Նիկոլ Փաշինյանը Լուկաշենկոյին չշնորհավորելու տարբերակ չուներ. քաղաքագետ

Երեկ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին՝ պաշտոնում վերընտրվելու կապակցությամբ շնորհավորանքը լայն քննարկումների առիթ հանդիսացավ. ոմանք վարչապետի այդ քայլը ճիշտ են համարում, ոմանք էլ՝ հակառակը: Թեմայի շուրջ ԼՈՒՐԵՐ.com-ը զրուցել է քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանի հետ:

Քաղաքագետը կարծում է՝ առաջին հերթին, եթե Նիկոլ Փաշինյանը չշնորհավորեր, կնշանակեր հարաբերությունների սառեցում, գուցե նաև խզում. «Հաշվի առնենք, որ ԵՏՄ, ՀԱՊԿ անդամ են և՛ Հայաստանը, և՛ Բելառուսը, ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը Բելառուսի ներկայացուցիչն է, և գոյություն ունեն բազմաթիվ միջպետական պայմանագրեր, այդ թվում նաև՝ գաղտնի, որոնց բովանդակությունը մենք չգիտենք, ուղղակի կարող ենք ինչ-որ բաներ կռահել: Հիմա, նման պայմաններում չշնորհավորել, իմ կարծիքով, հնարավոր չէր, առավել ևս, որ Եվրոպական միությունը դեռ խնդիր չի դրել, որ պետք է չճանաչի Բելառուսի ընտրությունները, և, ամենայն հավանականությամբ, կճանաչի»,- նկատեց Դանիելյանը և հավելեց. «Պետք է հաշվի առնել, որ Բելառուսի հիմնական ընդդիմադիրը՝ Սվետլանա Տիխանովսկայան, կոչ է արել բանակցությունների գնալ, իր հետևորդներին հորդորել է ենթարկվել օրենքին, այսինքն՝ ինքն իշխանության օգնությամբ գնացել է Լիտվա և ցանկություն է հայտնել վերադառնալ խոհանոց՝ իր երեխաների մոտ։ Եթե նախագահի հիմնական ընդդիմադիր թեկնածուն պատրաստ չէ պայքարել, ավելին՝ կարող է ճանաչել ընտրությունների արդյունքները, ապա ինչի մասին է խոսքը»:

Ըստ քաղաքագետի՝ Նիկոլ Փաշինյանը չշնորհավորելու տարբերակ չուներ, որովհետև ԵՏՄ երկրները շնորհավորել են, Եվրոպական միության հիմնական երկրները շնորհավորելու են, իսկ եթե լինեն երկրներ, որոնք չեն շնորհավորի, միևնույն է՝ Բելառուսի գործող նախագահի հետ հարաբերությունները շարունակելու են. բոլոր նախկին փորձերը սա են ցույց տալիս:

«Նույնը եղավ Հայաստանում 2008,1996 թվականների ընտրությունների արդյունքում. և՛ Եվրոպական միությունը, և՛ ԱՄՆ-ը Հայաստանի ղեկավարության հետ շարունակեցին իրենց բնականոն աշխատանքները և բազմաթիվ ծրագրեր իրականացրին, հանդիպումներ ունեցան, կարծում եմ, նույնը Բելառուսի հետ տեղի կունենա»,- նշեց Դանիելյանը:

Քաղաքագետը առանձնացնում է այլ պատճառ ևս. «Եթե Եվրոպական միության երկրները խզեն իրենց հարաբերությունները Բելառուսի հետ, նշանակում է՝ 100 տոկոսանոց կերպով մղում են Ռուսաստանի գիրկը, այն է՝ զրկում են Բելառուսին որևէ հավասարակշռությունից, ես կարծում եմ, որ այդ երկրները նման քայլի չեն գնա. դա են ցույց տալիս ողջ նախորդ նման դեպքերը»:

Դանիելյանի խոսքով՝ շնորհավորանքը պայմանավորված էր ոչ թե  քաղաքական հանգամանքներով, այլ պետական, որը առաջացնում է մեկ այլ հարց ևս. «Ներքաղաքական առումով, Նիկոլ Փաշինյանը իր քաղաքականության կենտրոնում դրել է 2008 թվականի ընտրությունների հարցը և, ըստ էության, շնորհավորում է նույն վիճակում գտնվող Բելառուսի պայմանական նոր ղեկավարին. սա արդեն իր անձնական վարկանիշի խնդիրն է ու իր քաղաքականության գաղափարական ձախողումը»,- նկատեց քաղաքագետը:

«Բելառուսը Արցախի հարցում որևէ յուրահատուկ դիրքորոշում չունի. Բելառուսը ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, ինչը ճանաչում են բոլոր երկրները և՛ դաշնակից, և՛ ոչ դաշնակից, և ՀՀ-ն Արցախի ճանաչման քայլ չի արել, այսինքն՝ Ադրբեջանի տարածքային անձնմխելիության հարցը Հայաստանը չի վիճարկել՝ ճանաչելով Արցախի անկախությունը, ինչը արեց Ռուսաստանը Աբխազիայի և Հարավային Սերբիայի մասով, Արևմուտքը՝ Կոսովոյի հարցում: Ինչ վերաբերում է Բելառուսի կողմից զենքի վաճառքին, ասեմ՝ և՛ Ռուսաստանը, և՛ Ուկրաինան ավելի մեծ քանակությամբ, և՛ Իսրայելը, և՛ Չեխիան, և՛ Սլովակիան ու այլ բազմաթիվ երկրներ նույնպես վաճառել են, այսինքն՝ Բելառուսը չի արել որևէ բան, ինչը չեն արել այլ երկրներ: Առհասարակ, միջազգային քաղաքականության մեջ բարոյական հարցեր գոյություն չունեն»,- ընդգծում է Դանիելյանը:

Խոսելով Լուկաշենկոյի և Ալիևի հարաբերությունների մասին՝ քաղաքագետը նշեց, որ նրանց հարաբերությունները տնտեսական հիմք ունեն. «Նույնիսկ, երբ Ռուսաստանի հետ խնդիրներ էր առաջացել Ռուսաստանի միջպետական պարտքի վերադարձման մասով, Ալիևը իրեն օգնեց ժամանակին վերադարձնել պարտքը, և Լուկաշենկոն ասում է՝ պատրաստ է զենք վաճառել նաև Հայաստանին: Այսինքն, տնտեսական լուրջ հարաբերություններ ունեն Ադրբեջանի հետ, իսկ քաղաքականության մեջ ամեն ինչ հիմնված է շահերի վրա: Միջպետական հարաբերություններում գոյություն ունեն շահեր, և բարոյակունությունը զուտ ցուցադրական երևույթ է, իրականում նման բան չկա, և կարևոր չէ՝ երկիրը ժողովրդավարական է, թե՝ ոչ»:

Քաղաքագետը վստահ է՝ եվրոպական երկրները չեն խզելու իրենց հարաբերությունները Բելառուսի հետ, և որոշ ժամանակ հետո որոշները նույնպես կշնորհավորեն:

«Ես չեմ ասի, որ Եվրոպական կառույցները ժամանակին աջակցել են բանտերում գտնվող Հայաստանի քաղաքական ընդդիմադիրներին և չեմ ասի, որ, առանձնապես իրենց նկատմամբ հարգանք էին տածում, նույն կերպ կաջակցեն Բելառուսում գտնվող ընդդիմադիրներին, որոնք ձերբակալված են և պրոցես կգնա՝ նրանց ազատելու համար: Կարծում եմ՝ նրանք բոլորը կազատվեն, ես, ցավոք, այս ամենի մեջ որևէ արտառոց բան չեմ տեսնում»,- եզրափակեց քաղաքագետը:

Արփինե Հակոբյան

Այս թեմայով Այստեղ է՞լ է ՀԱՊԿ-ը մեղավոր. Զախարովա Լուկաշենկոն հայտարարել է, որ կհամաձայնի, եթե մարդիկ ցանկանան այլ նախագահ ընտրել Եթե Հայաստանը որոշի դուրս գալ ՀԱՊԿ-ից, հարց է՝ ինչպես է նրա ներկայիս ղեկավարությունը գնահատում երկրի առջև ծառացած սպառնալիքները. Թասմաղամբետով Տարածաշրջանում կայունությունը մեծապես կախված է Հայաստանի և Ադրբեջանի խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հեռանկարներից. ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Հայաստանի գործունեությունը կազմակերպությունում շարունակվում է. ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Դեռ ժամանակ կա, շատ բան կարող է փոխվել. ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը՝ գագաթնաժողովին Փաշինյանի մասնակցության մասին Նախքան ասելը, որ ՀԱՊԿ-ը պարտավոր է սահմանել իր պատասխանատվության գոտին, պետք է սահմանել ՀՀ սահմանները. Լավրով Ակնկալում ենք Հայաստանի ղեկավարության քաղաքական սթափությունը. ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Հայաստանը զգալիորեն կրճատել է իր գործունեության ծավալը որպես ՀԱՊԿ անդամ․ Տասմագամբետով Հայաստանը չի մասնակցել ՀԱՊԿ ռազմական խորհրդի նիստին