Միլիոններ հարկատուների գրպանից՝ պարապուրդի մատնված պետական կառույցներին
ՎերլուծականԹեև Հայաստանի իշխանությունները բողոքում են բյուջեի սուղ միջոցներից և կրճատում կարևորագույն ոլորտների ֆինանսավորումը՝ վարչապետին և կառավարությանը առընթեր շարունակում են գործել և ֆինանսավորվել այնպիսի կառույցներ, որոնց ՕԳԳ-ն մոտ է զրոյի:
Պարապուրդի առումով ամենաաչքի ընկնող կառույցն, անշուշտ, Հանրային խորհուրդն է, որն այս պահին ղեկավարում է Արամ Սաֆարյանը, իսկ մինչ այդ՝ հեղափոխությունից հետո խորհրդի նախագահի պաշտոնը զբաղեցրել է Ստյոպա Սաֆարյանը: Այս կառույցի բուն գոյությունը քննադատվել էր ընդդիմադիր Նիկոլ Փաշինյանի կողմից, սակայն, գալով իշխանության, նա ոչ միայն պահպանեց այն, այլ մի բան էլ ավելացրեց ֆինանսավորումը՝ հասցնելով տարեկան 12 միլիոն դրամի: Թե ինչ է քննարկվում, ինչ խորհուրդներ է տալիս այս խորհուրդը՝ հայտնի չէ, քանի որ չկա մի դեպք, որ ՀԽ-ն հանրային կարծիք ձևավորեր կամ ուսումնասիրեր հանրային կարծիքը և ներկայացներ կառավարությանը, ընդ որում՝ պահպանելով քաղաքական չեզոքություն, մինչդեռ հատկապես հետպատերազմյան Հայաստանում առկա են բազմաթիվ խնդիրներ և հարցեր, որոնք կարող էին և պետք է քննարկվեին այս հարթակում:
Քչերը գիտեն, սակայն, Հայաստանում գործում է Միջուկային անվտանգության կարգավորման կոմիտե, որի ղեկավարն էլ մինչև վերջերս Աշոտ Մարտիրոսյանն էր, այժմ կոմիտեի ղեկավարի պաշտոնը դեռ թափուր է: Իսկ քչերը գիտեն, որովհետև կոմիտեն գրեթե որևէ գործունեություն չի ծավալում, փոխարենը բյուջեից ստանում է կլորիկ գումարներ: 2021 թվականի բյուջեով այդ սուրբ գործին, այն է՝ Միջուկային և ճառագայթային անվտանգության կարգավորմանը բյուջեից հատկացվել է 321,670.7 մլն դրամ: Բավական է նշել միայն, որ վերջին երկու տարվա ընթացքում տվյալ կառույցի գործունեության մասին չկա գեթ մեկ մամուլի հիշատակում, իսկ կառավարության նիստերին միջուկային անվտանգության հարցերը չեն բարձրացվում ընդհանրապես:
Առանձնապես բուռն աշխատանքով աչքի չի ընկնում նաև Սփյուռքի հարցերով գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակը, մինչդեռ բյուջեով ՀՀ զարգացման գործընթացներում Սփյուռքի ներուժի ներգրավման նպատակով բյուջեից հատկացվել է 75,000.0 մլն. դրամ: Գրասենյակի ղեկավար Զարեհ Սինանյանը նշանակվելուց հետո աչքի է ընկնում միայն իր բազմաթիվ և որպես կանոն՝ անարդյունավետ վոյաժներով, բացի այդ Սինանյանի գործունեության հետևանքով լուրջ վնաս է հասցվել Հայաստան-Սփյուռք հարաբերություններին, այն պարզ պատճառով, որ Սփյուռքի հետ վերջինիս երկխոսությունը, մեղմ ասած, չստացվեց: Սինանյանը այնքան «լավ» է աշխատել Սփյուռքի հետ, որ օրինակ՝ հայազգի գործարար Նուբար Աֆեյանի կողմից ստեղծված Moderna պատվաստանյութի խմբաքանակը Հայաստանը որպես նվեր ստանում է Լիտվայի հանրապետությունից, ոչ թե հայազգի Աֆեյանի ընկերությունից, իսկ վերջին երկու տարվա թելեթոններն ընդհանրապես Հայաստան-Սփյուռք տապալված հարաբերությունների լակմուսի թուղթն են՝ ռեկորդային ցածր վստահության ֆոնին՝ ռեկորդային ցածր հավաքած գումարներով:
Կառավարությունը նախատեսում է Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակի բյուջեն 2023-ին 70 մլն դրամով ավելացնել։ «ՀՀ 2023 թ. պետական բյուջեի մասին» օրենքի նախագծով ՄԻՊ աշխատակազմին կհատկացվի 612 մլն 307 հազար դրամ գումար։ Ավելին` նախատեսվում է վերանորոգել ՄԻՊ գրասենյակը՝ 24 մլն դրամով։ Հարց է առաջանում, թե այս ընթացքում ինչով է զբաղված եղել ՄԻՊ Քրիստինե Գրիգորյանը, այդ ինչ կայսերական ծրագրեր է իրականացրել որոնց շարունակական իրագործման համար անհրաժեշտ է ավելացնել կառույցի բյուջեն: Իսկ պատասխանը ակնհայտ է. ՄԻՊ-ը աչքի է ընկել միայն, մեղմ ասած, անպտուղ վոյաժներով, որևէ կերպ չի դատապարտել ՀՀ քաղաքացիների նկատմամբ իրավապահ մարմինների կողմից իրականացված անհամաչափ գործողությունները՝ հատկապես բողոքի ակցիաների ընթացքում, օպերատիվ կերպով չի արձագանքել սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչների խնդիրների լուծմանը:
Մեկ այլ անիմաստ կառույց է՝ ԱՆ -ի «Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը, որի տնօրենը Արտավազդ Վանյանն է: Առաջին հայացքից լուրջ անուն ունեցող այս ՊՈԱԿ-ը պետք է կատարեր հսկայածավալ աշխատանք, որպեսզի հիվանդությունները կանխարգելվեին, վիրուսները ժամանակից շուտ հայտնաբերվեին և տեղյակ պահվեր ազգաբնակչությանը: Սակայն այս կառույցի մասին ընթերցողը հավանաբար տեղեկանում է միայն հիմա, երբ մենք գրում ենք այդ մասին: Նախորդ տարի կառավարությունը որպես դրամաշնորհ այս ՊՈԱԿ-ին հատկացրել է 901,790.0 հազ. դրամ, ինչը, ըստ էության, բյուջեի գումարների անիմաստ հերթական վատնումն է:
Պետական բյուջեից սնվող և պարապուրդի մատնված կառույցների շարքին վստահաբար կարելի է դասել նաև Զբոսաշրջության կոմիտեին, որը ղեկավարում է Սիսիան Պողոսեանը և որը բյուջեից միլիոններ ստանալով հանդերձ` այդպես էլ չի կարողանում մշակել քիչ թե շատ տարբերվող բրենդ՝ Հայաստանը աշխարհին ներկայացնելու համար: Միակ բանը, ինչով ինքնամոռաց զբաղված է կոմիտեն, դա ֆորումներին մասնակցելն է և տարատեսակ բլոգերների ՀՀ հրավիրելը, ինչը նույնպես, իհարկե, արվում է հարկատուների հաշվին:
Ինչպես տեսնում ենք՝ կառավարության գոտիները ձգելու կոչը վերաբերվում է միայն հպարտ քաղաքացիներին, մինչդեռ նույն կառավարությանը առընթեր շարունակում են գործել և պետական բյուջեից միլիարդների ֆինանսավորում են ստանում կառույցներ, որոնց ամենօրյա աշխատանքի պտուղները որևէ կերպ չեն երևում, կատարած աշխատանքի ՕԳԳ-ն էլ գրեթե զրոյական է: