Անվանվել է թաքնված սխալ, որը մեծացնում է թոքերի քաղցկեղի վտանգը
Այլ
Դիետայում շաքարի և ճարպի ավելցուկը հանգեցնում է մարմնում գլիկոգենի ածխաջրերի կուտակմանը, որը «սնուցում է» թոքերի քաղցկեղի ուռուցքային բջիջները։ Այս եզրակացության են եկել Ֆլորիդայի համալսարանի գիտնականները։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Nature Metabolism ամսագրում։
«Թոքերի քաղցկեղը ավանդաբար չի դիտվել որպես սննդակարգի հետ կապված հիվանդություն», - ասում է առաջատար հետազոտող Ռամոն Սունը՝ Ֆլորիդայի համալսարանի առաջադեմ տարածական կենսամոլեկուլային գիտության կենտրոնի տնօրենը:
Այս սխալ կարծիքը հերքելու համար գիտնականները մի շարք փորձեր են անցկացրել բջջային գծերի վրա: Հիմքը վերցվել է Լաֆորայի հիվանդության զարգացման մեխանիզմի վրա, որն առաջացնում է ուղեղային ծառի կեղևի նեյրոնների զարգացման խանգարում և ներկայացնում է գլիկոգենի նյութափոխանակության խանգարումներ։ Սա պոլիսախարիդ է, որը մարմնում գործում է որպես գլյուկոզայի պահեստ: Գիտնականները բացատրել են, որ գլիկոգենը մեծ քանակությամբ է կուտակվում քաղցկեղի տարբեր տեսակների մեջ։
Օգտագործելով լաբորատոր և համակարգչային մոդելներ՝ հետազոտողները պարզել են, որ գլիկոգենը թոքերի քաղցկեղի դեպքում գործում է որպես օնկոգեն մետաբոլիտ: Գիտնականները պարզել են, որ որքան շատ է գլիկոգենը քաղցկեղի բջիջներում, այնքան ուռուցքն ավելի արագ է զարգանում։
Լրացուցիչ հետազոտությունները մկների վրա հաստատել են բացահայտումները: Երբ կենդանիներին կերակրում էին յուղոտ և քաղցր կերակուրներով, որոնք նպաստում էին արյան մեջ գլիկոգենի կուտակմանը, նրանց թոքերում ուռուցքներ էին աճում։ Երբ գլիկոգենի մակարդակը նվազում էր, քաղցկեղի առաջընթացը դանդաղում էր:
Գիտնականները բացատրել են, որ գլիկոգենի ավելցուկը կարող է կուտակվել մարմնում և կերակրել թոքերի քաղցկեղի ուռուցքներին՝ ապահովելով նրանց աճի համար «շինանյութ»:
Հետազոտողները հավելել են, որ այժմ կան երեք դեղամիջոցներ, որոնք կարող են թիրախավորել գլիկոգենի մակարդակը: Դրանք բոլորը մշակվել են Լաֆորայի հիվանդության ուսումնասիրության ժամանակ, սակայն կարող են օգտագործվել որպես լրացուցիչ գործիք թոքերի քաղցկեղի դեմ պայքարում։ Նշվում է, որ այս հիվանդության կանխարգելման համար հիմք է հանդիսանում ճիշտ սնվելու սովորությունների ձևավորումը։
«Սննդանյութերով խիտ սննդակարգի առաջնահերթությունը, ակտիվ ապրելակերպի պահպանումը և ալկոհոլի օգտագործումը նվազագույնի հասցնելը երկարաժամկետ առողջության համար հիմնարար ռազմավարություններ են», - եզրակացրել են գիտնականները:
Թարգմանությունը՝ Մանուել Թամազյանի
