«Իմ ուժն իմ ընտանիքն է. վստահաբար, Կարենս կցանկանար, որ ուժեղ լինեմ և իր եղբորն ու քրոջը հասցնեմ իրենց նպատակներին». Կարեն Ավետիսյանն անմահացել է Իշխանասարում 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին. «Փաստ»
Հայաստան«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Շատ աշխույժ երեխա էր Կարենս, աչքի ընկնող, ժպտերես: Սիրում էր ուշադրության կենտրոնում լինել, ամեն տեղ լինել, ամեն ինչի մասին տեղեկանալ: Հետաքրքրասեր էր»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Կարինեն՝ Կարենի մայրիկը:
Նշում է՝ դպրոցական տարիներին որդին լավ է սովորել, աչքի ընկել: «Ակտիվ էր, շատ էր սիրում պատմողական առարկաները: Ընդունվեց Պոլիտեխնիկ քոլեջ, վեց ամիս հաճախելուց հետո վերադարձավ իր դպրոցն ու այն ավարտեց ընկերների հետ: Սիրում էր իր գյուղը՝ Քասախը, կապված էր նրա հետ»: Հետաքրքրվում եմ Կարենի երազանքների մասին: «Ուզում էր բիզնեսմեն դառնալ: Փոքր առևտրից սկսել էր իր գործունեությունը: Ասում էր՝ բանակից վերադառնալուց հետո անպայման բիզնես եմ ունենալու: Տարբեր ուղղություններով մտածում էր, թե ինչ կարելի է անել, շատ էր սիրում այդ ոլորտը»: Կարենը պարտադիր զինվորական ծառայության է զորակոչվել 44-օրյա պատերազմից հետո: Բնական է՝ թե՛ ծնողների, թե՛ տղաների զգացողությունները լրիվ այլ պետք է լինեին: Մայրիկն անկեղծորեն է արձագանքում այս հարցին. «Կարենը չէր ուզում գնալ բանակ: Ասում էր. «Մա՛մ, «հավայի» ինչի՞ գնամ, զոհվեմ: Էդքան տղաներ զոհվեցին, հիմա իրենց արյունով պահված հողն ո՞ւր է, ո՞վ է տրորում»:
Տրամադրվածությունն այդպիսին էր, բայց երբ եկավ պահը, չվարանեց, մեկնեց ծառայության»: Կարենը զորակոչվել է ծառայության 2022 թ. հունվարի 24-ին: Ծառայել է Գորիսի «Զանգեր» զորամասում: «Սկզբում չէր ուզում գնալ, բայց հետո շատ սիրեց ծառայությունը: Իր խոսքերն էին. «Մամ, տոչնի ա, ամեն ինչ լավ է, իմանայի, ավելի շուտ կգայի բանակ»: Շատ գոհ էր իր ծառայությունից: Օգոստոսին արձակուրդ էր եկել, տղաները զանգահարում էին, զրուցում: Հավանաբար, վիճակն արդեն խառն էր: Արձակուրդին հինգ օր էր մնացել, բայց Կարենը մեզ հետ վիճում էր՝ ես պետք է իմ ընկերների կողքին լինեմ, ինձ հետ ուղարկեք: Իմ ընկերները, իմ զորամասը, իմ դիրքերն ասելով՝ պտտվում էր, ուզում էր րոպե առաջ հասնել նրանց: Անգամ մեզ ասաց՝ էլ արձակուրդ չեմ գալու մինչև զորացրվելս, «էլ արձակուրդի անուն չտաք»: Հիմա արդեն այնքան պարզ եմ հիշում այդ օրը, երբ ասում էր՝ ինչո՞ւ ինձ կանչեցիք, իմ ընկերների մոտից բերեցիք»: Կարենը դիրքեր չպետք է բարձրանար, քանի որ «կապի վրա» էր:
«Բայց իմ «սնդիկ» տղան այնքան էր գնացել, խնդրել, որ իրեն բարձրացրել էին դիրքեր: Չէր դժգոհում, բարձր տրամադրությամբ, ոգևորվածությամբ ծառայել է»: 2022 թ. սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերը Հայաստանի Հանրապետության սահմաններին պատերազմ սկսվեց: «Մեր վերջին զրույցը եղել է սեպտեմբերի 12-ին: Առավոտյան բարձրացել էր Իշխանասար, տեսազանգով զրուցեցինք: «Մա՛մ, տես, թե տղադ որտեղ է, սպիտակ ամպերը ոտքերիս տակ են: Դու նման բան տեսե՞լ ես»: Անգամ ինձ նկար ուղարկեց, որ տեսնեմ, թե որտեղ է: Ասաց, որ երեկոյան կզանգահարի, կզրուցենք: Երեկոյան ժամը վեցին էլ ենք զրուցել: Վերջին օրերին ինձ այնքան շատ էր զանգում ու շատ երկար էր ինձ հետ խոսում: Նույնիսկ, երբ աշխատանքի էի լինում, զանգահարում էր, անընդհատ ուզում էր ինձ հետ զրուցել: Սեպտեմբերի 13-ի գիշերն արդեն պատերազմի լուրը ստացանք: Մինչև սեպտեմբերի 27-ը փնտրել ենք Կարենիս:
Ամսի 26-ին մեզ ասացին, որ 9 տղա անհետ կորած է, որից մեկը Կարենն է: Բացառում էինք իր գերեվարվելու և զոհվելու տարբերակները: Գիտեք, այնքան ճարպիկ էր, որ վստահ էինք՝ մի ելք կգտնի, իրեն ոչինչ չի կարող պատահել, բայց դա նաև մեզ շփոթեցրեց: Շփոթեցրեց այն, որ փնտրում էինք իրեն ու չէինք գտնում: Հետո արդեն շատ մարդկանց հանդիպեցինք, որոշ բաներ պատմեցին: Վերջինը շտապօգնության մեքենայի վարորդն է տեսել իրեն, նա տեղափոխել է վիրավորներին, որոնց տղաներն իջեցրել են: Վարորդն ասել է՝ տղա՛ ջան, դու էլ արի: Գյումրեցի մի սերժանտ էլ է եղել, ասել են, որ տղաները վերևում են, պետք է գնան, նրանց հասնեն: Վարորդն ասել է՝ որ դուք գնացիք վերև, էլ հետ չեք գա: Արձագանքել է՝ հոպա՛ր ջան, դու վիրավորներին իջեցրու, և բարձրացել է դիրքեր: Ողջ մնացած տղաներից միայն մեկն է այցելել ինձ, զրուցել ենք»: Կարենը զոհվել է Իշխանասարում սեպտեմբերի 13-ի երեկոյան՝ ժամը 4-5-ի կողմերը: Կարենը տան մեծն էր, իրենից կրտսեր եղբայր և քույրիկ ունի:
«Քույրիկն իր հպարտությունն էր, մի անգամ ինձ ասաց. «Մա՛մ, շնորհակալ եմ, որ ինձ այսպիսի քույրիկ ես պարգևել»: Քույրիկն էլ այսօր ամեն ինչ անում է, որ եղբայրն իրենով էլ ավելի հպարտանա, կփորձի նաև եղբոր երազանքներն իրականացնել»: Քույրերն ու եղբայրները, ծնողներն ու կանայք դարձել են իրենց որդիների կիսատ մնացած երազանքներն իրականություն դարձնողները: Մեկը որդու երազանքի տունն է կառուցում, մյուսը՝ նրա նախընտրած մասնագիտությունն ընտրում: Բոլոր դեպքերում նպատակը մեկն է՝ ապրեցնել տղաներին, թեկուզ այս տարբերակով, բայց ապրեցնել: Ի դեպ, ապրելու ուժի մասին: «Իմ ընտանիքն է ինձ ուժ տալիս ապրելու, երեխաներս՝ Գայանես ու Ավետիսս: Հանուն իրենց փորձել եմ ուժեղ լինել, իրենք մեղավոր չեն, որ ամեն ինչ այսպես եղավ: Նրանց կյանքը դեռ առջևում է, ամեն ինչ անում ենք, որ իրենց կյանքում ամեն ինչ հարթ լինի: Վստահաբար, Կարենս նույնպես կցանկանար, որ ուժեղ լինեմ և իր եղբորն ու քրոջը հասցնեմ իրենց նպատակներին: Իմ ուժն իմ ընտանիքն է՝ ամուսինս ու երեխաներս»:
Հ. Գ. - Կարեն Ավետիսյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայության» մեդալով: Պարգևատրվել է նաև ՀԿ-ների կողմից: Հուղարկավորված է Կոտայքի մարզի հայրենի Քասախ գյուղի պանթեոնում:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