«19 տարի անքուն գիշերներով իմ երեխային պահեցի, հետո չիմացա՝ ինչպես թռավ իմ ձեռքից». կրտսեր սերժանտ Զորիկ Մարգարյանն անմահացել է Իշխանասարում 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Զորիկս շատ խելոք, խելացի երեխա էր: Ընկերասեր էր, մեծի հետ՝ մեծ, փոքրի հետ՝ փոքր: Սիրում էր ֆուտբոլը, իրենից ավելի տարիքով տղաների հետ ֆուտբոլ էր խաղում: Երեք երեխա ունեմ, իրենց միայնակ եմ պահել, մեծացրել: Զորիկս ինը տարեկան էր, երբ հայրիկը մահացավ: Դժվարություններ ունեցել եմ, բայց ամեն ինչ արել եմ, որ իմ երեխաները որևէ բանից հետ չմնան», - «Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Արմինեն՝ Զորիկի մայրիկը: 

Նշում է՝ որդին սովորելու հետ սեր չուներ, բայց շատ ընդունակ էր: «Իմ տղան շատ փոքր էր՝ հինգուկես տարեկան, երբ դպրոց գնաց: Իր ձևով էր սովորում: «Պատմություն» առարկան էր շատ սիրում, նաև ուսուցչուհուն և, իհարկե, սովորում էր այդ առարկան: Վաղ տարիքից՝ 13 տարեկանից աշխատել է»: Վայոց ձորի մարզի հայրենի Գլաձորի դպրոցն ավարտելուց հետո Զորիկն ընդունվել է Ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտ՝ ֆուտբոլի բաժին: «Մեկ տարի սովորեց բուհում և զորակոչվեց բանակ: Ասում էր՝ մա՛մ, կգամ, և՛ կսովորեմ, և՛ կաշխատեմ: Իր երազանքը ֆուտբոլիստ դառնալն էր, այն էլ՝ Հենրիխ Մխիթարյանի նման ֆուտբոլիստ»: Զորիկը պարտադիր զինվորական ծառայության է զորակոչվել 2021 թ.-ի հունիսի 21ին: Ծառայության առաջին վեց ամիսն անցել է Արմավիրի ուսումնական զորամասում: Այնուհետև կրտսեր սերժանտի կոչումով տեղափոխվել է Գորիսի «Զանգեր» զորամաս:

«Զորիկս լավ էր տրամադրված ծառայությանը, ասում էր՝ տղամարդ եմ, պետք է ծառայեմ: Իր դասընկերը զոհվել էր 44-օրյա պատերազմի ժամանակ: Ասում էր. «Մա՛մ, երեխեքը զոհվեցին, պիտի գնանք, որ իրենց վրեժը լուծենք, պետք է անպայման ծառայենք»»: Արմավիրի ուսումնական զորամասում Զորիկի ծառայությունը լավ է անցել, իսկ ահա «Զանգերում», մայրիկի խոսքով, նա չէր հարմարվում: «Անգամ տեղափոխվելու մասին է խոսել մի քանի անգամ, բայց որոշ ժամանակ հետո զրույցի ժամանակ ասաց՝ մա՛մ, հարմարվել եմ, այստեղ էլ կմնամ ծառայելու: Տղաները շատ երկար ժամանակով էին մնում դիրքերում, հերթափոխն ուշ-ուշ էին անում, շատ մանրամասներին չտրվելով՝ զինվորին ծնողն էր պահում»: 2022 թ. սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերը Հայաստանի սահմաններին պատերազմ սկսվեց:

«Օգոստոսի 25-ին տղաս արձակուրդ էր եկել: Զորամաս վերադառնալու օրն ընկերոջն ասել էր՝ Ռոմա՛ն, չեմ ուզում գնալ, բայց հետո ինքն իր ասածին արձագանքել էր՝ եթե չգնամ, զինգրքույկիս մեջ «նիգոդնի» կգրեն: Ինձ էլ է ասել, որ չի ուզում վերադառնալ ծառայության: Կանխազգացո՞ւմ էր, թե՞ ինչ, չեմ կարող ասել: Երեխաս արձակուրդ եկավ, մեկ ամբողջ օր պառկեց, չեմ կարող ասել, որ հիվանդ էր, բայց շատ թույլ էր: Մեզ հետ կարծես չշփվեր, շատ չխոսեր, մի տեսակ էր: Դա հստակ զգացել եմ: Իսկ նախքան պատերազմի սկսվելն իր ընկերոջն էր զանգել՝ ոնց որ թե շարժ կա, ընկերն էլ արձագանքել էր՝ Զորո՛, դա միշտ էլ եղել է»: Մայրիկը որդու հետ վերջին անգամ զրուցել է սեպտեմբերի 12-ին՝ կեսօրին մոտ. «Հեռախոսները լիցքավորելու համար դիրքից դիրք էին գնում, որ կարողանային զանգել մեզ»:

