Հայտնաբերվել են վաղ դեմենցիայի աննկատելի նշանները
Գիտություն և Մշակույթ
Միջին տարիքում հանցավոր վարքագիծը կարող է վկայել նեյրոդեգեներատիվ խանգարման վաղ սկիզբի մասին: Այս եզրակացությանն են հանգել Մաքս Պլանկի անվան մարդու ճանաչողության և նյարդաբանության ինստիտուտի գիտնականները: Ուսումնասիրության արդյունքները հրապարակվել են «Թարգմանչական հոգեբուժություն» (TransPsy) ամսագրում:
Գիտնականները 14 ուսումնասիրությունների համակարգված մետա-վերլուծություն են անցկացրել, որոնք ընդգրկել են ավելի քան 230,000 մարդու: Ուսումնասիրությունները ուսումնասիրել են, թե վարքի ինչ փոփոխություններ կարող են նախորդել դեմենցիայի զարգացմանը: Պարզվել է, որ դեմենցիայի վաղ փուլերում միջին տարիքի մարդկանց մոտ ոտնձգությունները, գույքի վնասումը, գողությունը և երթևեկության կանոնների խախտումները ավելի տարածված են եղել, քան ընդհանուր բնակչության մոտ: Սակայն ախտորոշումից հետո հիվանդները նման գործողություններ կատարել են ավելի քիչ հաճախ, քան առողջ մարդիկ:
Հետազոտողները նշել են, որ հանցավոր գործունեությունն առավել տարածված է ճակատ-քունքային դեմենցիայի վարքային ձևի դեպքում (հետազոտվածների կեսից ավելին): Այն նաև նկատվել է առաջնային պրոգրեսիվ աֆազիայի իմաստային տարբերակում (հետազոտվողների 40%-ը): Առաջնային պրոգրեսիվ աֆազիան (ՊՊԱ) նեյրոդեգեներատիվ հիվանդություն է, որը բնութագրվում է խոսքի գործառույթների աստիճանական կորստով:
Ավելի քիչ հաճախ հանցագործություններ են կատարել անոթային դեմենցիա և Հանթինգտոնի հիվանդություն ունեցող մարդիկ (15%): Ամենացածր ցուցանիշները գրանցվել են Ալցհայմերի հիվանդության (10%) և Պարկինսոնի համախտանիշի (10%-ից պակաս) ենթախմբերում:
Հետազոտությունը նաև ցույց է տվել, որ դեմենցիայով տղամարդիկ ավելի հաճախ են ցուցաբերել հանցավոր ռիսկային վարքագիծ, քան կանայք: Միևնույն ժամանակ, հիվանդների մեծ մասը իրենց կյանքում հանցագործություններ չի կատարել:
Բացի այդ, գիտնականները ուսումնասիրել են ուղեղի կառուցվածքային տարբերությունները, որոնք կապված են այս տեսակի վարքագծի հետ: Հանցագործության հակված դեմենցիայով մարդկանց մոտ քունքային բլթի ավելի արտահայտված ատրոֆիա է եղել: Նման փոփոխությունների դեպքում կարող են առաջանալ իմպուլսիվություն և անտարբերություն: Հետազոտության հեղինակները բացատրել են, որ ռիսկային հանցավոր վարքագիծը կարող է առաջանալ նաև արգելակման պատճառով՝ հույզերը վերահսկելու ունակության և որոշումներ կայացնելու արագության նվազմամբ:
Թարգմանությունը՝


















































Ամենադիտված
Իմ դարի չափ տխրությունն Անին վերցրեց իր փխրուն ուսերին ու տարավ․ Նազենի Հովհաննիսյան