Այսօր Ստեփան Զորյանի ծննդյան օրն է (տեսանյութ)

«Լեզուն իրոք մի գանձ է, որին չի կարող փոխարինել աշխարհի ոչ մի հարստություն: Նա ուրախության պահին բացում է մեր սիրտը, իսկ վատ տրամադրության ժամին նա է սփոփում մեզ.... ուստի իր մայրենի լեզուն վատ իմացողը կես մարդ է, չիմացողը՝ թշվառ, ծառից ընկած մի տերև, որ տարվում է ամեն մի պատահական քամուց»:

Ստեփան Զորյան

Ստեփան Զորյանը ծնվել է 1889 թ. սեպտեմբերի 15-ին: Ավարտել է ծննդավայրի ռուսական դպրոցը (1904): 1906–ին մեկնել է Թիֆլիս, պաշտոնավարել «Սուրհանդակ» (1909-1911թթ.), «Մշակ» (1912-1919թթ.) թերթերում` որպես գրական աշխատող և թարգմանիչ, 1919–ին փոխադրվել է Երևան:

Իր առաջին պատմվածքներում Զորյանը հանդես է բերում սուր դիտողականություն, մարդու հոգեբանության գաղտնարանները թափանցելու կարողություն։ Նկարագրելով հերոսների կյանքը` նա բացահայտում է իրականության ներքին հակասությունները։ Գրականագետ Ս. Աղաբաբյանը գրել է. «Ստ. Զորյանը, արդարև, ժողովրդի կյանքում տեղի ունեցած կերպարանափոխությունների ու նրա պատմական ճակատագրի տարեգրին է: Դրանով էլ նրա ստեղծագործությունն արժանացել է համաժողովրդական ճանաչման»:

Մարդկանց հոգեբանության վրա սեփականատիրական կրքերի ավերիչ ազդեցությունն է պատկերված «Ցանկապատը» ժողովածուում։ Հանուն շահի մարդիկ պատրաստ են ոտնատակ տալու նույնիսկ արյունակցական կապերն ու բարոյական սկզբունքները։ Սոցիալական չարիքի պատկերման առումով Զորյանի ստեղծագործության լավագույն էջերից է «Խնձորի այգին» պատմվածքը (1917)։ Նախահեղափոխական տարիների ստեղծագործությամբ Զորյանը նոր խոսք ասաց պատմվածքի ժանրում և կանգնեց արձակի փոքր ձևերի վարպետների կողքին։