Պակիստանը կարող է քննարկել Հայաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու հարցը. Greek City Times
Համաշխարհային Մամուլ
Ինչո՞ւ է Պակիստանը մտահոգություն առաջացնում Հայաստանի մոտ։ Առաջին հերթին, այն զենքի եւ զինամթերքի կանոնավոր մատակարարն է Ադրբեջանի զինված ուժերին 1991 թվականին Խորհրդային Միության փլուզումից եւ որպես անկախ պետություն ձեւավորվելուց հետո, News.am-ի փոխանցմամբ` գրում է Փոլ Անտոնոպուլոսը Greek City Times-ում իր հոդվածում։
«Երկրորդ հերթին, Պակիստանը միակ պետությունն է, որը չի ճանաչել Հայաստանը՝ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ իր համերաշխությունը ցույց տալու համար։
Փոխարենը, այս երկրներն աջակցում են Պակիստանին միջազգային ֆորումներում վիճահարույց հարցերի շուրջ, ներառյալ՝ փողերի լվացման դեմ պայքարի ֆինանսական միջոցների մշակման խմբի (FATF) «գորշ ցուցակից» եւ Քաշմիրից բացառումը։
Պակիստանի գործընկերությունն Ադրբեջանի հետ ամրապնդվել է 2017 թվականին, երբ վերջինս պայմանագիր ստորագրեց 10 PAC MFI-17 Mushshak ուսումնական ինքնաթիռների գնման համար, որոնք մատակարարվեցին 2018 թվականին։
Ադրբեջանը բանակցում է նաեւ Պակիստանի հետ ռուսական արտադրության RD-33 շարժիչներով JF-17 block 3 կործանիչ-ռմբակոծիչ գնելու շուրջ, որն ի սկզբանե մշակվել էր Չինաստանի կողմից։ Սա երկու կողմերի համար էլ խոչընդոտ էր, քանի որ JF-17-ի ցանկացած գործարք պահանջում է Ռուսաստանից թույլտվություն՝ նախքան այն կարող է արտահանվել գնորդ երկիր: Դա կշարունակվի այնքան ժամանակ, քանի դեռ Չինաստանը չի փոխարինել RD-33 շարժիչը հայրենական մշակման անալոգով:
Հարց է առաջանում՝ ինչու է Պակիստանը թշնամանում Հայաստանի հետ եւ աջակցում Թուրքիային եւ Ադրբեջանին։Դրա պարզ պատասխաններից մեկն այն է, որ Հայաստանը լավ հարաբերություններ ունի Հնդկաստանի հետ, ինչը անհանգստացնում է Պակիստանին։ Այսպիսով, նա եռակողմ հարաբերություններ է հաստատել Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ՝ իր հարեւանների հետ ցանկացած աճող ասոցիացիա փոխհատուցելու համար։
2020 թվականի Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմի ժամանակ Պակիստանը բացահայտորեն աջակցեց Ադրբեջանին։
Ռուսաստանը իրավացիորեն նախազգուշացրել է, որ Թուրքիայի կամ այլ երկրների միջամտությունը կարող է Երրորդ համաշխարհային պատերազմի պատճառ դառնալ, եթե Ղարաբաղում ռազմական գործողությունները չլուծվեն:
Թուրքիայի, Ադրբեջանի եւ Պակիստանի միջեւ եռակողմ պաշտպանական համագործակցության աճը կհանգեցնի լարվածության Արեւմտյան Ասիայում, քանի որ նրանց դաշինքը կթուլացնի Հայաստանը, եթե Ռուսաստանի նման խոշոր տերությունները չաջակցեն նրան:
Հայաստանի դիրքերն ապահով են միայն ռուսական ռազմաբազայի տեղակայման եւ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանը եւ Եվրասիական տնտեսական միությանը անդամակցելու շնորհիվ։
Պակիստանը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հարցում ադրբեջանական դիրքորոշման կողմնակիցն է, իսկ Թուրքիան իր ինստիտուտներում ուսուցանում է ադրբեջանցի զինվորականներին։
Դաշինքին հակազդելու կամ իր դիրքերը հավասարակշռելու համար Հայաստանը պետք է ավելի շատ ռազմավարական դաշինքներ կնքի Ռուսաստանի եւ այլ երկրների հետ, անցկացնի համատեղ զորավարժություններ՝ զորքերի մարտունակությունը բարձրացնելու համար։
Հայաստանը պատերազմում իր պարտության պատճառ է համարում Պակիստանի, Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի դաշինքը, բայց միեւնույն ժամանակ տեսնում է հարաբերությունների վերանայման եւ կարգավորման հնարավորություններ։
2022 թվականի հունվարի 14-ին Մոսկվայում տեղի ունեցավ Թուրքիայի եւ Հայաստանի միջեւ բանակցությունների առաջին փուլը, եւ հայտարարվեց նաեւ Ստամբուլ-Երեւան կոմերցիոն թռիչքների մեկնարկի մասին մինչեւ 2022 թվականի փետրվարի առաջին շաբաթը։
Վերջին շրջանում ակնհայտ է դառնում, որ Հայաստանը ցանկանում է փոխել հարաբերությունները նաեւ Պակիստանի հետ։
Հայաստանը Պակիստանին ազդանշան է ուղարկել՝ երկխոսություն սկսելու համար։
Պակիստանը չի արձագանքել Հայաստանի առաջարկներին, բայց քանի որ Թուրքիան աշխատում է երկխոսությունն առաջ տանելու ուղղությամբ, շուտով կարող է քննարկել դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու առաջարկը։
Ժամանակը ցույց կտա՝ արդյոք Պակիստանը կշարունակի չճանաչել Հայաստանը որպես անկախ պետություն՝ Թուրքիային հանդարտեցնելու նպատակով, թե՞ երկխոսություն է նախաձեռնում Սաուդյան Արաբիայի գահաժառանգ արքայազն Մուհամեդ բին Սալմանի թելադրանքով, որին 2021-ի հոկտեմբերին Հայաստանի նախկին նախագահը դիմել էր՝ Պակիստանի հետ կապ հաստատելու խնդրանքով»:
Ամենադիտված 
Մնաս բարյավ. Րաֆֆի Հովհաննիսյան