Զորիկը զոհվել է Իշխանասարում սեպտեմբերի 13-ին: Տուն է «վերադարձել» օրեր անց՝ մեր 95 տղաների հետ: Նա իր ընկերների հետ մինչև լուսաբաց պայքարել է թշնամու դեմ՝ թիկունքը բաց, առանց օգնության, բայց չմտածելով անգամ նահանջի մասին: Իշխանասարում մարտնչող տղաների սխրանքի մասին, ավաղ, քիչ է խոսվում: Տպավորություն է, թե չեն ցանկանում սեփական բացթողումներն ի ցույց դնել, որոնք տղաների կյանքն արժեցան: Հարուցված քրեական գործերն էլ տեղից չեն շարժվում, բազմաթիվ հարցերի պատասխաններն այդպես էլ չեն հնչում: «Իր զորամասից Զորիկիս մարտական ուղին էին ուղարկել, մի գրություն, որտեղ ներողամտություն էին հայտնում, որ չեն կարողացել ներկա գտնվել որդուս մահվան տարելիցին, մեկ օր անպայման կայցելեն: Միայն մեկ անգամ են Զորիկիս այցելել՝ մի հրամանատար մի քանի ժամկետային զինծառայողի հետ: Իսկ վերադասը, շուտով տղայիս զոհվելու երկրորդ տարին կլրանա, դեռ չի այցելել: Որևէ հարցի պատասխան իրենցից չենք ստացել: Չեն գալիս, որ ասեն, թե ինչ պայմաններում են զոհվել մեր երեխաները:

Եռագույնով ծածկված որդուս դրեցին իմ առջև, իմ երեխայի դեմքը չեմ տեսել: Անգամ քննիչն էր հետաքրքրվել, թե ո՞վ է վերցնելու Զորիկի պատմությունը, երբ տեղեկացրել էին, թե՝ տղայի մայրիկը, խնդրել էր ինձ նկարները, փաստաթղթերը ցույց չտալ»: Ապրելու ուժի մասին: «Զորիկիցս հետո ինձ ապրելու ուժ իմ երեխաներն են տալիս՝ իմ աղջիկն ու տղան: Պետք է ուժեղ լինեմ, որ նրանց իրենց նպատակներին հասցնեմ: Աղջիկս ամուսնացած չէ, պետք է իրեն ամուսնացնեմ, փոքր տղաս պետք է բարձրագույն կրթություն ստանա: Ուզում է եղբոր նախընտրած՝ ֆուտբոլի ուղղությամբ շարունակել կրթությունը: Դա թողել եմ իր ցանկությանը, ինչպես ինքը կորոշի: Ֆուտբոլի հանդեպ սերը տղաներս իրենց հայրիկից են ժառանգել, նա էլ էր ֆուտբոլ խաղալ շատ սիրում, գյուղում անցկացվող ցանկացած խաղի ժամանակ նա դարպասապահ էր:

Տղաս ուզում է նաև ծառայել բանակում, չնայած օրենքով ազատված է պարտադիր զինվորական ծառայությունից: Ասում է՝ ո՞նց կարող եմ եղբորս գործը կիսատ թողնել: Քանի ամիս եղբայրս չի ծառայել, պետք է լրացնեմ: Ես էլ իրեն միշտ ասում եմ՝ եղբայրդ իր պարտքը կատարել է հայրենիքի առաջ, հասկացողը հասկանում է, որ մենք հիմա այդ տղաների անձնազոհության շնորհիվ ենք ապրում: Իհարկե, ուժ է տալիս նաև այն, որ շարունակեմ հոգ տանել իմ որդու գերեզմանի մասին»: Տիկին Արմինեն հետաքրքիր մի միտք է արտահայտում. «Երբ ամուսինս մահացավ, երեխաներս ուժ տվեցին, որ կարողանամ կյանքը շարունակել, հանուն նրանց երազանքների ապրեցի:

Զորիկիս զոհվելուց հետո էլ հանուն իմ մյուս երեխաների եմ ապրում: Երեխաներից որևէ մեկը մյուսի բացը չի լրացնում, բայց թուլության պահերին հենց իրենք են մեզ սթափեցնում: Ապրում ենք, բայց թե ինչպես, միայն մենք գիտենք: Գնում եմ աշխատանքի, մի փոքր ցրվում, գալիս տուն, անկյունը տեսնում, սկսում երեխայիս հետ զրուցել: Նստում եմ տղայիս կողքին, մինչև քունս տանի, գնամ քնելու: Սա է իմ կյանքը: 19 տարի անքուն գիշերներով իմ երեխային պահեցի, հետո չիմացա, թե ինչպես թռավ իմ ձեռքից»:

Հ. Գ. - Կրտսեր սերժանտ Զորիկ Մարգարյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայության» մեդալով: Հուղարկավորված է Գլաձորի ընտանեկան գերեզմանատանը՝ հայրիկի կողքին:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Այս թեմայով Աստղագուշակ՝ սեպտեմբերի 24-ի համար Օրվա խորհուրդ. սեպտեմբերի 24 ԱՄՆ-ի Փիթսբուրգ քաղաքը սեպտեմբերի 21-ը հայտարարել է «Հայաստանի ազգային օր» Տարադրամի փոխարժեքները սեպտեմբերի 23-ին Սեպտեմբերի 23. պատմության այս օրը