Գաղափարներ Նոր տարվա անսովոր նվերների համար Օդի ջերմաստիճանը զգալի կնվազի Թրամփը խոստացել է մահապատժի ենթարկել մարդասպաններին և բռնաբարողներին Խոլեստերինն իջեցնելու 5 արագ միջոց Ֆրանսիական Ալպերում 240 դահուկորդ է տարհանվել Մյունխենում ծերանոց է այրվել, տուժածներ կան Մասկը կպարզի առաջիկա ամիսներին, թե ինչպես է Կիևը ծախսել ԱՄՆ-ի փողերը․ քաղաքագետ Իրանում էներգետիկ ճգնաժամ է սկսվել․ Վահե Դավթյան Սովորեցրե՛ք երեխաներին դեղերի անվտանգության կանոնները․ ԱՆ Նախորդ տարիներին կամավոր ատեստավորումը չհաղթահարած ուսուցիչները կշարունակեն աշխատանքը դպրոցներում Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Թորգերդուր Կատրինին Արցախցիների վերադարձի իրավունքը՝ միջազգային հանրության ուշադրության կենտրոնում 

Պեղումներ են ընթանում Լոռու բերդի, Տավուշի բերդի, Սրվեղի վանքի տարածքներում․ ԿԳՄՍՆ

Գիտություն և Մշակույթ

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության վարչության պետ Հարություն Վանյանն ու «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Արմեն Հովհաննիսյանն անդրադարձել են հուշարձանների պատմամշակութային միջավայրի պահպանության խնդիրներին և արձանագրվող խախտումներին, ներկայացրել են դրանք վերացնելու ուղղությամբ ձեռնարկված միջոցները, պետական մարմինների գործիքակազմը՝ հուշարձանների տարածքներում չթույլատրված գործունեության իրականացման դեպքերում և այլն:

Հուշարձանների պատմամշակութային միջավայրի պահպանություն, արձանագրվող խախտումներ

Անդրադառնալով հուշարձանների տարածքներում իրականացվող ապօրինություններին՝ Հարություն Վանյանը նշել է, որ արձանագրվող իրավախախտումները տարաբնույթ են. ամենատարածվածներից են գանձագողությունը, հետախուզումների դեպքերը, որոնք մեծ վնաս են հասցնում հատկապես հնագիտական հուշարձաններին:

Այդպիսի դեպքեր արձանագրվում են ինչպես պատմական մայրաքաղաքների, այնպես էլ դամբարանադաշտերի տարածքներում:

«Մեր աշխատակիցները պարբերաբար իրականացնում են շրջայցեր, մոնիթորինգ, հուշարձանների տարածքներում տեղադրված և նախարարության հետ չհամաձայնեցված հուշակոթողները, խաչքարերը կամ երկաթե խաչերը, որոնք բավականին մեծ տարածում են գտել վերջին տարիներին, համայնքներում բացատրական, իրազեկման աշխատանքներից հետո հեռացվում են»,- ներկայացրել է Հ. Վանյանը՝ նշելով, որ վերջերս, օրինակ, հեռացվել է 800-ամյա Խորանաշատի տարածքում տեղադրված խաչքարը:

«Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Արմեն Հովհաննիսյանը փաստել է, որ 2021 թ. արձանագրվել են 131 իրավախախտման դեպքեր՝ գանձագողություն, գանձախուզություն, երկաթյա գործիքներով պատերի փորագրում, ներկանյութերով գրառումներ պատերին և այլն: 2022 թ.-ին արձանագրվել է իրավախախտման 18 դեպք: Նրա խոսքով՝ այդ դեպքերի թիվը, ըստ տարիների, շատ քիչ է տատանվում:

Խախտումները կարող են լինել ինչպես հնագիտական հուշարձանների, այնպես էլ ճարտարապետական կառույցների դեպքերում: Հասցված վնասները գնահատվում են փորձագիտական եզրակացությունների հիման վրա, դրանք տրամադրվում են իրավապահ մարմիններին: Իրավախախտները ենթարկվում են վարչական պատասխանատվության. տուգանքներ են վճարվում, պահանջ է ներկայացվում վերականգնելու հուշարձանի նախկին տեսքը և այլն:

«Նմանօրինակ դեպքեր են արձանագրվել Գյումրու «Կումայրի» արգելոց-թանգարանի տարածքում: Հուշարձան շենքի վրա նոր հարկ էին ավելացրել, իրականացրել էին պատուհանների կամ դռների փոփոխություն, շենքի երեսապատի քարերի փոփոխություն: Օրենքով սահմանված կարգով դեպքերին ընթացք է տրվել, և հուշարձանն աղավաղողը պարտավորվել է այն վերադարձնել նախկին տեսքին»,- դեպքեր է նշել Հարություն Վանյանը:

Ըստ նրա՝ բացի պետական գործիքակազմից՝ շատ կարևոր է, որ համայնքն ինքը ճանաչի իր հուշարձանները և հոգ տանի դրանց մասին, քանի որ պատշաճ չվերաբերվելու դեպքում, անկախ վերահսկողությունից, դեպքերը կշարունակվեն:

Հ. Վանյանն իրազեկել է, որ վերջերս «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի կողմից Վայոց ձորում կազմակերպվել է «Համայնքային հուշարձանապահպանություն» թեմայով սեմինար-քննարկում, ինչը շարունակական կլինի նաև մյուս մարզերում:

Հուշարձանների պահպանական գոտու սահմաններում չեն բացառվում մասնավոր հողերի առկայություն, սակայն դրանց օգտագործումն օրենքով ենթակա է որոշակի սահմանափակումների, ինչի մասին պետք է իրազեկ լինեն քաղաքացիները:

Բացի իրազեկումից՝ որպես կանխարգելիչ միջոցներ՝ հիմնականում արգելոց-թանգարանների տարածքներում տեղադրված են նաև տեսախցիկներ, որոնք ժամանակի ընթացքում կավելանան այլ հուշարձանապատկան տարածքներում:

Բանախոսներն անդրադարձել են ոչ միտումնավոր, պատահաբար հայտնաբերված հնագիտական գտածոներին, որոնք քաղաքացին պետք է ներկայացնի Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ՝ որոշելու դրանց պատմական արժեքը, և լիազոր մարմնին՝ ԿԳՄՍ նախարարություն:

Հուշարձանների վերականգնման աշխատանքների վերաբերյալ

Հուշարձանների վերականգնման աշխատանքներն ընթանում են մի քանի փուլով՝ սկսած պեղումներից, նախագծանախահաշվային փաստաթղթերի կազմման աշխատանքներից մինչև բուն վերականգնում: Այս տարի ոլորտի համար պետական բյուջեից հատկացված է ավելի քան 300 մլն դրամ:

Արդեն իսկ պեղումներ են ընթանում Լոռու բերդի, Տավուշի բերդի, Սրվեղի վանքի տարածքներում:

Բուն վերականգնման աշխատանքներ և հատկացումներ նախատեսված են հետևյալ հուշարձանների համար՝

ՀՀ Տավուշի մարզի Դիլիջան համայնքի Հ. Շարամբեյանի անվան ժողովրդական արվեստների թանգարանի նորոգման, ամրակայման աշխատանքներ՝ 26 735 052 ՀՀ դրամ,
ՀՀ Տավուշի մարզի Գոշ համայնքի Գոշավանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու տանիքածածկերի նորոգման աշխատանքներ՝ 5 544 096 ՀՀ դրամ,
ՀՀ Լոռու մարզի Քոբայր ե/գ կայարանի Քոբայրավանքի սեղանատան վերականգնման և տարածքի բարեկարգման աշխատանքներ՝ 20 392 074 ՀՀ դրամ,
ՀՀ Լոռու մարզի Ալավերդի համայնքի Սանահին վանական համալիրի Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու նորոգման և ամրակայման աշխատանքներ՝ 27 300 000 ՀՀ դրամ,
ՀՀ Լոռու մարզի Լոռի բերդ համայնքի նույնանուն ամրոցի պարիսպների ամրակայման և վերականգնման աշխատանքներ՝ 44 119 600 ՀՀ դրամ։
Մի շարք հուշարձաններ կվերականգնվեն նաև պետություն-մասնավոր հատված համագործակցությամբ: Այդպիսով, բարերարների միջոցների հաշվին կվերականգնվի Արագածոտնի մարզի Հարթավանի Աստվածընկալ եկեղեցին, որի վերականգնումն անցած տարի ընթացքի մեջ էր ու շարունակվում է նաև այս տարի:

Նոր մեկնարկած ծրագրերից են Կոտայքի մարզի Սոլակի Մայրավանքի և Արագածոտնի մարզի Թալինի Կաթողիկե եկեղեցու վերականգնման աշխատանքները: Այս շարքը շարունակական է:

Հետևե՛ք -ին Youtube-ում`
Գաղափարներ Նոր տարվա անսովոր նվերների համար Օդի ջերմաստիճանը զգալի կնվազի Թրամփը խոստացել է մահապատժի ենթարկել մարդասպաններին և բռնաբարողներինԽոլեստերինն իջեցնելու 5 արագ միջոց Ֆրանսիական Ալպերում 240 դահուկորդ է տարհանվելՄյունխենում ծերանոց է այրվել, տուժածներ կան Մասկը կպարզի առաջիկա ամիսներին, թե ինչպես է Կիևը ծախսել ԱՄՆ-ի փողերը․ քաղաքագետ Իրանում էներգետիկ ճգնաժամ է սկսվել․ Վահե ԴավթյանՍովորեցրե՛ք երեխաներին դեղերի անվտանգության կանոնները․ ԱՆ Նախորդ տարիներին կամավոր ատեստավորումը չհաղթահարած ուսուցիչները կշարունակեն աշխատանքը դպրոցներում Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Թորգերդուր Կատրինին Արցախցիների վերադարձի իրավունքը՝ միջազգային հանրության ուշադրության կենտրոնում Հարավային Կովկասի ընդհանուր տնտեսական աճը կազմել է 6,9 տոկոս, ամենացածր ներդրումը եղել է Հայաստանից Ուկրաինան 1 միլիարդ դոլար է ստացել ռուսական ակտիվներից ԵՄ անդամ Սլովակիայի նախագահը երեկ գնացել էր Ռուսաստան՝ Պուտինին խնդրելու, որ շարունակեն գազի մատակարարումը. Հովհաննես Ավետիսյան Վաշինգտոնն արձագանքեց Հայաստանին զինելու մասին Ալիևի մեղադրանքներին. «Ազատություն» Հարյուրավոր հասցեներում լույս չի լինելու․ հասցեներ Անհասկանալի հույզեր առաջացնող նկար. Քրիստինա Վարդանյան Մի շարք պատմամշակութային օբյեկտներ հուշարձանի կարգավիճակ են ստացել Հրավառություն իրականացնող կազմակերպությունները պետք է ունենան լիցենցիա. ՆԳՆ Աղբատար մեքենայի հետևի զույգ անվադողերը պոկվել ու հարվածել են «Toyota Camry»-ն. վիրավոր կա Մալխասն իր ջազով ստեղծել է Երևան, որը հիշեցնում է մեր հարուստ մշակույթը․ Ավինյան Արցախը Ադրբեջանի կազմում ճանաչող Փաշինյանը ասելիք կունենա, դիմելու եմ դատախազություն․ Առաքելյան Նորք-Մարաշում կառուցվել է պուրակ և հիմնանորոգվել բակային տարածք․ քաղաքապետարան Թուրքիան ու Ադրբեջանը քննարկում են զորավարժությունների ինտենսիվության ավելացման հարցը Էս ապիկարները չեն կարողանում աղբի վերամշակման գործարան կառուցեն, որով աղբը բյուջեին միլիարդավոր դրամներ կբերի․ Կամենդատյան Հայտնի է Քրիստոֆեր Նոլանի նոր նախագծի աստղային դերասանական կազմը (լուսանկարներ)Ալեն Սիմոնյանը պարգևատրումներ է արել ՔՊ նիստը վարել է Պապոյանը, կուսակցության 2025թ.-ի բյուջեն են հաստատել Ճակատագրական որոշումներ կայացնելիս Նիկոլի մտքով ինչու չի անցել խորհրդակցել նախագահների հետ․ Զաքարյան Իրանում էներգետիկ ճգնաժամ է սկսվել. Երևանի համար այսօր կարևոր է Իրան-Հայաստան նոր էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումը. Վահե Դավթյան Հայոց Հայրապետը հորդորեց սարկավագներին ամենայն ջանք ի գործ դնել բարձր պահելու Հայ Եկեղեցու բարի համբավը Ի՞նչ հավելված է մշակել առողջապահության նախարարությունը (տեսանյութ) Մենք էլ լինեինք նախկին ղեկավարների փոխարեն, Փաշինյանի հետ բանավեճի չէինք գնա. հարցում Մայթը շինարարության նպատակով փակելու թույլտվություն տվել է անձամբ Տիգրան Ավինյանը․ Հայրումյան ՆԳ նախարարն ընդունել է ՄԱԶԾ պատվիրակությանըՀիմա երեք նախագահներն ինչ էլ ասեն՝ արժեք չունի, թե փոշմանեք բանավիճել, ձայն հանեք․ Փաշինյան Հայկական արծվագորգի զարդանախշը՝ ադրբեջանական «Հաղթանակի զբոսայգում» Ջուլիա Ֆոքսը մերկ նկարահանվել է (լուսանկարներ)Լևոն Քոչարյանի օգնականի արձագանքը Վահագն Ալեքսանյանին Նոր Տարուց առաջ անհիմն թանկացումների մասին հերթական որոշումն ընդունվեց․ Մարության Սարի թաղի ճանապարհին բախվել են մեքենան ու մոպեդը. մոպեդավարը հիվանդանոցի ճանապարհին մահացել է Նոր հանրաքվեի գաղափարը որևէ կապ չուներ Արցախը իբր Ադրբեջանի կազմ վերադարձնելու հետ. Գևորգ Դանիելյան Parker Solar Probe տիեզերանավը սուզվելու է Արեգակի տաք մթնոլորտ (լուսանկարներ)Բաքվի ավտորիտար ռեժիմի ահագնացող քաղաքականությունը․ COP29-ի հակառակ կողմը Տիգրան Ավինյանին առաջարկում եմ մամուլից տեղեկանալ իր երդման արարողության վրա կատարված աննպատակ ծախսերի մասին և դրանք վերադարձնել համայնքի բյուջե. Էդգար ՂազարյանՀայտնի են Հայաստանի հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի առաջնության չեմպիոններըԵս ինքս եմ ձեռնոց նետում Փաշինյանին. արի ինձ հետ բանավեճի, դու կպարտվես, կասկած չունեմ. Վարդան Օսկանյան (տեսանյութ)Քաղաքացին ինքնասպանության փորձ է կատարել Դավթաշենի կամրջից Գրենլանդիան չի վաճառվում և չի վաճառվելու․ Գրենլանդիայի վարչապետ Մութե Էգեդե
Ամենադիտված