Հացի գի՞նն էլ կթանկանա. ինչ է սպասվում հայ սպառողներին

Ռուս-ուկրաինական հակամարտության ֆոնին Հայաստանում ակտիվորեն քննարկվում է հացի գնի հնարավոր բարձրացման լուրը: Մինչ այս ամենը դեռ խոսակցություններ են, որոշներն արդեն հասցրել են գնել ալյուրով լի պարկեր և ապահովել իրենց վաղվա օրը:

Արդյո՞ք իսկապես Հայաստանում սուղ է հացահատիկի խնդիրը և ինչ կարելի է սպասել առաջիկայում, այս և մի շարք այլ հարցերին ԼՈՒՐԵՐ.com -ի հետ զրույցում պատասխանեց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը, որը ընդգծեց` անկախ ռուս-ուկրաինական հակամարտության` Հայաստանում կար հացահատիկի խնդիր.

«Հաշվի առնելով, որ 2021 թվականը եղել է հացահատիկի տեսանկյունից բավականին մտահոգիչ տարի` կարող ենք ասել, որ 2022 թվականի ընթացքում հացահատիկի նկատմամբ մեր քաղաքացիների պահանջարկը և սպասելիքները բավականին մտահոգիչ են: Նշեմ՝ օրինակ 2021 թվականին Հայաստանում արտադրվել է 97.2 հազար տոննա հացահատիկ, որը 2020 թվականի համեմատ պակաս է 26.5% -ով: Այսինքն՝ մենք անցած տարի մոտ 26.5% -ով ավելի քիչ հացահատիկ ենք արտադրել: Այս ամենի հետևանքով 2021 թվականին հացահատիկի մեր ինքնաբավության մակարդակը կտրուկ նվազել է, եթե 2020 թվականին այն կազմում էր 24.4%, ապա 2021 թվականին կազմեց 18%, այսինքն՝ ինքնաբավության մակարդակը մոտավորապես  6.4 %-ով նվազել է»,- ընդգծեց տնտեսագետը:

Ըստ Սուրեն Պարսյանի՝ մենք կախվածություն ունենք ներկրումից: Նա նշեց, որ 2021 թվականին ներկրել ենք շուրջ 270 հազար տոննա ցորեն, որի 90% -ը  ներկրել ենք ՌԴ-ից, իսկ մնացածը՝ Ուկրաինայից: 

«Այս տարի, պայմանավորված ռուս-ուկրաինական հակամարտությամբ, հացահատիկի հասանելիությունը կտրուկ նվազել է բոլոր երկրների համար: Այն երկրները, որոնք ներկրումից են կախված, ինչպիսին է Հայաստանը, լուրջ մտահոգվելու կարիք ունեն: Ակնհայտ է, որ այս տարվա ընթացքում հացահատիկի գները բարձրանալու են, որի պատճառը պարարտանյութերի, վառելիքի գնի թանկացումն է»,- ասաց տնտեսագետը: 

Վերջինս ասաց, որ հայ սպառողը պետք է ձեռք բերի ՌԴ-ից ներկրվող օրեցօր թանկացող հացահատիկը: Հիմնական խնդիրն էլ այն է, որ Հայաստանը չի կարողանում ինքնաբավությունն ապահովել հացահատիկի մասով, և հիմա, ըստ էության, համաշխարհային շուկայի, այս դեպքում ՌԴ-ի շուկայի գներից է կախված մեր հացահատիկի գինը և դրա հասանելիությունը:

Հարցին՝ ինչ է կարծում, կարող է Ռուսաստանը սահմանափակումներ կիրառի և այլևս հացահատիկ չարտահանի Հայաստան, տնտեսագետը պատասխանեց.

