Երբեք թույլ չենք տա տարածաշրջանում սահմանային և աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ. Իրանում հերքում են Էրդողանին

Էրդողանը ցանկանում է հայերին հասցնել այն միտքը, թե իրանցիները համաձայն են միջանցքը Իրանի տարածքով անցնելուն և դեմ են Հայաստանով դրա անցմանը։ Այս մասին ասել է Եվրասիայի և Կովկասի տարածաշրջանի հարցերով գիտաշխատող, դոկտոր Ահմեդ Քազեմին, գրում է Pars Today-ը։

«Էրդողանի հայտարարությունն արվել է Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու և Իրանի ու Հայաստանի միջև պառակտում սերմանելու նպատակով: Ալիևն ու Էրդողանը ձգտում են Հայաստանում ստեղծել անխոչընդոտ արտատարածքային միջանցք, որը չի գտնվի Երևանի վերահսկողության տակ։ Մյուս կողմից, Իրանում նման միջանցքի ստեղծումն իրագործելի չէ: Իրանը հզոր է և կարող է պաշտպանել իր ինքնիշխանությունը։

Բացի այդ, Նախիջևանի և Բաքվի հարաբերությունները շարունակվում են  արդեն 30 տարի և նորություն չեն: Իսկ Իրանը բազմիցս ընդգծել է, որ անցած 30 տարիներին հիմք է տվել Թուրքիայի՝ Բաքվի, Կենտրոնական Ասիայի և Նախիջևանի հետ կապի, Հայաստանի՝ արտաքին աշխարհի հետ կապի համար, իսկ 2021 թվականի մարտին Բաքվի և Իրանի միջև այդ մասին ստորագրվել է փոխըմբռնման հուշագիր։

Հայերը լավ գիտեն միջանցքի և հաղորդակցության գծի տարբերությունը։ Հայաստանը աչք  փակեց Լեռնային Ղարաբաղի և Լաչինի միջանցքի վրա, քանի որ չցանկացավ Բաքվին պատրվակ տալ միջանցքի համար: Հայերը շատ լավ հասկանում են, որ եթե նույնիսկ Բաքուն և Թուրքիան Հայաստանից նորմալ հաղորդակցման գիծ ստեղծեն, նրանք ի վերջո այդ հաղորդակցման գիծը կվերածեն Հայաստանը բռնազավթելու պահանջի։ Ուստի հայ պաշտոնյաները նշում են, որ Հայաստանը չպետք է նույնիսկ նորմալ ճանապարհ տրամադրի դեպի Թուրքիա և Բաքու, և որ Իրանի երթուղին, որը հայտնի է որպես Արաքսի ճանապարհ, լավագույն ծրագիրն է՝ Բաքվի և Թուրքիայի, Նախիջևանի ու Հայաստանի միջև արտաքին կապ հաստատելու համար:

Անկախ նրանից, թե ինչ նպատակով է արվել Էրդողանի հայտարարությունը, փաստն այն է, որ միջազգային իրավունքի կանոնների և ՄԱԿ-ի կանոնադրության համաձայն՝ Իրանը երբեք թույլ չի տա սահմանային և աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ և տարածաշրջանում պատմական մայրուղիների փակում։ Ուստի Բաքվի և Թուրքիայի համար լավագույն լուծումը Իրանի ուղուց օգտվելն ու 2021 թվականի մարտի փոխըմբռնման հուշագրի իրականացումն է, և նրանք պետք է զերծ մնան պատմական և աշխարհաքաղաքական հարցերի հետ երկիմաստ ու ոչ միանշանակ հաղորդագրություններից ու հայտարարություններից»,-ասել է Քազեմին։

Այս թեմայով Արամ Ա-ն արձագանքել է Էրդողանին Պուտինը շնորհավորել է Էրդողանին Ակնհայտ է, որ հայ-իրանական հազարամյակների հարաբերությունները հանգիստ չեն տալիս անգամ Էրդողանին Ռուս-թուրքական հարաբերությունները զարգանում են բարիդրացիության ոգով․ Պուտինը շնորհավորել է Էրդողանին «Ժողովուրդ». Ինչ խոստում է տվել Նիկոլ Փաշինյանն Էրդողանին Ադրբեջանն ազատ է ցանկացած որոշում ընդունելու. Թուրքիայի ԱԳ նախարարը խոսել է Լաչինի ու «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին «Զանգեզուրի միջանցքի» հետ կապված խնդիրը ոչ թե Հայաստանից է գալիս, այլ Իրանից. Էրդողան Հայ-թուրքական սահմանից հարցնում եմ Էրդողանին՝ ինչո՞ւ չեք բացում այն. Կարո Փայլան «Իրևանը Հայաստան տեղափոխելը դավաճանություն և հանցագործություն է». Ալիև Ինչու Հայաստանի տարածքով, ովքեր են միջանցքի հիմնական շահառուները, և ինչու միջանցք, այլ ոչ թե ճանապարհ. ՀԺ-ն անանուն հոդված է հրապարակել