Պաշտոնյաների գործունեության դրական և բացասական հետևանքները. Զարեհ Սինանյան

Այն պաշտոնյաների շարքում, ովքեր այս կամ այն չափով տապալել են իրենց վստահված ոլորտները,  անշուշտ, կարելի է ներառել Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատար Զարեհ Սինանյանին: Վերջինիս նշանակումը 2019-ին փորձում էին ներկայացնել իբրև Հայաստան-Սփյուռք հարաբերությունների ռեստարտ, սակայն ռեստարտը, կարծես թե, հանգեցրեց կարճ միացման և արդյունքում` Հայաստան-Սփյուռք հարաբերությունները գտնվում են պատմական մինիմումի վրա և լուրջ ճգնաժամ են ապրում:

Նշանակվելով այս պաշտոնին` Սինանյանը միանգամից հայտարարեց իր նոր՝ «Ի գործ» ծրագրի մասին, որը պետք է միտված լիներ երիտասարդ սփյուռքահայերին հայրենիք վերադարձնելու և նրանց պետական կառավարման ոլորտում աշխատանքի ընդունելուն: Մինչ օրս հայտնի չէ, թե իրականում քանի սփյուռքահայ երիտասարդ արձագանքեց այս ծրագրին և քանիսին Սինանյանը հայրենադարձեց: 

Թերևս շատ քչերին, որովհետև տվյալ ծրագրի մեկնարկից ամիսներ անց պաշտոնյան բոլորի համար անսպասելի հայտարարեց, որ Հայաստանը ներգաղթի պատրաստ չէ, չնայած դրանից առաջ հենց ինքն էր ներգաղթի կազմակերպման թիվ մեկ լոբբիստը Հայաստանում:

Ի պատասխան դրա և իր տապալումների` Սինանյանը ոչ ավել, ոչ պակաս հայտարարեց, որ եթե սփյուռքահայերը չեն ուզում ապրել հայրենիքում և այստեղ երեխաներ ունենալ՝ նրանց փոխարեն դա կանեն այլազգիները և նույնիսկ առաջարկեց Հայաստան հրավիրել ասորիների և հնդիկների: Այս հայտարարությունը բավական ռեզոնանսային էր և դժգոհություն առաջացրեց հանրության շրջանում:

Սինանյանից առաջին լուրջ դժգոհությունը ծագեց սահմանում ադրբեջանական սադրանքներից ու ագրեսիայից հետո, երբ հայաշատ երկրներում հայ-ադրբեջանական բախումների օրերին Սփյուռքի հարցերով գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակը բավականին պասիվ էր, իսկ ինքը՝ հանձնակատար Զարեհ Սինանյանը, կարծես թե, ընդհատակ էր անցել։ Մամուլը գրել էր, որ այդ օրերին լցվել էր նաև Նիկոլ Փաշինյանի համբերությունը և վերջինս իր մոտ էր հրավիրել Սինանյանին, պահանջել ավելի արդյունավետ աշխատել: Այդ նույն օրերին էլ վարչապետը աշխատանքից ազատեց հանձնակատարի գրասենյակի շուրջ 10 աշխատակիցների:

Այն, որ Սինանյանը չի հաջողել իր գլխավոր առաքելության մեջ՝ սփյուռքի լոբբիստական ուժը համախմբելու գործում, ընդունել է հենց ինքը։

Փաշինյանի հաթաթայից հետո Սինանյանը որոշեց ավելի հաճախ այցելել Սփյուռքի հայկական համայքներ, սակայն այստեղ էլ ամեն բան հարթ չէր: Այդքան ձախողումներից հետո Սփյուռքը բնավ էլ ուրախ չէր Սինանյանին հյուրընկալելու համար:  Մամուլի տեղեկություններով` հարթ չէին անցել ՌԴ-ում և Ֆրանսիայում Սինանյանի հանդիպումները համայնքային կազմակերպությունների հետ, վերջինիս մեղադրում էին ալտերնատիվ կազմակերպություններ ստեղծելու ցանկության մեջ, որոնք ավելի պատրաստակամորեն կաշխտեն հեղափոխական իշխանությունների հետ:

Դրանից հետո պարզ դարձավ, որ Սինանյանին մերժում է ոչ միայն Սփյուռքը, այլ նաև Հայաստանի ղեկավարությունը: Նա դուրս մնաց «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի բարձրագույն ղեկա­վար մարմնի՝ Հոգաբարձուների խոր­հուրդի կազմից:

