգուշացնում է շաքարախտի վտանգի մասին Դոնի Ռոստովում սկսվել են Ղրիմի կամրջի վրա տեղի ունեցած ահաբեկչական հարձակման վերաբերյալ դատական լսումները․ Մեղադրյալների թվում հայեր կան31-ամյա երիտասարդը ձերակալվել է Նիկոլի ռեժիմն անում է ամենը, որ Հայաստանը հաստատվի որպես ձախողված կառավարում ունեցող և սուվերենություն ունենալու համար անպիտան միավոր․ Հովհաննես Ավետիսյան Ուկրաինան պատժամիջոցներ է սահմանել նախկին նախագահ Պորոշենկոյի նկատմամբՀրաձիգները Եվրոպայի առաջնությունից առաջ հավաք կանցկացնեն Լեհաստանում ԱՀԿ-ի ղեկավարը կոչ է արել ԱՄՆ-ին շարունակել ֆինանսավորել կազմակերպությանը Լույս չի լինելու․ հասցեներ Հայաստանը բանակցային սեղանին կհայտնվի զոհի, փոքր անպաշտպան էթնիկ խմբի դերում․ քաղաքագետ Մասկը կոչ է անում ամբողջովին վերանայել ՆԱՏՕ-նԳողացել էին փող ու ոսկյա զարդեր Րաֆֆու փողոցում ավազակային հարձակումից 61-ամյա տղամարդը ստացել է գլխի վնասվածք Զելենսկին և Պուտինը խաղաղություն են ցանկանում․ Թրամփ Ռուսական ընկերությունների բաժնետոմսերը թանկանում են Պուտին-Թրամփ բանակցություններից հետո (Լուսանկար)Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա ՀՀ միակ ղեկավարը, որը փաստաթղթի տակ դրել է ստորագրություն, դա Փաշինյանն է․ Աբրահամյան Հայտնաբերվել է ԱԱԾ գեներալի մարմինը. նոր մանրամասներ Սուրբ Սարգիս զորավարի օրը կնշվի նաև Արթիկի Թեմի Սուրբ Սարգիս եկեղեցու ուխտի օրը Հայտնի է, թե ինչ են քննարկել Թրամփն ու Զելենսկին Նիկոլ, հանձնեցիր Արցախը, ստորագրեցիր կապիտուլյացիան, հայերին տարար մահվան բերան․ Շարմազանով Հայաստանի ապրանքաշրջանառությունը ԵԱՏՄ երկրների հետ հինգ անգամ ավելի բարձր է, քան ԵՄ-ի հետ ՀՀ ներկա իշխանությունը՝ ի դեմս Ալեն Սիմոնյանի, դրսևորում է քաղաքական անմեղսունակություն․ Արմեն Այվազյան Ես ուզում եմ հեռանալ․ Սպերցյանը բացել է փակագծերը Հռոմի պապը Կիլիկիո Կաթողիկոսության հետ հանդիպմանը շեշտել է եկեղեցիների միության անհրաժեշտությունը Ներկայումս 1,5 միլիարդ դոլարի գույք կալանքի տակ է․ վարչապետ«Ստատուս Քվո». Պոպուլիզմը դարձել է իշխանությունների հիմնական գործիքակազմը. Աստղիկ Ավետիսյան (տեսանյութ) Պատասխան տալու ժամանակը գալու է, անգամ՝ մոտ է․ Լիլիթ Գալստյան Թրամփն ու Զելենսկին հեռախոսազրույց են ունեցելԱրցախի դրոշը կոնկրետ հասցեատերեր ունի` և ողջերի, և զոհվածների մեջ, չարժեր ձեռք տալ․ ՀՌ նախկին տնօրեն Երևանի քաղաքապետարանը ներկայացրել է 74 միլիարդ դրամի ներդրումային ծրագիր՝ մետրոյի նոր վագոնների ձեռքբերման համարԻ՞նչ է թաքցնում Նիկոլը․ Արմեն Աշոտյան Թրամփը ցանկանում է՝ Չինաստանը դեր խաղա Ուկրաինայի խաղաղության գործում. Սի Ծինփինը պատրա՞ստ է օգնել․ CNNՓրկարարները կանխել են քաղաքացու ինքնասպանության փորձը Դավթաշենի կամրջից Պուտինը Թրամփին հրավիրել է Մոսկվա․ Պեսկով Պուտինն ու Թրամփը երկարատև հեռախոսազրույց են ունեցելՀՀ֊ում ռևանշիզմի դեմ պայքարելու համար Ալիևի առջև պարտավորություն վերցրե՞լ եք. Քրիստինե Վարդանյան «Ես տեր եմ իմ ժամանակին». Հրանտ Մաթևոսյանի խոսքը կրկին հնչեց իր պատշգամբից Էդ դեպքը ոչ մի կապ չուներ Ադրբեջանի հետ, դա Հայատան–Իրան հարաբերություններում պրոբլեմ առաջացնելու համար էր․ Փաշինյան (տեսանյութ)ԲՏԱ նախարարությունը Հնդկաստանում գիտահետազոտական մշակումների շուրջ պայմանավորվածություն է ձեռք բերել Կյանքից հեռացել է ԱԱԾ գեներալ Տիգրան Բարսեղյանը. նրա մարմինը գտել են 3 օր անց տանը անշնչացած Ձեր ականջին օղ արե՛ք․ լարված իրավիճակ՝ ԱԺ–ում (տեսանյութ)Ադրբեջանի «մեղադրանքները» ամբողջովին տեղափոխվել են ՀՀ-ի դեմ «մեղադրանքների», իշխանությունը լուռ է. Առաքելյան Պուտինը հաստատել է Ռուսաստանի պատրաստակամությունը՝ օգնելու Սիրիայում իրավիճակի բարելավմանըԱրցախցիներն ամաչելու պատճառ չունեն․ Մովսես Հակոբյան «Եթե պատերազմ սկսվի՝ մենք կճզմենք Ադրբեջանին». ռուսաստանցի ռազմական փորձագետ Վլադիմիր Եվսեև Ես Սերժ Սարգսյանից չեմ ստացել պաշտոնը, Կարեն Կարապետյանից եմ ստացել. Փաշինյան (տեսանյութ)Քաղաքացու աջ գրպանից հանում ենք, դնում՝ ձախ գրպանը․ Փաշինյանը՝ գույքահարկի բարձրացման մասին (տեսանյութ)Մորմոնները Հյուսիսային պողոտայում նախաձեռնություն են անցկացնում, զգոն եղեք․ Տ․ Զաքարիան ահազանգում է Սլուցկի. Ուկրաինայի վերաբերյալ Հեգսեթի հայտարարությունները «սառը ցնցուղ» կլինեն Զելենսկու համար
Ամենադիտված