Պետք է պնդել, որ ԵԱՏՄ շուկայում ռազմավարական ապրանքների գնումը կատարվի ռուսական ռուբլով. տնտեսագետ

Եվրասիական տնտեսական միությունում երկրների միջև ապրանքների առևտուրն ազգային արժույթով իրականացնելու գործընթացի կողմնակից է տնտեսագետ Աշոտ Թավադյանը: Նրա կարծիքով' պարտադիր պետք է պնդել, որպեսզի ԵԱՏՄ շուկայում ռազմավարական ապրանքերի գնումը, օրինակ, գազի դեպքում, կատարվի ռուսական ռուբլով: «Մենք դրանով կշահենք, որովհետև երկու անգամ կոնվերտացիա չենք կատարի, 1.5 միլիարդ տրանսֆերտ ե նք ստանում ռուսական ռուբլով, իսկ վճարում ենք 400 միլիոն գազի համար դոլարով: Տրանսֆերտներն ուղղակիորեն կծառայեն վճարումներին: Երկրորդը' ապահովագրված կլինենք ազգային արժույթի փոխարժեքի տատանումներից և դա պատճառ չի հանդիսանա էներգակիրների գների բարձրացման համար: Երրորդ'ուսական ռուբլու նկատմամբ ճնշումը կիջնի: Անհրաժեշտ է նաև ընդգծել, որ դա ԵԱՏՄ պայմանագրի 64 հոդվածի' մեզ համար նպաստավոր պահանջներից է բխում»,-«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում ասաց տն տեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Աշոտ Թավադյանը:

Բացի այդ' տնտեսագետը Հայաստանի տնտեսության աճին խոչընդտող փակ շղթայից դուրս գալու ուղիներ առաջարկեց: Նրա խոսքով'Հայաստանում ներմուծման ծավալը 3 անգամ ավելի է, քան արտահանմանը, ինչի պատճառով ՀՀ Կենտրոնական բանկը ձգտում է պահել դրամի փոխարժեքը, հակառակ դեպքում'ներմուծվող ապրանքների գները կաճեն ու դա կբերի գնաճի: Բայց մյուս կողմից' ՀՀ Կենտրոնական բանկի վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի և գնաճի միջև տարբերությունն ամենամեծն է Եվրասիական տնտեսական միության անդամ-երկրներում: «Եթե գնաճը մեզ մոտ 3.2 տոկոս է, վերաֆինանսավորման տոկոսադրույ քը' 10.25 տոկոս, ապա ՌԴ-ում 12.4 տոկոս գնաճի պայմաններում (տվյալները հոկտեմբերի վերջի դրույթամբ են) վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 11 տոկոս է: Սա նշանակում է, որ մենք վարում ենք թանկ փողերի քաղաքականություն, ու մեր տնտեսությունում ներդրումների կատարումը դանդաղում է, այդ դեպքում էլ դժվար է կազմակերպել տնտեսության զարգացումը»,-նշեց Թավադյանը:

Տնտեսագետի խոսքով' մի կողմից' ներմուծումը էապես գերազանցում է արտահանմանը, դրա համար ստիպված ենք պահել փոխարժեքը, մյուս կողմից էլ' արտահանումը զարգացնելու համար պետք է փոխարժեքը սահուն արժեզրկվի:

«Արտահանման անկումը, միջազգային պահուստների նվազումը, վերաֆինանսավորման բարձր տոկոսադրույքը, փողայնացման ցածր մակարդակն են բերել այս իրավիճակին: Այս շղթայից դուրս գալու համար դրամի սահուն արժեզրկում է անհրաժեշտ, որևէ կտրուկ գործողություն տնտեսությունում անընդունելի է: Այս փողի սովի պայմաններում փողայնացման մակարդակը պետք է աստիճանաբար բարձրացնել. նորմալ զարգացող երկրներում այն պակաս չէ 70 տոկոսից, մեզ մոտ 36 տոկոս է: Ես նաև կարող եմ վստահորեն ասել, որ 8 տոկոս վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի դեպքում որևէ էական գնաճային երևույթնե ր չեն դիտվի, իսկ դա ակնհայտորեն նպաստավոր կլինի մեր տնտեսության զարգացման համար»,-նկատեց տնտեսագետը' ավելացնելով, որ երբ փոխարժեքը երկար ժամանակ մնում է անփոփոխ, ներմուծվող ապրանքներն ազգային արժույթով սկսում են աճել, իսկ ճգնաժամային իրավիճակում սեղմված զսպանակը բացվում է:

Տնտեսագետը նաև նշեց, որ առաջարկվող սահմանադրական փոփոխությունների արդյունքում ՀՀ Կենտրոնական բանկի հիմնական նպատակը կլինի ոչ միայն գների կայունության, այլև ֆինանսական կայունության ապահովումը: «Սա նպաստավոր է, որ դրամավարկային քաղաքականությունն ավելի ճիշտ ու համակարգված իրականացվի' հաշվի առնելով գնաճի փոխկախվածությունները բոլոր առանցքային ցուցանիշների հետ»,-եզրափակեց Աշոտ Թավադյանը:

2015 թվականի հունվար-սեպտեմբերի տվյալներով' արտահանումը նվազել է 0,9 տոկոսով (1 միլիարդ 095.6 մլն դոլար), իսկ ներմուծումը նվազել է 26,6 տոկոսով (2 միլիարդ 361.7 մլն դոլար):