Հայտնի է դարձել, թե ինչու են որոշ մարդիկ դեմքեր տեսնում պատահական առարկաների մեջ
Գիտություն և Մշակույթ
Ինչո՞ւ են որոշ մարդիկ նկատում «դեմքեր» ամպերի, ծառերի և շենքերի ճակատների մեջ, մինչդեռ մյուսները՝ ոչ: Գիտնականների միջազգային խումբը պարզել է, որ տեսողական ձյան համախտանիշ ունեցող մարդիկ՝ հազվագյուտ նյարդաբանական խանգարում, որը առաջացնում է անընդհատ «հատիկավորում» աչքերի առաջ, նման պատրանքներ են ունենում զգալիորեն ավելի հաճախ և ինտենսիվ: «The Conversation»-ը հաղորդում է այս հայտնագործության մասին:
Տեսողական ձյան համախտանիշը դրսևորվում է որպես անընդհատ թարթող կետեր, որոնք հիշեցնում են հեռուստացույցի էկրանին ստատիկ լույս: Այս կետերը պահպանվում են նույնիսկ մթության մեջ: Հիվանդները նաև հաճախ բողոքում են լուսավախությունից, «հետին պատկերներից» և միգրենից:
Կարծիք կա, որ պատճառը տեսողական կեղևի գերգրգռվածությունն է, ուղեղի այն հատվածը, որը պատասխանատու է տեսողական տեղեկատվության մշակման համար: Այս հատվածի նեյրոնները գերակտիվ են, բառացիորեն «ծանրաբեռնելով» ընկալումը աղմուկով:
Հասկանալու համար, թե ինչպես է սա ազդում ընկալման վրա, հետազոտողները հրավիրել են ավելի քան 250 կամավորների՝ առցանց թեստ անցնելու: Մասնակիցներին ցուցադրվել է 320 պատկեր՝ ծառի կեղևից մինչև սուրճի բաժակներ, և խնդրել են 0-ից 100 սանդղակով գնահատել, թե որքան հստակ են տեսնում դեմքը յուրաքանչյուր պատկերում: Հարյուր երեսուներկու մարդ հայտնել է տեսողական ձյան ախտանիշների մասին, մինչդեռ 104-ը կազմել են վերահսկիչ խումբ: Հետազոտողները նաև նշել են, թե որ մասնակիցներն են տառապում միգրենից։
Արդյունքները հստակ էին. տեսողական ձյուն ունեցող մարդիկ զգալիորեն ավելի հակված էին «ճանաչել» դեմքերը բոլոր պատկերներում: Եվ և՛ համախտանիշով, և՛ միգրենով մասնակիցները ամենաբարձր միավորներն են ստացել։
Դեմքերը պատահական նախշերով տեսնելը նորմալ է և հայտնի է որպես պարեյդոլիա: Էվոլյուցիոն տեսանկյունից մարդու ուղեղը «ծրագրավորված է» արագ ճանաչել դեմքերը՝ կարևոր սոցիալական ազդանշան։
Տեսողական ձյուն ունեցող մարդկանց մոտ այս ունակությունը, կարծես, ծայրահեղ ուժեղացված է. ուղեղը «միացնում է կետերը» այնտեղ, որտեղ դրանք գոյություն չունեն: Սա հաստատում է, որ համախտանիշը պարզապես տեսողական խանգարում չէ, այլ ամբողջ ընկալման համակարգի գործունեության փոփոխություն։
Հեղինակները կարծում են, որ դեմքերի նախշերի ճանաչման թեստերը կարող են հարմար մեթոդ լինել տեսողական ձյան համախտանիշը ախտորոշելու համար: Դրանք արագ, պարզ և հարմար են նույնիսկ երեխաների կամ այն հիվանդների համար, ովքեր դժվարանում են նկարագրել իրենց զգացողությունները:
Թարգմանութոյւնը՝ Lurer.com-ի


















































Ամենադիտված
Իմ դարի չափ տխրությունն Անին վերցրեց իր փխրուն ուսերին ու տարավ․ Նազենի Հովհաննիսյան