«Հնարավոր է, որ Ռուսաստանը սահամանափակումներ մտցնի հացահատիկի՝ Հայաստան արտահանման հետ կապված, բայց քանի որ Հայաստանը ԵԱՏՄ անդամ երկիր է, քիչ հավանական է, որ այդ սահմանափակումները հենց Հայաստանի վրա կկիրառվեն: Այն կարող է երրորդ երկրների նկատմամբ կիրառվել, բայց ոչ Հայաստանի, մեր երկիրը, պարզապես, պարտադրված է լինելու շատ ավելի թանկ վճարել Հայաստան ներկրվող հացահատիկի համար»,- նշեց նա:

Սուրեն Պարսյանն ասաց, որ անկախ ռուս-ուկրաինական հակամարտության` մեզ մոտ առանց այն էլ հացահատիկի սուղ իրավիճակ է.

«Նախորդ տարի հացահատիկի բերքատվությունը կտրուկ ընկել էր, ինչպես նաև մոտ 3 հազար հեկտար հացահատիկի տարածքներ կրճատվել են՝ անցնելով ադրբեջանցիների կողմը: Բացի սա՝ 2020 թվականին 44-օրյա պատերազմի հետևանքով մենք կորցրեցինք նաև հացահատիկի ցանքատարածություններ, որտեղ աճեցվում էին 60-ից մինչև 70 հազար տոննա հացահատիկ, որը մեզ համար կարևոր,  ինքնաբավությունը ապահովող աղբյուր էր, այսինքն՝ մենք տեղում արտադրում էինք հացահատիկ, իսկ հիմա դա էլ ենք ներկրում ՌԴ-ից»,- նշեց Սուրեն Պարսյանը՝ հավելելով, որ տարեկան մենք սպառում ենք 550 հազար տոննա հացահատիկ, բայց անցյալ տարի մենք փաստացի կարողացել ենք արտադրել ընդամենը 97.2 հազար տոննա: 

Հացահատիկի հետ կապված խնդրի լուծումը տնտեսագետը տեսնում է այսպես. «Կառավարությունը պետք է տրամաբանված, հետևողական, գյուղատնտեսական քաղաքականություն վարի: Պետք է հասկանալ, որ առաջին անհրաժեշտության մի շարք ապրանքներ պետք է տեղում արտադրել, սա քաղաքական որոշում է, որը պետք է կայացվի, սակայն գործող իշխանությունը կարծում է, որ հնարավոր է ներկրելով ավելի շատ գլխացավանքներից ազատվել»,- եզրափակեց մեր զրուցակիցը:

Զվարթ Պետրոսյան

Այս թեմայով Քաղաքացիական պատերազմ են հրահրում․ արշավ Եկեղեցու և Կիրանցում ակցիայի մասնակիցների դեմ Բանակցողը պետք է փոխվի, հակառակ դեպքում սա պատերազմ է ժողովրդի դեմ, Ալիևն իր մարդուն է նշանակել Փաշինյանը Ալիևի դեսպանի կարգավիճակով սպառնում է հայ ժողովրդին, եթե չանենք կլինի պատերազմ. Սուրենյանց Սա պատերազմ է մեր ինքնության դեմ, ոչ թե ուղղակի տարածքի խնդիր, մեզ ծնկի չեն բերելու. Արսեն Գրիգորյան (տեսանյութ) Իսրայելը հայտարարել է, որ պատերազմ չի ցանկանում Իրանի և Լիբանանի հետ, բայց հարձակման դեպքում պատրաստ է դրան Եթե պատերազմ լինի, այդ պատերազմը բերելու է Նիկոլ Փաշինյանը. Սաղաթելյան Թաիլանդում «պատերազմ» է սկսվել կապիկների խմբերի միջև (տեսանյութ) Պատերազմում կյանքեր փրկած կին հրամանատարը․ ՀՀ ՊՆ–ն տեսանյութ է հրապարակել Դե յուրե հատուկ ռազմական գործողություն է, դե ֆակտո՝ պատերազմ. Պեսկովը՝ Ուկրաինայի մասին Փաշինյանը ժողովրդին ասում է՝ հետ չգնաք, պատերազմ է սկսվելու, բայց չկա քարտեզ ու համաձայնագիր