Այսօր Վիկտոր Ցոյը կդառնար 50 տարեկան
Գիտություն և Մշակույթ
Հունիսի 21-ը լեգենդար պոետ և երաժիշտ Վիկտոր Ցոյի ծննդյան օրն է, երաժիշտ, ով դաստիարակել է մի քանի սերունդների՝ ինչպես երաժիշտների և երաժշտասերների, այնպես էլ երաժշտությունից հեռու մարդկանց։ Իր «Կինո» խմբով նա ձայնագրել է 9 ալբոմ՝ դառնալով Խորհրդային Միության ամենահայտնի ռոք-երաժիշտներից մեկը։ Այս տարի նա կդառնար 50 տարեկան։
Այսօր ամբողջ աշխարհում Ցոյի երկրպագուները նշում են նրա ծննդյան օրը։ Նույնիսկ Google ընկերության ռուսական բաժինը փոխել է իր լոգոտիպը, որի վրա գրված է «Կինո», «Ցոյ» և պատկերված է կիթառ ու արև։ Նրա հայրը՝ Ռոբերտ Ցոյը, Комсомольская Правда թերթին ասել է.

- Որդուս մահից հետո շատերն ասում էին, որ կանցնի 1-2, լավ՝ 5 տարի և աստիճանաբար նրան կմոռանան: Սակայն՝ ոչ: 22 տարի է անցել, բայց նրա հռչակը ոչ միայն չի նվազում, այլև աճում է տարեց տարի: Դա ֆենոմեն է: Այնպիսի հռչակ, ինչպիսին ունի իմ Վիտկան, ոչ ոք չունի:
Թեև Վիկտոր Ցոյը կենդանի չէ ավելի քան 20 տարի, ռուսական ռոքի սիրահարներն այսօր էլ հիշում ու սիրում են նրան։ Ցոյի երգերը մինչ այսօր էլ լսվում են եթերից, ակումբներում, այգիներում, շատերը կիթառ նվագել սովորում են նրա երգերը նվագելու համար, քանի որ դրանք այնքան արդիական են, ասես երեկ են գրվել։
Վիկտոր Ցոյը ծնվել է Լենինգրադում (Սանկտ-Պետերբուրգ) 1962 թ. հունիսի 21-ին։ Մանկուց երաժշտության հանդեպ հետաքրքրություն դրսևորած Ցոյն իր առաջին խումբը, որը կոչվում էր «Հիվանդասենյակ համար 6» («Палата № 6»), ստեղծել է դեռևս դպրոցական տարիներին։ Իսկ ապագա «Կինո» խմբի հիմքը ձևավորվեց այն ժամանակ, երբ Ցոյը ծանոթացավ կիթառահար Ալեքսեյ Ռիբինի հետ։
1981 թ. հայտնվեց նրանց համատեղ խումբը՝ «Гарин и Гиперболоиды», որը շուտով վերանվանվեց «Կինո»։ Խմբի առաջին ալբոմը կոչվում էր «45», քանի որ այն տևում էր 45 րոպե։ Ալբոմի ձայնագրման ժամանակ երաժիշտներին օգնել է «Ակվարիում» հայտնի խմբի լիդեր Բորիս Գրեբենշչիկովը, ում հետ Ցոյը ծանոթացել էր գնացքում։
«Կինո» խումբը ելույթներ էր ունենում Լենինգրադյան ռոք-ակումբում՝ այդ շրջանում ձայնագրելով «46», «Начальник Камчатки», «Это не любовь», «Ночь» ալբոմները։
1980-ականներին Ցոյն աշխատում էր «Կամչատկա» կոչվող կաթսայատանը պոետ և երաժիշտ Ալեքսանդր Բաշլաչովի հետ։ Այդ տարիներին այլ ռոք-երաժիշտներ ևս կատարում էին մասնագիտական հմտություններ չպահանջող նման աշխատանքներ, որոնք փոփոխելի աշխատաժամերի շնորհիվ հնարավորություն էին տալիս ստեղծագործ աշխատանքով զբաղվելու։ Դա արտացոլվել է Ցոյի «Կամչատկա» և Գրեբենշչիկովի «Դռնապանների և հավաքարարների սերունդը» («Поколение дворников и сторожей») երգերում։
«Կինոն» համաժողովրդական ճանաչում ձեռք բերեց 1988-ին, երբ թողարկվեց «Группа крови» ալբոմը։ Նույն տարում էկրաններ բարձրացավ Սերգեյ Սոլովևի «Асса» ֆիլմը, որում Ցոյն ուներ էպիզոդիկ դեր, իսկ ֆիլմի վերջին րոպեներին կատարում էր «Перемен» երգը։ Այնուհետև թողարկվեցին «Последний герой» և «Звезда по имени солнце» ալբոմները։ Իրականացավ Ցոյի մանկության երազանքներից մեկը՝ նա խաղաց կինոյում։ Նրան տրվեց գլխավոր դերը Ռաշիդ Նուգմանովի «Ասեղ» ֆիմում։
1990 թ. օգոստոսի 15-ին Ցոյը Լատվիայում մահացավ ավտովթարից։ Նրա «Մոսկվիչը» բախվեց ավտոբուսին Սլոկա-Տալսի մայրուղու վրա։ Երաժշտը վաղ առավոտյան գնացել էր ձկնորսության, և, պաշտոնական վարկածի համաձայն, քնել էր ղեկին։ Ցոյի մահվան այս պատճառաբանությունը մինչ այժմ էլ շատերին անհամոզիչ է թվում։
Վթարից մի քանի ամիս անց հետո խումբը թողարկեց «Черный альбом»-ը։
Մահից հետո Ցոյը դարձավ ռուսական ռոքի կուռքը։ Գրեթե բոլոր քաղաքներում հայտնվեցին «Ցոյի պատեր» որոնց վրա նրա երկրպագուները գրում էին նրա երգերից տողեր և «Ցոյը կենդանի է» մակագրությունը։ Ցոյի երկրպագուները նաև արտասովոր հոգատարությամբ խնամում էին նրա գերեզմանը։
Մինչ օրս Ցոյի հավատարիմ երկրպագուներն այցելում են նրա գերեզմանին, երգում են նրա երգերը, «Ցոյի պատերի» մոտ նրա համար ծխախոտ են թողնում և համոզված պնդում. «Ցոյը չի մահացել. նա պարզապես դուրս է եկել ծխելու»։
Հայաստանում ևս մինչ այժմ հիշում և սիրում են Վիկտոր Ցոյին։ Նրա երկրպագուներից շատերն անգամ չէին ծնվել, որբ նա մահացավ, բայց դա չի խանգարում նրանց Ցոյին իրենց հասակակիցն ու ժամանակակիցն զգալ։ Երևանում, գուցե նաև Հայաստանի այլ բնակավայրերում Ցոյի երկրպագուներն ունեն իրենց հավաքատեղիները, ուր, ավադույթը չխախտելով, նրան ծխախոտ են տանում և լսում նաև մեր օրերի համար արդիական նրա երգերը։


















































Ամենադիտված
Կորուստ՝ Ալլա Լևոնյանի ընտանիքում