Միլիոնավոր դոլարներ հանգանակվել էին 44-օրյա պատերազմի ընթացքում, երբ մարդիկ վաճառում էին իրենց վերջին ունեցվածքը և այն ուղղում հայոց բանակի կարիքների հոգալուն: Սակայն, ինչպես պարզվում է, կառավարությունը այլ շատ ավելի կարևոր և արդիական նպատակներ և խնդիրներ ուներ լուծելու: Ինչպես հայտնի է՝ 85 մլրդ 858 մլն դրամ է ստացել կառավարությունը: Այս գումարից կառավարության տարբեր օղակներին արդեն հատկացվել է մոտ 70 մլրդ 81 մլն: 15 մլրդ 777 մլն մնացել է չծախսված: Անգամ վարչապետի աշխատակազմն է ձեռքը մտցրել այդ փողերի մեջ: «Հայաստան» հիմնադրամի փոխանցումից 1 մլրդ 485 մլն դրամ վարչապետի աշխատակազմը ստացել է փոստային ծառայությունների արդիականացման համար: Պաշտպանական գերատեսչությանը սեպտեմբերի 30-ից մինչեւ հոկտեմբերի 28-ը ռազմական կարիքների համար մի քանի անգամ հատկացումներ են արվել՝ ստացել է 17 մլրդ 403 մլն, 1 մլրդ 476 մլն, 5 մլրդ եւ 2,3 մլրդ դրամի չափով: Սակայն, ինչպես պարզվում է, ՊՆ-ն «Հայաստան» հիմնադրամից գումարներ է ստացել «նախարարության շենքային պայմանների բարելավման», շենքերի եւ շինությունների բարեկարգման համար: Սփյուռքի մեր հայրենակիցները հասցեական հարցեր են նաև ուղղել ՀՀ իշխանություններին, այդ թվում Զարեհ Սինանյանին, հարցեր, որոնք անպատասխան են մնացել: 

Մյուս կողմից, անշուշտ, միայն բացթողումներ չեն, որ եղել են, և բացասականի կողքին պետք է առանձնացնել նաև դրականը: Դիցուք՝ հոկտեմբերի 27-ին Երևանում անց է կացվել Հայ իրավաբանների համագումարը, որն իրակականացնում էր ՀՀ սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակը: «Հանուն հայկական շահերի և օրենքի գերակայության» խորագրով անցկացվող համագումարին մասնակցում են ավելի քանի 250 սփյուռքահայ իրավաբաններ 31 երկրներից՝ նպատակ ունենալով նպաստել Հայաստանի և սփյուռքի հայ իրավաբանների միջև ծանոթությունների և համագործակցության հաստատմանը: Բացի այդ, Սինանյանի գրասենյակի ջանքերով Հայրենադարձության և ինտեգրման կենտրոնը մեկնարկել է ինտեգրման անվճար սեմինարների նոր շարք, որին կարող են մասնակցել 18 տարին լրացած հայրենադարձներն ու նրանց ընտանիքի անդամները։  Իսրայել-ՀԱՄԱՍ հակամարտության նոր փուլի մեկնարկից հետո կրկին Սփյուռքի գործերի հանձնակատարի գրասենյակի աջակցությամբ 149 ՀՀ քաղաքացիներ և նրանց ընտանիքի անդամներ Հայաստանի կառավարության կողմից կազմակերպված Թել Ավիվ-Երևան հատուկ չվերթով Իսրայելից Հայաստան են վերադարձել:

Իսկ այժմ կարճ այն մասին, թե ինչ պատճառներով են հրաժարական ներկայացրել Սինանյանի արտասահմանյան գործընկերները: Դիցուք՝ 2005-ին Իսրայելի սփյուռքի նախարար Նաթան Շարանսկին հրաժարական ներկայացրեց այն պատճառով, որ համաձայն չէր նախագահ Շարոնի՝ Գազայի հատվածից հրեական բնակավայրերը էվակուացնելու նախագծի հետ: Եվ սա մի դեպքում, երբ նա նույնիսկ գերակատարել էր կառավարության՝ հրեաների Իսրայել ռեպատրիացիայի տարեկան պլանը:

Այս թեմայով Ցանկալի կլիներ, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ազդեր Հայաստանում անվտանգության մակարդակի բարձրացման վրա. Սինանյան Ցանկալի կլիներ, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ազդեր Հայաստանում անվտանգության մակարդակի բարձրացման վրա. Սինանյան Ցանկալի կլիներ, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ազդեր Հայաստանում անվտանգության մակարդակի բարձրացման վրա. Սինանյան «Շատ հարցեր կան՝ օրինակ՝ ինչո՞ւ են ՀՀ-ում դժգոհ Սփյուռքի ազդեցությունից 44-օրյայի ընթացքում»․Սինանյան (տեսանյութ) ԳԱԱ նախագահ Աշոտ Սաղյանը հյուրընկալել է Զարեհ Սինանյանին