Առողջապահության նախարարությունը պարտվել է․ փորձագետը՝ էլեկտրոնային դեղատոմսերի ներդրման համակարգի մասին
ՀրապարակումներՔաղաքացիների շրջանում քաոս առաջացրած էլեկտրոնային դեղատոմսերի շուրջ կրքերը չեն հանդարտվում։ Ս/թ մարտի 1-ից մի շարք դեղեր՝ այդ թվում անտիբիոտիկները, ըստ կառավարության որոշման, պիտի վաճառվեին բացառապես դեղատոմսերով։ Շատ դեղատներ այդ համակարգին, իրենց պատճառաբանությամբ, տեխնիկական խնդիրների պատճառներով չկարողացան անցնել այդ համակարգին։ Ակնհայտ էր, որ մի շարք դեղատներ ու քաղաքացիներ շրջանցում էին այս օրենքն ու դեղատոմսով նախատեսված դեղորայքներն իրացնում էին առանց դեղատոմսերի։
Հին խնդիրները չլուծած՝ հիմա էլ առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանի հրահանգով Կառավարության «Ի դրաֆթ» հարթակում քննարկման է դրվել էլեկտրոնային դեղատոմսերի մասին լրացնող նոր նախագիծը։ Ըստ այդմ՝ նոր նախագծով առաջարկվում է էլեկտրոնային եղանակով դեղատոմսերի գրման գործընթացի անցումը երկարաձգել մինչև 2027 թվականի հունվարի 1-ը: Այսինքն՝ լրացուցիչ ժամանակ է տրվել Հայաստանում գործող դեղատներին՝ զինվել համապատասխան համակարգիչներով և քաղաքացիներին պահանջվող դեղերի համար բժշկի դիմել։
Առողջապահության փորձագետ, իրավապաշտպան Անուշ Պողոսյանը ԼՈՒՐԵՐ.com-ի հետ զրույցում ասաց՝ պետք է արձանագրել, որ մարտից մեկնարկած նախագիծն իր նպատակին այդպես էլ չծառայեց։ Պատճառը, Պողոսյանի խոսքով, նախագծի ռիսկերը նախապես չհաշվարկելն էր ու օրենքին ուժ տալու անհարկի շտապողականությունը։
«Մենք բազմիցս ահազանգել ենք, որ համակարգը պատրաստ չէ էլեկտրոնային դեղատոմսերի անցմանը։ Նկատենք, որ այս նախագծի հետևանքով՝ քաղաքացիների մոտ տարբեր անհարմարություններ են առաջացել»,- տեղեկացրեց Պողոսյանը։
«2025 թվականից էլ պիտի ևս երկու հազարից ավելի դեղ վաճառվեին էլեկտրոնային դեղատոմսով, բայց․․․։ «Ի դրաֆթ» հարթակում նախագիծը հանրային քննարկմանը ներկայացնելով հանդերձ՝ պարզաբանման մեջ գրել են, որ դեռ չի գնահատվել համակարգը։ Այսինքն՝ նորից անհարմարություններ կարող են առաջանալ։ Սրանից ելնելով էլ 2 տարի հետաձգել են նախագծի ընդունումը։ Առողջապահության նախարարությունն համաձայն է գնահատականներին, որ ծրագիրը չի հաջողել և այն դեռևս շարունակում է թղթի վրա մնալ ու շարունակում է օդում կախված լինել»,- ասաց առողջապահության փորձագետը։
Անուշ Պողոսյանը նկատեց՝ այն, որ դեղատոմսերով պիտի դուրս գրվեն դեղերը՝ դա անքննելի ճշմարտություն է։ Պետք է կիրառվեն ժամանակակից մեթոդները և դեղատոմսերով գնումներ իրականցեն։ Այստեղ խնդիրը համակարգի ճիշտ գնահատման մեջ է․ պետք է վերազինվի ամբողջ առողջապահական համակարգը, վստահեցրեց Պողոսյանը։
«Վերազինել ասելով՝ նկատի ունեմ, որ հիվանդանոցներն, ատամնաբուժարաններն ու պոլիկլինիկաները պետք է համալրվեն համապատասխան համակարգիչներով, ինտերնետով և այլն։ Պիտի ներդրվեն էլեկտրոնային ամբուլատոր քարտերը։ Այս քայլերն ու մի շարք այլ գործողություններ անելուց հետո նոր պիտի ներդրվեր նախագծային համակարգը։ Մենք վերջից ենք սկիզբ գալիս»,- շեշտեց նա։
«Պետք է գնահատվի ARMED համակարգի թողունակությունը, որովհետև փորձը ցույց տվեց, որ էլեկտրոնային դեղատոմսերի ներդրումից ընդամենը մի քանի ժամ հետո, երբ ՀՀ-ի ընդամենը 10-15 %-ն էր միացած դրան, ուղղակի «պայթեց», դարձավ չաշխատող համակարգ» ,- ընդգծեց առողջապահության փորձագետը։
Իսկ ինչո՞ւ ԱՆ-ն սկզբից չի չեզոքացրել այս կամ այն խնդիրները, հետո նոր անցել այս նախագծի ներդրման աշխատանքներին։ Պողոսյանի կարծիքով՝ խնդիրն այստեղ ոչ պրոֆեսիոնալ աշխատելու մեջ է։ Առողջապահության նախարարությունում ճիշտ չեն գնահատում համակարգի վիճակը, ռիսկերն ու խնդիրները։
«ԱՆ նախարար Անահիտ Ավանեսյանին զեկուցում են, թե ամեն ինչ կարգին է, այնինչ․․․․ունենք այն, ինչ ունենք» ,- եզրափակեց Պողոսյանը։
Սիլվի Մուրադյան
Ամենադիտված 
ՀՀ ՊՆ–ն հայտարարություն է տարածել
